Xviii bob. Elekòromagniò ÒO‘lqinlar

Zamonaviy radiouzatgich va radiopriyomnik. Zamonaviy radio-
uzatgich va radiopriyomnikning ish sxemasi 203- rasmda keltirilgan.
So‘nmas tebranishlar generatori yuqori chastotali tebranishlarni
hosil qiladi. Ayni paytda tovush tebranishlari mikrofon yordamida
elektr tebranishlariga aylanadi. Har ikkala tebranish ham modulatorga
uzatiladi. Modulatorda amplituda yoki chastotaning modulatsiyasi
amalga oshadi. Gapni va musiqani uzatish uchun modulatsiya tovush
chastotalari (10 ¸ 13) · 10
3
Hz da amalga oshiriladi. Modulatsiyalangan
tebranishlar kuchaytirilib, elektromagnit to‘lqinlarni efirga tarqatuvchi
ochiq tebranish konturi bo‘lgan antennaga uzatiladi.
Qabul qiluvchining antennasiga yetib kelgan elektromagnit to‘lqin-
lar tebranish konturida elektromagnit tebranishlarni vujudga keltiradi.
So‘ngra bu tebranishlar kuchaytiriladi va detektorlanadi. Ajratilgan
past chastotali tebranishlar yana kuchaytirilib, radiokarnayga uzatiladi.

---

394
Eng oddiy radiopriyomnik. Eng oddiy radiopriyomnikning sxe-
masi 204- rasmda ko‘rsatilgan. U antenna, tebranish konturi, detek-
tor, kondensator va telefondan tuzilgan zanjirdan iborat.
Sinov savollari
1. Radiouzatgichning asosini nima tashkil qiladi? 2. So‘nmas tebra-
nishlar generatori nima vazifani bajaradi? 3. «Eltuvchi» tebranishlar deb
qanday tebranishlarga aytiladi? 4. Modulatsiya deb nimaga aytiladi?
5. Modulatsiyasiz radiolokator o‘rnatish mumkinmi? 6. Modulatsiya-
lanuvchi tebranishlar deb qanday tebranishlarga aytiladi? 7. Òovush tebra-
nishlari qanday qilib modulatsiyalanadi? 8. Modulatsiyaning turlari. 9.
Modulatsiyalash jarayoni. 10. Amplitudaviy modulatsiya jarayoni?
11. Radiopriyomnikda tebranish konturi nimaga kerak? 12. Konturdagi
o‘zgaruvchan sig‘imli kondensatorning vazifasi nimadan iborat? 13. Konturda
qabul qilingan tebranishlar mikrofongacha qanday jarayonlardan o‘tadi?
14. Detektorlash deb nimaga aytiladi? 15. Diod qanday vazifani bajaradi?