Vİtamin d kime ? Ne kadar? Dr Dilek Gogas Yavuz
Yüklə 44,59 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
VİTAMİN D KİME ? NE KADAR? Dr Dilek Gogas Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD D Vitamini Olarak Adlandırılmış Olan molekül Steroid Hormondur Vitamin D reseptörleri hemen her dokuda gösterilmiştir . Güneş ışınları ile doğrudan deri teması Güneş ışını açısı (Zenith açısı): UV 290-315nm Ülkemizde D vit sentezi Nisan- kasım saat 11:00-15:00 1 minimal eritem dozuna ulaşılması (cillte hafif pembelik) Vücudun enaz %20 sinin direkt ışın teması Ciltte D vit sentezi için gerekli koşullar Besin (IU)
somon (105 gr) 360
Tuna balığı (90 gr) 345
Sardalya balığı (52.5 gr) 250
1 tam yumurta 20 dana karaciğeri (105 gr) 15 D Vitamini Kaynakları D vitamini eksikliğinin nedenleri Cilt sentezinin azalması Güneş kremi, cilt pigmentasyonu, yaşlanma
Kistik fibroz,çöliak,gastrik bypass,kol emiilimini azaltn ilaçlar
obezite
Katbolizma artışı Antikonvülzan, steroid,antiretroviral,immunsupresanlar
Karaciğer ,renal yetmezlik Kalıtımsal hastalıklar Vit D mutasyonları Kazanılmış hastalıklar Tm bağlı osteomalazi, hiperparatirodi, granulamatöz hastalıklar,lenfoma
VİTAMİN D EKSİKLİĞİ Nedenler Sonuçlar Güneş kremi Kış mevsimi yükseklik İlaçlar Steroid
Rifampin Karaciğer Yetmezliği Renal Yetmezlik Nefrotik Sendrom Obezite Malabsorpsiyon Chron, çöliak Whipple Ksitik fibroz Şizofreni- depresyon İnfeksiyon Astım Otoimmün hastalıklar Tip 1 Diyabet Multipl skleroz Romatoid artrit
Meme,Kolon Prostat,pankreas
Osteomalazi: Erişkinlerde Kemik mineralizasyonu↓ Raşitizm çocuklarda (büyüme devam eden olgunlaşmamış kemiklerde) büyüme plaklarının ↓ kemik mineralizasyonu ve mineralize olmayan osteoidin toplanması
Vitamin D Düzeyi - Tip 1 Diyabet İnsidansı Ultaviole etkisi D iya bet İn
si dansı
(1 / 1
00.00 0 ) Diabetologia. 2008 Aug;51(8):1391-8. Finlandiyada değişen vitamin D replasman önerileri ve tip 1 diyabet prevalansı < 15 y
ins ida
ns (1/
100.000) yıl
Ann Med. 2010 Nov 3 Vitamin D eksikliği Serum kalsiyum PTH Kemik rezorpsiyonu Kas güçsüzlüğü Düşme riskinde artma Artmış kırık riski Sekonder hiperparatiroidi PTH yüksek Ca: düşük-normal P:düşük normal 25OHD: düşük D vitamini eksikliği Belirtiler: Asemptomatik Kemik ağrısı Omurga ağrısı Proksimal kas güçsüzlüğü Açıklanamayan kas ağrıları miyopati
İskelet deformiteleri ( pelvis, kaburga , bacak) Kırıklar Dengesizlik Hipokalsemi ile ilişkili şikayetler uyuşma, Karıncalanma Kasılma Epilepsi laringospazm Eksiklik : <20 ng/ml (50 nmol/L) Yetmezlik : 21–29 ng/m l (52.5 -72.5 nmol/L) 25 OH Vitamin D düzeyi < 30 ng/ml 25OH D ölçüm endikasyonları • Raşitizm • Osteomalazi • osteoporoz • KBY ,KCY • Malabsorbsyon sendromları (inflamatuar bağırsak hastalığı, Bariatrik cerrahi, Radyasyon enteriti vb • Hiperparatirodizm • İlaçlar (antiepileptik, glukokortikoid,AİDS ilaçları,antifungal,kolestiramin) • Gebelik-laktasyon • Yaşlılar • Kırık öyküsü olanlar • Obezler VKI> 30 kg/m2 • Granuloma ile seyreden hastalıklar (sarkoidoz, tbc) T oplum taraması öne rilmem ekte dir D vitamini tedavisi Serum 25 OHD < 20 ng/ml ise yükleme dozu : 50 000 IU /hafta – 8 hafta İdame dozu : 1500-2000 IU/gün Serum 25 OHD: 20-30 ng/ml ise Yükleme yapılmadan idama doz ile başlanabilir D vitamini eksiklik riski olanlarda idame devamlı olmaldır kolekalsiferol Düzeyi <20ng /dl olanların % si Kalça kırığı olanlarda %80 Huzurevlerinde %75 Hastanede yatan hastalarda %66 >60 y kişilerde (Kuzey de yaşayanlarda) %60 Adolesan çocuklarda %43 Toplum taramalarında %35-75 Vitamin D eksikliği yaygın bir problemdir Can Fam Physician 2007;53:841-854 D vitamini tedavisi Obezite Malabsorbsiyon D vit metabolizmasını etkilen ilaç yüksek doz D vitamini İhtiyacı X 2-3 Yükleme dozu : 100 000 IU /hafta – 8 hafta İdame dozu : 3000- 6000 IU/gün Yükleme dozu sonrası 2 ay sonunda 25OH D vitamini Düzey ölçümü önerilir Tedavinin 3. ayında D vit ve kalsiyum düzeyi ölçülmeli 25 OH D düzeyi <30ng/ml ise:malabsorbiyon ,ted avi uyumsuzluğu araştırılmalı Vitamin D Tedavisi: yan etkiler Serum 25 OH D> 88 ng/ml yan etki izlenebilir • Hiperkalsiüri • Hiperkalsemi • Dengesizlik- kırık riskinde artış D Vitamini replasmanı sırasında Hedef serum 25OH D değeri: 30-50 ng/ml Önerilen D vitamini alımı 0-1 yaş 400-1000 IU 1-8 yaş 600-1000 IU 9-18 yaş 600-1000 IU >18 yaş 1500-2000 IU Gebelik 1500-2000 IU Laktasyon 1500-2000 IU Endocrine Society vitamin D guidelines 2011 D vitamini preparatları Ekmek üzerine dökülüp alınabilir Suya dökülmemeli bardağa yapışır 15 ml =50.000 IU D3 10 damla= ~1000 IU 1000 IU, 2000 IU, 5000 IU 1 ml = 300 000 IU D3 D 3vit damla: 4-5TL D vit 3 ampul : 5 TL Kapsül : 30 TL Aktif D vitamini preparatları eksikli tedavisinde önerilmez Vitamin D > 30 ng/ml Ek faydalar Kanser Otoiimün hastalıklar Tip 2 diyabet Tip 1 diyabet Kardiyovasküler hastalık İnfeksiyon Riskini Institute of Medicine Report, November 2010 Teşekkür ederim Yüklə 44,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
|