Varliğimiz
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
DOSTUM DR. CAVAD HEYƏTĠN ƏZĠZ XATĠRƏSĠNƏ Seyfəddin Altaylı (Türkiyə) Hər bir insanın ömür yolu vardır və o yolda onun uğurları, uğursuzluqları, sevincləri, kədərləri, dostları, Allah hamıdan uzaq eləsin düĢmənləri, sevənləri, sevmi- yənləri qarĢısına çıxır. Ömür yolumda hər cürə bəlalarla, iztirablarla, dağ boyda çətinliklərlə üzləĢdim, ancaq Tan- rının da yardımıyla hamısının öhdəsindən gəldim. Gözəl insanlar tanıdım, Ģükür Tanrıya pislərlə üzləĢsəm də on- larla ünsiyyət yaratmadan aralandım. Harda gözəl insanlar vardırsa gedib onları tapdım, onlarla dostlaĢdım. Güney Azərbaycanın ədəbiyyat dünyasını hələ orta məktəbdə ikən tanımağa baĢladım. Ədəbiyyat müəllimim həmiĢə klassik Ģairimiz ġəhriyardan, əvəzsiz əsəri Heydər Babadan söhbət açırdı. Onun söhbətləri Ģagird dostlarımı bilmirəm, ancaq mənim dünyamı baĢdan-baĢa bəzəyirdi, atamın Azərbaycanla bağlı təlqinləri ilə müəllimimin söylədikleri üst-üstə düĢdüyündən xəyalımda əlçatmaz bir Güney sevgisi yaranmıĢdı. Universitetdə oxuyarkən "Varlıq" dərgisinin ədəbiyyat dünyamıza qədəm qoydu- ğunu eĢitdim, sonra təsadüflər gözəl Ģairimiz Savalan ilə tanıĢmağıma imkan yaratdı. Onunla Ġstanbulda keçirdiyi- miz bir neçə gündə Güney dünyasından dünya boyda sevgi çiçəkləri dərdim. Savalan bəy baĢda ġəhriyar, Dr. Həmid Nitqi, Dr. Cavad Heyət, Məhəmməd əli Fərzanə, əli Kamali, Qulamhüseyn Bəydili, Mirhidayət Hisari və digər 61 ziyalılarımızı mənə qiyabi olaraq tanıĢ etdi. Varlıq jurnalını daimi olaraq izləməyə baĢladım və vaxt ötdü məktəb qurtardı, öz kəndimizə dönməli oldum. 1985-ci ildə TRT Türkiyənin Səsi Radiosu nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Türkcəsi bölməsinə imtahanla daxil oldum, bir neçə aydan sonra da radionun rəhbərliyinə təyin olundum. Artıq Güney Azərbaycanlı dostların yazı- larını daha yaxından izləməyə baĢladım. Ankarada keçi- rilən bir simpoziumda Dr. Cavad Heyətlə əyani tanıĢ oldum. Azərbaycan ədəbiyyatına sevgi bəsləyən ağsaqqal- larımızla Dr. Ahmət Bican Ərcilasun, Dr. Məmməd Kən- gərli, mərhum Fəvzi Aküzüm, Ahmət Karaca, Nurəddin Hazar və digər bir neçə Ģəxsiyyətlə Heyət bəyin iftixarına verilən bir axĢam qonaqlığında görüĢdük. Ədəbiyyatımızın böyük Ģəxsiyyəti Dr. Cavad Heyət, Varlıq dərgisinin hansı yollarla və nə cür çap olunduğunu, Dr. Həmid Nitqi ilə əl- ələ verib hansı çətinliklərin öhdəsindən gəldiklərini danıĢdıqca hamımız heyrətə gəlirdik, o gecənin qurtar- masını istəməsəm də hər baĢlayan Ģeyin bir qurtaracağı vardı və təəssüf etsəm də qurtardı. Sosiolojinin qanunlarına görə bəzi toplumları insanlar, yəni liderlər, bəzi liderləri də toplumlar yaradır. Məsələn Hindistanın azadruhlu xalqını yaradan Mahatma Qandini və Türk dünyasının əvəzsiz dövlət və siyasət xadimi Atatürkü birinci sadalanan fikrə nümunə göstərə bilərik. Ġngilis müstəmləkəsində nalə çəkən Hindistanı əsarət qandalından xilas etmək üçün pay-piyada yollara düĢən Qandi, əlindəki əsası