― pul va banklar

Ayirboshlash
– bu kishilarning istak – xohishlari va ehtiyojlari mahsuli 
sifatida amalga oshiriladigan jarayon bo‗lib, buning natijasida, tomonlar ehtiyojini 
qondirish maqsadida ixtiyoridagi narsadan voz kechib, zarur bo‗lgan narsaning 
o‗rniga berishdir. Ayirboshlash kishining ehtiyoji bo‗lgan buyumga ega bo‗lish 
imkoniyatini beradigan jarayondir. 
Demak, ayirboshlash ―A‖ va ―B‖ tomonlar o‗rtasidagi o‗zaro kelishuv 
natijasida sodir bo‗ladigan jarayon bo‗lib, ―A‖ o‗ziga tegishli tovar yoki xizmatini 
―B‖ tomonning tovar yoki xizmati uchun berishdir. Madomiki, ushbu almashuv 
jarayoni ikki tomonga ham iqtisodiy jihatdan foydali bo‗lib, ―A‖ tomon voz 
kechgan tovar yoki mahsulot o‗rniga o‗zi uchun zarur bo‗lgan, undan ham 
foydaliroq tovar yoki xizmatni oladi. 
PUL NIMA? 
Agar siz Amerikada mustakillik uchun kechgan urushdan ilgari 
yashaganingizda, sizning pullaringiz asosan ispan kumush tangalardan iborat 
bular edi. (kumush tangalar «pieces of eight» deb nomlanar edi). Fukarolik 

---

urushigacha bulgan davrda AQSHda pulning asosiy shakllari sifatida oltin va 
kumush tangalar xamda xususiy banklar tomonidan muomalaga chikarilgan 
banknotalar, veksellar mavjud edi . Xozirgi kunda AQSHda pul sifatida xukumat 
tomonidan muomalaga chikarilgan nafakat tangalar va dollar banknotalari, balki 
banklardagi mavjud xisobrakamlarga yozilgan cheklarni pul sifatida ishlatishingiz 
mumkin. Turli davrlarda pul kurinishida xar xil tovarlar ishlatilishig karamasdan, 
pul doimo insonlar va iqtisodiyot uchun muxim xisoblangan. 
Pulning iqtisodiyotga tasirini tushunish uchun, pulning aynan nima ekanligini 
bilishimiz 
zarurdir. 
Ushbu 
bobda 
pulning 
funksiyalari, 
iqtisodiyotni 
samaradorligini oshirishda ularning urni, pulning tarixiy shakllari va ularni 
ulchashning yangi yondashuvlari kurib chikiladi.