Tarixi olduğu kimi qəbul etmək, dərk etmək və olduğu kimi qiymətləndirmək lazımdır
Yüklə 15,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜSTƏQĠLLĠYĠNĠN ELAN EDĠLMƏSĠ.
|
§2. AZƏRBAYCANIN BEYNƏLXALQ
MƏDƏNĠ ƏLAQƏLƏRĠ
1945-1990-cı illərdə Azərbaycanın həmçinin mədəni həyatının əsas sahələrini - elm, təhsil, ədəbiyyat, musiqi, təsviri sənət, teatr, radio və televiziya sahələrini əhatə edən çox əhəmiyyətli və geniş beynəlxalq əlaqələri olmuşdur. Bu əlaqələr mənəvi həyatımızın şah damarı olan milli mədəniyyətimizin bütün sahələrini əhatə etmişdir. Azərbaycanın həmin illərdə beynəlxalq mədəni əməkdaşlığının əsas forma və istiqamətlərinin başlıcasından biri onun elmi potensialının bu istiqamətdə dünyada gedən proseslərdə iştirakı olmuşdur. Azərbaycanın elmi fikri beynəlxalq aləmdə, xüsusən XX əsrin 50-ci illərindən yaxından tanınmağa başlanmışdır. Bu işdə 1953-cü il mayın 6-da Azərbaycan Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyəti nəzdində beynəlxalq elmi əlaqələr üzrə yaradılmış xüsusi komissiyanın böyük rolu olmuşdur. 25 Həmin dövrdən Azərbaycan elminin sədası, demək olar ki, dünyanın bir çox qitələrindən gəlməyə başlamışdı. Azərbaycan alimləri elmin bir çox sahələrində xarici ölkələrin alimləri ilə birgə yeni-yeni elmi problemlərin həllində fəaliyyət göstərmişlər. Bu istiqamətdə əlaqələrin genişlənməsi məqsədi ilə
220
beynəlxalq xarakterli elmi tədbirlərin, müşavirələrin, koordinasiya şuralarının elmi problemlərə həsr edilmiş sərgi və simpoziumların, konfransların, alimlərin yaradıcı görüşlərinin və digər yüksək beynəlxalq elmi əlaqələrin mühüm rolu olmuşdur. 1959-1965-ci illərdə təkcə "sosialist" ölkələri alimləri ilə 150 dəfə belə tədbirlər keçirilmişdir. Azərbaycan alimləri ilə Çexoslovakiya alimlərinin elmi problemlərin birgə həllinə həsr olunmuş 30 yaradıcılıq və elmi görüşləri olmuşdur. 26 Bunlardan başqa, 1961-ci il yanvar ayının 17-26-da kimya reaktiv və izotoplar elmi nəticələrinə həsr olunmuş sərgi (həmin sərgidə 2000-dən yuxarı müxtəlif eksponatlar nümayiş etdirilmişdi), 1961-ci ilin noyabrında Azərbaycan alimlərinin iştirakı ilə Berlində fizik və kimyaçıların beynəlxalq müşavirəsi, 1962- ci ilin sentyabr ayında Bakıda QİYŞ-in (Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurası) iştirakçısı olan ölkələrin mütəxəssislərinin Bakı görüşü, 1962-ci ilin may ayında Bakıda elmi-texniki əməkdaşlıq üzrə Sovet-Polşa birgə komissiyasının XX sessiyasi, 1963-cü ildə Çexoslovakiyada tibb sərgisi keçirilmiş, 150 mindən yuxarı insanın baxdığı bu sərgidə çex sənayesinin 122 adda tibb texnikası nümayiş etdirilmiş, 1963-cü ildə Praqada texniki problemlər üzrə alimlərin müşavirəsi, 1964-cü ildə Azərbaycan-Çexoslovakiya elmi koordinasiya şurasının iclası keçirilmiş, 1964-cü ilin mart ayında həmin ölkələrin Elmi-Texniki Şuralarının birgə iclası, 1965-ci ildə Macarıstanın istehsal etdiyi tibb texnikası sərgisi təşkil edilmişdir. 27
