Dİyabet ve vitamin d dr Dilek Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi



Yüklə 85,8 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix05.03.2017
ölçüsü85,8 Kb.
#10233

DİYABET VE VİTAMİN D 

Dr Dilek Yavuz 

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi 

Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı 

nobel  

kimya ödülü 

Adolf Windaus 

McCollum  

- Davis 

1922 

Vitamin D izolasyonu 



anti-rachitic  

factor 

1928  

1970 

Vitamin D :Sterol 

Böbrekte  

kalsitirol oluşumu 

Vitamin D  

immün modületör 

 etkisi 

1984 

Vitamin D  

sekosterol 

bir hormondur 



Vitamin D nin Öyküsü 

2000 

1822 

raşitizim 



Nedenler 

Sonuçlar 

Güneş kremi 

Kış  mevsimi 

yükseklik 



İlaçlar 

Steroid 


Rifampin 

 

Karaciğer Yetmezliği 



Renal Yetmezlik 

Nefrotik Sendrom 

Obezite 

Malabsorpsiyon 

Chron, çöliak 

Whipple 

Ksitik fibroz 

 

Şizofreni- depresyon 

İnfeksiyon 

Astım 

Otoimmün hastalıklar 

Tip 1 Diyabet 

Multipl skleroz 

Romatoid artrit 

 

Kas güçsüzlüğü 



Kas ağrıları 

Osteoartrit 

Osteoporoz 

Osteomalazi 

 

Kanser 

Meme,Kolon 

Prostat,pankreas 

Tip 2 Diyabet 


Vitamin D Reseptörlerinin 

dokulardaki dağılımı 

     

Sistem


 

 

           



 

Doku                                      

 

Immun


   

         timus kemikiliği,makrofaj,B hücresi,T hücresi 

Gastrointestinal 

            Esofagus,mide,ince bağırsak,kolon,rektum 

Kardiyovasküler

 

          Endotel ,düz kas,miyosit 



Solunum 

 

          alveolar hücre 



Hepatik 

 

          karaciğer parankim hücresi 



Renal

 

 



          Proksimal ,distal tubul,toplayıcı kanal 

Endokrin 

 

          Paratiroid,tiroid,beta hücresi 



Ekzokrin

   


          Parotid  bez,sebase bezler 

MSS


 

 

          beyin nöronları,astrosit,mikroglia 



Epidermis 

          

Cilt ,meme,kıl kökü 

Kas-iskelet                           

Osteoblast, osteosit, kontrosit, çizgili kas 

Bağ dokusu                         

Fibroblast, stroma 

Ürogenital

 

          Testis, ovar, plasenta, uterus, endometrium, yolk sak 



Vitamin D Düzeyi - Tip 1 Diyabet  İnsidansı 

Ultaviole etkisi 

D

iya



bet

 İn


si

dansı 


(1

/ 1


00.00



Diabetologia. 2008 Aug;51(8):1391-8. 

Finlandiyada değişen vitamin D replasman 

dozları ve tip 1 diyabet prevalansı 

 < 15


 y  

insi


d

ans 


(1/

10

0.000



  yıl      

Ann Med. 2010 Nov 3 


† Dose has been presented for infants receiving vitamin D regularly 

Hyppönen et al. Lancet 2001;358:1500-1503

 

Tip 1 diyabet insidansı



: vitamin D dozu  

* Adjusted for neonatal, social and anthropometric factors.

