Xarici və daxili mühit amillərinin orqanizmə patogen təsiri

Sosial amillər :

1. 
   əlverişsiz ictimai – iqtisadi şərait
   
2. 
   müharibələr
   
3. 
   aclıq
   
4. 
   epidemiyalar
   
5. 
   stress – hipertoniya , şəkərli diabet , nevrozlar , mədə və onikibarmaq bağırsaq xorası , Neyrodermit .
   

• 
  Psixi amillər :
  

1. 
   Qorxu hissi 2. Bəd xəbər 3. Gözlənilməz xəbər 4. Yatrogen amil .
   

• 
  Bioloji amillər :
  

1. 
   Mexaniki travma
   
2. 
   Infeksion amillər
   

1. 
   Bakteriyalar b) bitki və heyvan c) Viruslar ç) patogen göbəlikciklər d) rikketsiyalar
   

3. 
   Parazitlər
   
4. 
   Toksiki
   

1. 
   Arı b) Əqrəb sancması c) İlan sancması
   

• 
  Daxili amillər :
  

1. 
   Cinsiyyət 2. Yaş 3. Konstitusiya 4. İrsiyyət 5. Patoloji reaktivlik
   

Konstitusiya ( quruluş ) – bədən quruluşu deməkdir . Diatez – konstitusiyanın patologiyası olub , xəstəlik yox , xəstəliyə meylliliyə deyilir . Hiperstenik xestelikler-hipertoniya,sekerli diabet,od dasi xesteliyi,piylenme,miokard infarkti,hipoasid qastrit ve s..Hipostenik xestelikler-mede ve onikibarmaq bagirsaq xorasi,hiperasid qastrit,bronxit,bronxektaziya,verem ve s.