Ümumiyyətlə, 1945-1970-ci illərdə Azərbaycan alimləri sosialist ölkələrinin alimləri ilə birgə ən mühüm elmi problem üzərində iş aparmışlar. 28
alimləri ilə riyaziyyat, kibernetika, fiziologiya və bitkilərin qidalanması sahəsində, ADR alimləri ilə astrofizika, neft-kimya, aqrokimya, linqvistika və kibernetika sahəsində, Rumıniya alimləri ilə neft-kimya, qeyri-üzvi və fiziki kimya, təbiətin mühafizəsi sahələrində, Çexoslovakiya alimləri ilə neft-kimya, bitkilərin bioloji mühafizə üsulu, zoologiya və digər elmi sahələrdə Azərbaycan alimlərinin sıx əməkdaşlığı olmuşdur. 29 Həmin dövrdə eyni zamanda qeyd olunan ölkələrlə geniş elmi mübadilə də aparılmış, alimlərin ezamiyyəti təşkil edilmişdir. Təkcə 1963- 1965-ci illərdə göstərilən ölkələrdə 64 Azərbaycan alimi elmi səfərdə olmuş, 30
İspaniya, Belçika, Asiya, Afrika və Latın Amerikası ölkələrində keçirilən 100-dən artıq yüksək beynəlxalq elmi forumlarda iştirak etmişdilər. 31 Öz növbəsində xarici ölkələrin elmi nümayəndələri tez-tez Bakıda elmi ezamiyyətdə olmuş, birgə elmi- tədqiqat işləri aparmışlar. 1959-1970-ci illərdə Azərbaycanda 300-dən çox xarici ölkənin elmi nümayəndələri səfərdə olmuşlar. 32 Onlardan 180 nəfəri sosialist ölkələrindən, 120 nəfəri isə kapitalist və inkişaf etməkdə olan ölkələrdən olmuşdur. 33
221
1970-1990-cı illərdə Azərbaycan elmi dünyada həyata keçirilən elmi əməkdaşlığın ən mühüm formalarında təmsil olunmuşdur. 5000-ə qədər Azərbaycan alimi xarici ölkələrdə yaradıcılıq səfərində olmuş, 3000-ə yaxın öz xarici həmkarını respublikamızda qəbul etmişlər. Azərbaycan EA-nın alimləri hər il 51 ölkənin orta hesabla 570 elmi təşkilat və mərkəzi ilə əlaqə saxlamış və müxtəlif elm sahələrini əhatə edən 40 mövzu üzrə birgə tədqiqat işləri aparmışlar. 1970-1990-cı illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının elmin müxtəlif sahələrində çalışan 4000-ə qədər nümayəndəsi xarici ölkələrdə, o cümlədən 210 nəfəri elmi-tədqiqat işi aparmaq, 301 nəfəri beynəlxalq tədbirlərdə, konqreslərdə, simpoziumlarda konfranslarda və müşavirələrdə iştirak etmək, 250-yə qədəri elmi turizm, 115 nəfəri elmi-texniki kömək göstərmək və digər elmi məqsədlər üçün xarici ölkələrdə olmuşlar. Öz növbəsində Azərbaycan EA alimləri həmin dövrdə xarici ölkələrin 2500-ə qədər alimini qəbul etmişlər. 35
əməkdaşlığın başqa sahələrində müxtəlif formalarda olmuşdur, beynəlxalq konfransların, simpoziumların və digər elmi forumların keçirilməsi yolu ilə də inkişaf etdirilmişdir. Azərbaycan EA-nın Fundamental Elmi Kitabxanası həmin illərdə 53-ə qədər xarici ölkənin 460-dan 580-nə qədər elmi mərkəzlərlə əməkdaşlıq etmişdir, beynəlxalq kitab mübadiləsi yolu ilə xarici ölkələrdən 110 mindən artıq müxtəlif elmi ədəbiyyat almış, öz növbəsində isə, 105 min elmi ədəbiyyat göndərmişdir. 1981-1985-ci illərdə o, xaricə 43532 ədəbiyyat yollamış, 52834 ədəbiyyat almışdır. 36 M.F.Axundov adına Dövlət Kitabxanası isə xarici həmkarlarına 10 minə qədər elmi ədəbiyyat yollamış, 11 mindən yuxarı elmi ədəbiyyat almışdır. 37