  

2000 IU D vitamini alan 

yenidoğanda 

Tip 1 diyabet riski %80 

azalmıştır 


• Adacık hücre antikoru pozitif olan çocuklarda 

       D vitamini eksikliği daha sıktır 

• Ancak tip 1 DM gelişimi ile ilişki bulunmamıştır 



Vitamin D - Tip 1 diyabet : immün cevap düzenlemesi 

Beta hücresi

•  insülin sentez ve sekresyonu 

•  sitokinlere karşı koruma 

Dentritik hücre: 

• antijen prezentasyon           

dawnregülasyonu 

T hücre

•  gelişimini engellenmesi 



•  Th2 ve makrojaj gelişimi      

                   lehinde balans  

 

DC: dentritik hücre, Th2:T helper 2, 



Mo: Makrofaj 

Vitamin D ve Tip 2 Diyabet 

Kış mevsiminde glukoz düzeyleri kötüleşmektedir 

Diabet ve Vitamin D 

25 OH Vitamin D düzeyi –diyabet varlığı 

Liu et al. Women’s health study 2005 

Pittas et al Nurses health study 2006 

Knekt et al. Mini finland helath survey 2008 

Kirii et al. Japan public health center based prospective study 2009 

Liu et al. Framingam offspring study 2010 

Pittas et al nurses health study 2010 

Anderson et al. İntermountain healthcare system 2010 

Diabetes Care. 2010 Sep;33(9):2021-3. 

Nurses' Health Study 



608 kadın , yeni tanı diyabet  

559 kontrol 



Kadınlarda plazma 25-OH D düzeyi diyabet riski 

ile ilişkilidir .  

0

0,2



0,4

0,6


0,8

1

1,2



1,4

1,6


1,8

5

10



15

20

25



30

35

40



45

50

O



d

d

s

 r

a

ti

o

 (

9

5

%

 C

I)

 o



ty

p

e

 2

 d

ia

b

e

te

s

Plasma 25(OH)D levels  (ng/mL)

Risk  48% 



    33 ng/ml 

Kadınlarda 25(OH)D  düzeyleri ve  

tip 2 diyabet gelişimi 

Vitamin D ve kalsiyum alımına göre tip 2 

diyabet gelişme riski 

Pittas et al Diabetes Care 2006 29:3:650 

Risk by 33% 



Nurses Health study sonuçlarıın yaş,VKI,HT ve dipğer risk faktörleri düzeltildikten sornraki verileri. 

 



0

0,2


0,4

0,6


0,8

1

1,2



0,81

0,83


0,67

0,89


0,92

0,86


1

1,08


0,75

Kalsiyum

alımı 

mg/gün

R

e

la

ti

v

e

 R

is

k

Vitamin D alımı, IU/gün

Risk  33% 



25(OH)D düzeyi ve  tip 2 diyabet insidansı  

Meta-Analiz: gözlemsel açık çalışmalar  

                                  Risk 40%  

Knekt et al, 2008; Liu et al 2010; Pittas et al 2010 (in press

25 OHD  >25 ng/ml olanlarda 

<14 ng/ml olanlara kıyasla diyabet  

Gelişim riski  %43 daha düşük 


Bazal Serum 25(OH)D  düzeyi glisemik durum ve 

insülin direnci için prediktiftir.  

The Medical Research Council Ely Prospective Study 1990–2000 

 

524 nondiyabetik denek 



10 yıl takip 

• Bazal 25OHD düzeyleri 



Glisemi ve insülin direnci  

gelişimi ile ters orantılıdır. 

 

25OHD erkeklerde (64.5 nmol/l) 

kadınlardan  (57.2  nmol/l ) daha 

yüksek 

 

Yaz sonu daha yüksek  

Diabetes Care 2008 vol. 57 no. 10 2619-2625  

Vitamin D ve  Tip 2 Diyabet 

kesitsel kontrollü çalışmalar  



Tip 2 diyabetiklerde 25(OH)D  düzeyleri düşük 



 



25(OH)D  düzeyleri tip 2 Diyabet insidansı ile ters 



orantılıdır, Odds Ratio 0.25

  

NHANES (6,228 yetişkin)  

 



25(OH)D  düzeyleri metabolik sendrom ile 



ilişkilidir, Odds Ratio 0.38  

NHANES (8,421 yetişkin)  

 

 

 

 

       

Heath et al, 1979

Scragg et al, 2004Ford et al, 2005

 

Kesitsel - Gözlemsel çalışmalar

:  


25(OH)D düzeyi ve Tip 2 diyabet 

gelişme riski  

Vitamin D eksikliği eğilimli kişilerde 

tip 2 diyabet gelişimini 

kolaylaştırmaktadır 

Vitamin D replasmanı tip 2 

diyabet gelişme riskini             

azaltır mı? 