ilə ĢəhərbəĢəhər, kəndbəkənd dolanıb irad etdiyi nitqlərlə xalqını oyatdı və toplumun əksəriyəti avam olsa da onlara aĢıladığı azadlıq ruhuyla əsarəti qəbul etməyən insanlardan ibarət müstəqil ruhlu bir Hindistan toplumunu yaratdı. Atatürk də, dağıdılan Osmanlı Ġmperi- yasının düĢkün ruhlu insanlarına yeni bir ruh aĢılayaraq 62 onları yeddi düvələ qarĢı döyüĢə səslədi və iĢğal olunmuĢ vətənimizi yad çəkmələrdən xilas etdi. Bu tipli liderlərə çoxluqla ġərq dünyasında rast gəlirik. Bir də toplumların yaratdığı liderlər vardır ki, bu tipli insanların əksəriyyətini isə qərb dünyası yaradıb. Onlar ziyalı kütlələrin içindən çıxıblar həmin kütlələrin arzusuna görə dövlətləri və xalqları nailiyyətlə idarə ediblər. Bu tipli liderlərə də Ġngiltərənin sabiq baĢnaziri Winston Leonard Spenser- Churchilli göstərə bilərik. Varlıq dərgisinin təsisçisi olan Dr. Cavad Heyət ilə Dr. Həmid Nitqi və dərginin yazıçı heyəti də eynilə Mahatma Qandi kimi bir yol izlədilər və ziyalı bir Varlıq nəsli yaratdılar. Mənim aləmimdə bu nəsil Güneydə yetiĢən bütün nəsillərdən üstündür, çünki elmə üstünlük verir, ziyalanmağı yeganə məqsəd kimi qəbul edir, ziyalandıqca da özünə qayıdır, ona görə də düĢmənləri çoxdur. 1977-ci illərdə ərəb əlifbasıyla yazılsa da Ġran coğrafiyasında Türkcə oxuyub-yazan insanların sayı barmaqla göstəri- lərdi, ancaq indi onların sayı onlarla milyonu ötüb. Bunun özü də hər oğulun bacara biləcəyi nailiyyət deyildir. Dr Cavad Heyət, qələm dostları və əqidədaĢlarıyla baĢda da Dr. Həmid Nitqi olmaqla bu müqəddəs iĢi baĢarmıĢ bir Ģəxsiyyətdir. Dr. Cavad Heyət, sadəcə olaraq Ġranda tanınan ürək həkimi və ədəbiyyat sevdalısı bir insan deyildi. Dünya miqyasında tanınan bir cərrah, Türkiyədə və Azərbay- canda çox sevilən, Türk dünyasında tanınan görkəmli bir ədəbiyyat alimi və araĢdırmaçısıydı. Onun Türk Dil Qurumunun Ģərəf üzvlüyünə seçilməsi də bunun niĢanəsi deyildir mi?! Bu unvan, da hər insana qismət olan Ģey dəyildir. Dr. Cavad Heyət ilə əyani tanıĢ olmaq, onunla dost- laĢmaq, bir süfrə baĢında duz-çörək kəsmək Ģərəfinə nail 63 olduğuma görə özümü dünyanın ən xoĢbəxt insanı sayıram. Tanrı müqəddəs kitabımız "Qurani-Kərim"də "Hər bir nəfs ölümü dadacaqdır" buyurub. Hər birimiz vaxtı gəldikdə bu dünya ilə vidalaĢacağıq, Dr. Heyət də vaxtı çatdığı anda bu fani dünya ilə vidalaĢıb əbədi aləmə köç etdi. Tanrı məkanını cənnət eləsin, ancaq o böyük və müqəddəs bir irs buraxıb getdi. Varlıq jurnalını davam etdirmək barədə Dr. Heyətin davamçısı olan dostlarının boynuna böyük bir məsuliyyət qoyub getdi. əminəm ki, "Varlıq" jurnalı, mərhum ağsaqqallarımız, dostluğu ilə fəxr etdiyim Dr. Cavad Heyətin, Dr. Həmid Nitqinin aç- dığı yolda davam etdiriləcəkdi. "Varlıq" jurnalı digər tərəfdən Ġran ilə Türk dünya- sının, xüsusilə də Türkiyənin və Azərbaycanın dostlaĢma- sında da öz öhdəsinə düĢən vəzifəni layiqiylə indiyə kimi yerinə yetirib, indən belə də yetirəcəkdi. Məkanın cənnət olsun əziz dost, unudulmaz əqidədaĢ... |