elmi konfranslarda, simpoziumlarda və digər elmi tədbirlərdə iştirak etmişlər. Təkcə 1981-1985-ci illərdə isə respublika elminin müxtəlif istiqamətlərinin nümayəndələri 60-dan yuxarı beynəlxalq konqreslərin, konfransların, simpozium və müşavirələrin iştirakçısı olmuşdur. Respublika alimlərinin əsərləri 30 dildə 60- dan artıq ölkədə çapdan çıxmışdır, 20 Azərbaycan alimi müxtəlif beynəlxalq elmi təşkilatların üzvü seçilmişlər. 38 Bakıda 90-dan çox beynəlxalq elmi konfrans, simpozium, konqres və digər elmi xarakterli mühüm tədbirlər keçirilmişdir. 39
1945-1990-cı illərdə dünyada gedən mədəni əlaqələrin genişlənməsində və inkişaf etdirilməsində Azərbaycan öz milli-mədəni potensialının digər imkanlarından da fəal istifadə etmişdir. Bu əlaqələrin inkişafında milli incəsənət müstəsna rol oynamışdır. Respublikadan xarici ölkələrə not və valların göndərilməsi, musiqi kollektivlərinin qarşılıqlı səfərləri, beynəlxalq musiqi festivalları və incəsənət xadimlərinin şəxsi əlaqələri o vaxt bu sahədə olan əlaqələrin, əsas istiqamətlərindən olmuşdur. Xarici ölkələrə Azərbaycan
222
bəstəkarlarının notları göndərilirdi, İngiltərə və Cənubi Azərbaycana "Koroğlu" operasının partiturası və musiqi notları, digər ölkələrə isə bir sıra əsərlər bəstəkarların adından hədiyyə kimi verilmişdir. O zaman respublikada qonaq olan Çexoslovakiya nümayəndə heyətinə Azərbaycan bəstəkarlarının 64 əsərinin notları və valları təqdim edilmişdi (1953-ci ildə). Belə hədiyyələr 1954-cü ildə Bakıda çinli qonaqlara da verilmişdi. 40
Azərbaycan artistləri 1958-ci ildə Brüsseldə keçirilən Ümumdünya sərgisində SSRİ Milli günlərində öz konkret proqramları ilə uğurla çıxış etmişlər. Azərbaycan Dövlət rəqs ansamblı Çində qastrol səfərində olmuş, SƏR-in paytaxtı Dəməşqdə keçirilən Beynəlxalq yarmarkada isə Azərbaycanın altı mahnı ustası iştirak etmişdir. 1959-cu ildə Azərbaycan artistləri Bolqarıstanda, Tunis və Mərakeşdə geniş proqramla çıxış etmişlər, Əfqanıstan artistləri isə Bakıda konsertlər vermişlər. Həmin il Bakıda 11 xarici ölkənin incəsənət mahnı ustaları konsertlə çıxış etmiş, dünyanın 16 ölkəsinə isə Azərbaycan bəstəkarlarının 130 əsərinin notu, 130 val göndərilmişdir. Bakıda ingilis estrada müğənnisi Cerri Skot, ABŞ-ın Miçiqan nəfəsli orkestri, skripkaçı Rudcier Riçç, artistləri S.Kart, Verzye, Kuba, Meksika, Yuqoslaviya, Fransa, Türkiyə, Kanada sənətçiləri konsertlər vermişlər, ADR-də keçirilən festivalda respublikamızın artistləri, rəqqasları və müğənniləri iştirak etmişlər, "Bayatı-Şiraz" muğamı və klassik opera musiqisi "Şeyx Sənan" səsləndirilmişdir (1961), hind rəqqası Zəhra Sahalyi Bakıda konsertlər vermişdir. Respublikamızın artistləri ADR-də, Afrika ölkələri və İraqda konsert proqramı ilə çıxış etmiş, xarici ölkələrlə qarşılıqlı şəkildə not və val mübadiləsi olmuşdur (1962-ci il), Bolqarıstanda keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti günləri ilə əlaqədar bu ölkəyə bəstəkarlarımızın 58 əsəri, 12 valı göndərilmişdir. Azərbaycanın dünya şöhrətli sənətçiləri R.Behbudov İranda, Niyazi isə Türkiyədə çıxış etmişlər. 