Vitamin D ve glisemik sonuçlar : randomize çalışmalar 

Nilasand Christiansen, 1984 

Hsia et al., 2007 

Pittas et al., 2007 

Sugden et al., 2008 

de Boer et al., 2008 

Avenell et al., 2009 

Nagpal et al., 2009 

Zittermann et al., 2009 

Witham et al.,2010 

von Hurst et al., 2010 

Jorde et al., 2010  

de Boer et al., 2008 

Avenell et al 2009 

 

6 hafta-  9 yıl  

Heterojen grup 

Vitamin D dozu  400 -8571 IU/gün 

 

D vitamini alımı ve 

Diyabet gelişimi arasında                       

Bağlantı bulunmamış 

Tip 2 diyabet 

Vitamin D takviyesi – Tip 2 

diyabet gelişimi 

D vitamini replasmanının yeni 

diyabet gelişimine etkisi 



33951 kadın  



women health initiative 

kohortu  



Plasebo kontrollü, çift kör 



1,000 mg elemental 

kalsiyum + 400 IU vitamin 

D3  



7 yıl takip 



Sonlanma noktası: tedavi 

gerektiren  diyabet gelişimi 

Diabetes Care 31:701–707, 2008 

Ca + D vit alımı yeni diyabet gelişme riskini azaltmıyor 


Paricalcitriol ile Selectif vitamin D reseptor 

aktivasyonu tip 2 diyabetik hastalarda albüminüriyi 

azaltmaktadır. 

(VITAL study) randomize kontrollü çalışma 

281  tip2 diyabetik hasta  

  placebo(n=88) 

 1 μg paricalcitol (n=93)  

 2 μg paricalcitol (n=95) 

24 hafta takip 

Albüminüri 92-100 mg/gun 

D vit 40 ng/ml 

Albuminuri azalması 2 mg parikalsitriol gurubunda anlamlı

 

Lancet 2010; 376: 1543–51 


Tip 2 diyabetiklerde Parikalsitriol tedavisi 

Lancet 2010; 376: 1543–51 









1,25(OH)

2

 vitamin D  etki yeri 

Kalsiyum etki yeri 

Harrison’s On

-line 

Vitamin D ve kalsiyumun insülin duyarlılığı 

mekanizmalarındaki yeri 

Vitamin D ve kalsiyumun tip 2 diyabet 

patogenezi: olası etki mekanizmaları 



 Pankreatik beta hücre fonksiyonun iyileşmesi 



Vitamin D in insülin sekresyonuna direkt etkisi  



Kalsiyumun insülin sekresyonuna direkt etkisi 



İnsülin etkisinin iyileşmesi  



Vitamin D nin insülin etkisine  direkt  katkısı  



Sistemik inflamasyonun azalması  



Vitamin D nin sitokinlere etkisi  


Hipovitaminosis D  insulin direnci ve 

b

 hücre fonksiyonu ile ilişkilidir 

126 sağlıklı,  OGTT normal, Hiperinsülinemik

 klamp 


(İnsülin duyarlılığı ,

b

 



hücre fonksiyonu)

 

Am J Clin Nutr 2004;79:820 –5. 



25(OH)D düzeyini 10 dan  30 ng/mL yükseltmek insülin duyarlılığını %60  arttırabilir. 

