Возникновение парадигм программирования

Dasturlash usullari va paradigmalari. Ma’ruza-16 Ko’p paradigmali dasturlash tillari.

DASTURLASH PARADIGMASI

Imperativ
Protsessual
Ob'ektga yo'naltirilgan
Parallel ishlov berish usuli
Ma'lumotlar bazasi/ma'lumotlarga
asoslangan dasturlash yondashuvi
Funktsional dasturlash
Mantiqiy dasturlash
Deklarativ

Obʼyektga yo‘naltirilgan dasturlash paradigmasi

• Ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash (qisqacha. OOP) dasturni o'zaro ta'sir qiluvchi ob'ektlar to'plami sifatida ifodalashga asoslangan dasturlash metodologiyasi bo'lib, ularning har biri ma'lum bir sinfning namunasi bo'lib, sinflar meros ierarxiyasini tashkil qiladi.

Obʼyektga yo‘naltirilgan dasturlash paradigmasi

• Hozirgi kunga OOP - bu eng mashhur rivojlanish paradigm hisoblanadi. Ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash, dasturlash muhitida eng katta ta'sir ko'rsatdi. Ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash 1960-yillarning oxirida Simula dasturlash tilining paydo bo'lishi bilan paydo bo'lgan. Yillar davomida Smalltalk ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash paradigmasini takomillashtirgan. Python, Java, C va C# tillari bugungi kunda eng mashhur ob'ektga yo'naltirilgan tillar qatoriga kiradi.

OOP 4 ta asosiy qurilish bloklarini o'z ichiga oladi:

OOP 4 ta asosiy qurilish bloklarini o'z ichiga oladi:

• sinflar
• atributlar
• usullar
• ob'ektlar.

1. Sinflar ob'ektlarni tasvirlash uchun shablonlarni taklif qiladi. Sinflar asosan ob'ektlarni yaratish uchun sxema bo'lib xizmat qiladi. Sinf ichida dasturchilar tegishli ob'ektlar tomonidan havola qilinadigan o'zgaruvchilar va usullarni belgilashlari kerak.

Avtomobil misolida sinf avtomobil ob'ektining xususiyatlarini ifodalaydi, avtomobilning funksionalligini qamrab oladi va birinchi navbatda avtomobilni sinf sifatida e'lon qiladi.

2. Atributlar (yoki o'zgaruvchilar) ob'ektning xususiyatlarini bildiradi. Tashqi ko'rinishi, holati va boshqa sifat belgilari ob'ektning umumiy atributlari hisoblanadi. Ob'ekt misollari bilan birlashtirilgan sinf atributlari ob'ektlarni bir-biridan ajratib turadi. Quyidagi dastur Pythonda sinf deklaratsiyasini ko'rsatadi: