59. Prosessorun təyinatı və tərkib hissələri
CPU (Central Processing Unit) çox güclü bir hesablayıcı kimi işləyir. CPU-lar çox ağıllı deyildirlər, ancaq çox sürətlidirlər və sadəcə “1” və “0”-lardan istifadə edirlər!
CPU-nu PC-nin beyni hesab etmək olar. Əmrləri işləmək, verilənləri idarə etmək, komputerin digər hissələri arasında əlaqəni təmin etmək kimi bir çox işi yerinə yetirir!
CPU-nun əsas hissələri:
ALU – Arithmetic Logic Unit (Hesabi-məntiqi qurğu)
Register – Yaddaş qurğusu
Control Unit – İdarəetmə qurğusu
ALU : Riyazi və məntiqi əsas əməliyyatları yerinə yetirir.
Register: Üzərində əmrlər icra olunacaq verilənləri saxlayır.
Control Unit: CPU-nun bu hissəsi prosessor daxili işləri idarə edir, Prosessora gələn əmrləri aydınlaşdırır, Yaddaşa hansı məlumatların işlənəcəyini, Hesabi-Məntiqi qurğuya verilənlər üzərində hansı əmrlərin icra olunacağını bildirir.
CPU necə işləyir:
CPU-nun işləmə ardıcıllığı aşağıdakı kimidir:
1. Fetch – Verilənlər və ya proqram əmrləri yaddaşdan alınır
2. Decode – Alınan əmrlər CPU-nun idarə qurğusu tərəfindən şərh olunur
3. Execute – ALU alınan əmrləri işləyir
4. Store – Nəticələr yaddaşa geri yazılır
60. Giriş-çıxış baza sistemi (BIOS)
BIOS (İngilis dilindən. Basic Giriş / Çıxış Sistemi) - kompüterin başlaması və tərkib hissələrinin aşağı səviyyəli konfiqurasiyasından məsul olan əsas giriş / çıxış sistemi. Fiziki olaraq, BIOS, anakartdakı bir çipə lehimli mikro proqramdır. Bu cihaz olmadan kompüter sadəcə güc qurulduqdan sonra nə edəcəyini bilmir - əməliyyat sistemini haradan yükləyin, soyuducuların hansı sürətlə fırlanacağını, cihazın siçan düyməsini və ya klaviaturanı basaraq açıla biləcəyini və s.
BIOS-un əsas funksiyası və məqsədi kompüterdə quraşdırılmış cihazların aşağı səviyyəli, hardware konfiqurasiyasındadır. Gündəlik "BIOS SetUp" bunun üçün cavabdehdir. Onun köməyi ilə aşağıdakıları edə bilərsiniz:
Sistem vaxtını təyin edin;
Başlanğıc prioritetini təyin edin, yəni əvvəlcə faylların RAM-a yüklənəcəyi cihazı və qalanlardan hansı qaydada təyin olun;
Komponentlərin işləməsini aktivləşdirin və ya söndürün, onlar üçün gərginliyi və daha çoxunu təyin edin.
Dostları ilə paylaş: |