1964-cü ildə Braziliya dirijoru Xose Sikeyro və müğənnisi Alis Ribeyro, İspaniya pianoçusu Xose Torlesilhas, Norveç dirijoru Odd Qryunner Xeqqe, Avstriya, İran, Meksika artistləri, ABŞ-ın "Pro-Muzik" kamera orkestri Bakıda konsertlərlə çıxış etmişlər. 1965-ci ildə respublikanın incəsənət ustaları Ərəb Şərqi ölkələrində və İranda konsertlər vermişlər. Rəşid Behbudovun rəhbərliyi altında Azərbaycan incəsənət ustaları 1966-cı ilin aprel-may aylarında Hindistanda keçirilən sovet mədəniyyəti festivalında iştirak etmiş və 10 min
nəfərdən çox dinləyicisi olan salonda 20 konsert vermişlər. 42 Azərbaycanın artistləri həmin ildə Dəməşqdə keçirilən XIII Beynəlxalq sərginin iştirakçıları qarşısında konsert proqramları ilə çıxış etmişlər,
İran, Hindistan, Türkiyə, ADR-də konsertlər vermişlər. Azərbaycan bəstəkarları ABŞ, Kanada, İngiltərə, Fransa, Yuqoslaviya, İtaliya,
Türkiyə və başqa ölkələrə səfər etmişlər, Hindistan, Yuqoslaviya, Monqolustan, Çexoslovakiya, Türkiyə, Fransa, İraq bəstəkarları isə
223
respublikamızda səfərdə olmuşlar, Bakıda Bolqarıstan, Kuba, Çexoslovakiya və Monqolustan musiqisi həftələri keçirilmişdir. 43
Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələrində incəsənətin başqa sahələrinin - rəssamlıq, memarlıq və heykəltəraşlığın da rolu az olmamışdır. Bu sahələrin nümayəndələri xarici ölkələrdə yaradıcılıq ezamiyyətində olmuş, görüşlər keçirmiş, sərgilərini təşkil etmişlər. Dəməşqdə Azərbaycanın 55 rəssamının 88 rəsminin sərgisi keçirilmiş, Varşavada 47, Osloda 65 əsər nümayiş etdirilmişdi. Bakıda isə Norveç, Hindistan, Bolqarıstan, ADR rəssam və heykəltəraşlarının sərgisi keçirilmişdir (1969-cu ildə). 1970-ci ildə "Dost Hindistanla" seriyasından əsərlərinə görə görkəmli rəssam M.Abdullayev Cəvahirləl Nehru adına mükafata layiq görülmüşdü. Azərbaycan rəssamlarının əsərlərindən ibarət sərgilər dünyanın on ölkəsində təşkil edilmiş, 11 görkəmli rəssam dünyanın beş ölkəsində səfərdə olmuşdur. ADR və Bolqarıstan rəssamlarının nümayəndə heyətləri Bakıya gəlmişlər. 44
mühüm formalarından biri də onun mədəniyyət günlərində, ongünlüklərdə və başqa mərasimlərdə iştirakı olmuşdur. 1957-ci ilin sentyabrında Bakıda Albaniya- Sovet dostluğu aylığı keçirilmişdi. 1963-1969-cu illərdə Bolqarıstanda Azərbaycan mədəniyyəti ongünlüyü, Azərbaycanda Bolqar mədəniyyəti günləri olmuşdur. Bolqarıstanda həmin dövrdə Plovdiv, Ruse, Silistr, Razqrad və başqa şəhərlərdə təntənəli gecələr, Azərbaycanda isə Gəncə, Bakı, Sumqayıt, Nuxa (indiki Şəki), Zaqatala və Mingəçevir şəhərlərində görüşlər (1963-cü ildə), Bakıda Çexoslovakiya (1964-cü ildə), Macarıstan mədəniyyət ongünlüyü (1965-ci ildə), Kubada (1967-cı ildə) Azərbaycan mədəniyyəti ongünlüyü keçirilmişdir. Mədəniyyət, elm, incəsənət xadimləri 25-dən çox görüşdə iştirak etmişlər. 1968-cı ildə Azərbaycan mədəniyyəti günləri Hindistanda və Suriyada olmuşdur. Bakıda Kuba və Suriya mədəniyyəti günləri, 1969-cu ildə isə Polşa və Hindistanda Azərbaycan mədəniyyəti günləri keçirilmişdir. Bu ölkələrin bir sıra böyük şəhərlərində Azərbaycan musiqiçilərinin görüşləri, konsertləri təşkil edilmişdir. 45
