Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti yordamchi tarix fanlari

Vima Kadfiz II Milodning I asr ikkinchi yarmi. Aversida. o‘ng qo‘lini mehrob uzra cho‘zib, chap qo‘lini biqiniga tirab olgan, boshiga yalov-tasmali uzun kulox kiygan shoh tasviri. Tanga sathining chap tomonida uch tig‘li nayza va g‘adir-budir gurzi, o‘ng tomonida to‘rt qirrali, yon o‘simtiklari bor tamg‘a. Odatda besh so‘zdan iborat doira shaklidagi grekcha yozuv: “Shohlar shohi Vima Kadfiz Kushon” degan ma’noni anglatadi. Reversida. Bo‘ka Nanda ro‘parasida turgan Shiva. Xaroshtxi usulida yozilgan hind yozuvi. Mis. D-27: V-18 gr.

Kanishka (mil. II asr birinchi yarmi). Aversida. Tik turgan, chakmonli va uzun qulohli shoh tasviri. O‘ng qo‘li mehrob uzra cho‘zilgan, chap qo‘lida nayza. Baqtra tilida “Shohlar shohi Kanishka Kushon” degan yozuv. Revers – kiftlari ortidagi plashini xilpiratib chopib ketayotgan yalang‘och shamol ma’budi Vado tasviri. Tanga sathining o‘ng tomonidagi bo‘shliqda to‘rt qirrali tamg‘a. Baqtriya yozuvi. Mis. D-25: V -15 gr.

Xuvishka (mil. II asr o‘rtalari – ikkinchi yarmi). Aversida. Filga minib, o‘ng qo‘lida aso, chap qo‘lida gavron tutgan hukmdor tasviri. Baqtriya tilida “Shohlar shohi Xuvishka Kushon” degan yozuv. Reversida. o‘ng qo‘lida nayza tutib, tik turgan ma’bud tasviri. Chapdagi bo‘shliqda tamg‘a. Mis. D-22. V-7 gr.

Kanishka oltin tangasi
Sosoniylar tangalari. Milodning II asr oxiri – III asr boshlariga kelib urushlar Parfiya davlatini kuchsizlanib ketishiga olib keldi. Ayniqsa milodning 208 yilida Parfiya davlatining ikkiga ajralishi bu hududdagi siyosiy vaziyatni izdan chiqarishni tezlashtirdi. Bunday vaziyatdan Eronning janubi g‘arbida joylashgan fors qabilalari ustalik bilan foydalandilar. Soson urug‘idan bo‘lgan Ardasher (224-239 y) va Shopur I davrida Eronda Sosoniylar davlati qaror topdi. Qudratli Kushon va Parfiya davlatlari hududi Sosoniylar davlatiga qo‘shildi. Bu davrda Kushon davlati hududlariga Sosoniy shohlar tomonidan tayinlangan noiblar hukmronlik qildilar. Sosoniylar Kushonlarga taqlid qilib, aniqrog‘i shoh Vasudeva tangalaridan andoza olib, o‘zlarining tangalarini zarb qildirdilar. Tanganing aversida hukmdor shohning yon tomondan ko‘kragi bilan olingan surati, reversida muqaddas mehrob yonida Zardushtiy dinining bosh ma’budi Axuramazda yangi shohga hukmdorlik belgilarini topshirayotgan manzara yoki peshtoqlar ostidagi taxtga o‘tirgani zarb etilgan. Ular asl nusxa tangalardan nafaqat tasvirlarning mushtarakligi, sayqali bilan, vazn, diametr, va tayyorlanish sifati bilan ham keskin farq qiladi. Tanga doiralari aksariyat holda kichik diametrli, qalin, beo‘xshov shaklda bo‘lardi.

Sosoniy Xormuzd IV kumush tanga, vazn 4.19 gr.

Sosoniy Tabriz, hijriy 134 yil kumush drahma.