D vit eksikliği olanlarda insülin direnci metabolik sendrom riski yüksektir 

 

Non diyabetiklerde kalsiyum ve vitamin D 

tedavisinin kan şekeri düzeylerine etkisi 

• Randomize, çift kör, 

kontrollü 

•  314 nondiyabetik 

 

• Günlük  500 mg kalsium 



citrate + 700 IU vitamin D3  

veya  plasebo 

•  3 yıl 

Diabetes Care 30:980–986, 2007 


Yüksek riskli  489  denek 

50 ± 10 yaş 

3 yıl takip 

Bazal ve 3. yıl sonu : OGTT ve 25OHD 

Düzeyi (Matsuda index (ISOGTT) , 

homeostasis model assessment of IR 

(HOMA-IR) 

Yüksek bazal  25(OH)D düzeyi  daha 

iyi beta hücre fonksiyonu ve daha 

düşük glukoz düzeyleri için 

belirleyicidir 

Diabetes 60:2947–2953, 2011 



Vitamin D eksikliği- diyabet 

komplikasyonları 



Nefropatisi olanlarda vitamin D  eksikliği  fazla 



Hemodiyaliz hastalarında mortalite artışı ile 

ilişkili 



Düşük 25(OH) D düzeyi  diyabetik nöropati ile 



ilişkilidir. D vit düzeyinin replasman ile 

yükseltilemesi (18- 30 ng/ml) ağrının azalması ile 

ilişkili bulunmuştur. 

Arch Intern Med 2008;168(7):771–2. 



Tip 2 Diyabet- Kemik metabolizması ve D vit eksikliği 

Azalmış  renal  funksiyon 



  yüksek  



PTH 



Düşük serum kalsiyumu 

Azalmış Ca emilimi 



Düşük serum  

25 (OH)D 

 düşük vitamin D alımı  

Mineral eksikliği 

Yüksek kemik döngüsü  

Kemik resorpsiyon artışı 

osteomalazi 

osteoporoz 

kırık 

Düşük serum 1,25 (OH)

2



Düşme 



Kas 

 güçsüzlüğü  



Yüksek PTH: 

 

Artmış inflamasyon 

Artmış aterogenez? 

Tip 2 diyabetiklerde Vitamin D eksikliği tüm 

nedenlere bağlı ve kardiyovasküler mortalite artışı 

ile ilişkilidir 

25(OH)D3 >13.9 nmol/l. 

 <13.9 nmol/l 

25(OH)D3 >13.9 nmol/l. 

 <13.9 nmol/l 

 299 tip 2 diyabetik vaka,  15 yıl takip 

Tüm nedenlere bağlı 

mortalite 

kardiyovasküler mortalite 

Diabetes Care, Volume 33, Number 10, October 2010 



Vitamin D replasmanı – bütün nedenlere 

bağlı mortaliteyi düşürür 

Arch Intern Med , Sep 10 2007, 167(16) p1730-7 

D vitamini suplementasyonu  diyabet gelişimine etkisi ? 

Optimal D vitamini dozu ? 

D vit diyabetik komplikasyonlar üzerine etkisi ? 

D vit eksikliği- Kemik metabolizması? 

 

 

Cevaplanmamış sorular ? 

Serum 25 OH D 

(ng/ml) 

Vitamin D Durumu 

< 10 

Şiddetli yetmezlik 

10-20 

yetmezlik 



21-29 

eksiklik 

>30 

yeterli 


>150 

toksik 


D Vitamini Eksikliği olan Tip 2 Diyabetik Hastalara 

 Vitamin D Replasmanı Yapılmalıdır 

D vitamini replasman tedavisi  

 

 

Serum 25 OHD  < 20 ng/ml ise 

 

yükleme  dozu :  50 000 IU /hafta – 8 hafta  

İdame dozu  :    1500-2000 IU/gün 

Serum 25 OHD:  20-30  ng/ml ise 

Yükleme yapılmadan idame  doz ile başlanabilir 

 

D vitamini eksiklik riski olanlarda idame devamlı olmaldır 

kolekalsiferol 

Hedef 25(OHD düzeyi: 30-50 ng/ml 

Teşekkür ederim 

Yüklə 85,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin