Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi
Published by Kış 2021/ 8-4
https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd
https://doi.org/10.46868/atdd.1
40
Uygur Harfli Oğuznamedeki Hayvanlarla Oğuz Kağan’ın İlişkisi
Mert Can Terek
*
ORCID: 0000-0002-4223-2497
Öz
Eski Türkler, sahip oldukları atlı göçebe hayat tarzıyla birlikte gerek yaşayışları gerek
bulundukları coğrafya açısından doğada daha fazla zaman geçirmişler ve hayvanlarla
doğrudan yakınlık kurma fırsatı bulmuşlardır.
Hayvanlar edebiyat,
sanat ve mimari gibi
alanlarda motif halini alarak Türk yaşamında önemli bir yere sahip olmuşlardır. Türk destan
geleneğinin önemli parçaları olan Oğuznamelerin en eski varyantı olduğu bilinen Uygur harfli
Oğuznamenin başından sonuna kadar yer alan pek çok unsurdan en sık rastlananı da
hayvanlardır. Doğumundan itibaren hayvanlarla yakın ilişkiler
içinde olan Oğuz Kağan,
destandaki hayvanların bazılarıyla doğrudan ilişkide bulunurken bazılarıyla ilişkisi olmaz ve
bu hayvanlar olayların arka planında yer alırlar veya sadece destanda adları geçer. Bu
çalışmada Uygur harfli Oğuznamede yer alan hayvanlar Oğuz Kağan’ın etrafında ele alınarak,
ilişkide bulunduğu hayvanlar destanda gözüktükleri sıraya göre sıralanmış ve incelenmeye
çalışılmıştır. Çalışmada, Wili Bang ve Reşit Rahmeti Arat’ın “Oğuz Kağan Destanı” adlı
çalışması esas alınmış ve örnekler bu çalışma üzerinden verilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Hayvanlar, Oğuz Kağan, Destan
Gönderme Tarihi: 24/07/2021 Kabul Tarihi:20/11/2021
*
Yüksek Lisans Öğrencisi, İstanbul Aydın Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul- Türkiye,
canterek4@hotmail.com