xalqın milli mədəni irsinin dünyaya yayılmasında respublikanın yazıçı və şairlərinin də fəal rolu olmuşdur. Bu istiqamətdə aparılan işlər 50-ci illərdən başlayaraq genişlənməyə başlamışdır. Bu əlaqələr müxtəlif formalarda – şəxsi və yaradıcılıq əlaqələri yaratmaq, müşavirə və konqreslərdə iştirak etmək və digər yollar ilə həyata keçirilirdi. 1958-ci ilin oktyabrında Bakıda Asiya və Afrika yazıçılarının çox yüksək səviyyədə konfransı keçirilmişdi. 1960-cı ildə macar yazıçısı Dyerd Rado, 1964-cü ildə isə Amerika yazıçısı Cestik Smit respublikada olmuşlar. 46 1966-cı ilin oktyabrında Bakıda dünyanın 30-a yaxın ölkəsinin nümayəndəsinin iştirakı ilə Asiya və Afrika ölkələri yazıçılarının müşavirəsi 224
keçirilmişdi. 47 1967-1968-ci illərdə 12 xarici ölkənin yazıçıları respublikada səfərdə olmuşlar. 1968-ci ildə M.P.Vaqifin yubileyi münasibətilə İran, Türkiyə, ADR, Bolqarıstan, Macarıstan, Rumıniya və Sudandan çoxlu şair, yazıçı və ədəbiyyat xadimi Bakıya gəlmişlər. 48
Respublikanın beynəlxalq mədəni əlaqələri 1970-1990-cı illərdə daha geniş vüsət almışdır. O dövrdə Azərbaycan dünyanın 120 ölkəsində mövcud olan 860- dan çox təşkilatla mədəni əlaqə saxlamışdır. 49
Hər il Azərbaycan mədəniyyətinin yüzlərlə nümayəndəsi, onlarca bədii yaradıcı kollektivi, aktyor qrupu xarici ölkələrə getmiş və o qədər də xarici dövlətlərin bu və ya digər janr sahələrində çalışan mədəniyyət xadimləri Azərbaycana gəlmişlər. Respublika mədəniyyətinin beynəlxalq həyatın bu istiqamətlərindəki əlaqələri əsasən incəsənətin teatr, heykəltəraşlıq, televiziya və radio kimi sahələrini əhatə etmişdir. Mədəniyyət xadimləri nümayəndələrinin və yaradıcı kollektivlərinin mübadiləsi, şairlərin, yazıçıların əsərlərinin qarşılıqlı nailiyyətlərinin təbliğinə xidmət edən birgə tədbirlərin keçirilməsi, mədəniyyət günləri, festival və sərgilər, dram və musiqi kollektivlərinin yaradıcı əlaqələri, jurnalistlərin qarşılıqlı gediş-gəlişi, kinofilmlərin, radio vo televiziya verilişlərinin mübadiləsi formasında həyata keçirilmişdir. Həmin illərdə Azərbaycanın 2000-dən çox mədəniyyət xadimi, yaradıcı birliklərinin nümayəndəsi, 80-dən çox kollektivi, ifaçı qruplar, 9000-dən artıq musiqiçisi, xanəndə və aktyorları xarici ölkələrdə olmuşdur. 50 Ümumiyyətlə, Azərbaycan incəsənətinin nümayəndələri 1970-1990-cı illərdə
120-dən çox xarici ölkələrə yaradıcılıq səfərinə çıxmış, 160-dan çox xarici ölkənin incəsənət nümayəndələri isə Azərbaycanda yaradıcılıq səfərində olmuşdur. 51 Respublikanın incəsənət xadimləri xarici ölkələrin 800-dən çox şəhərində olmuş, 2000-dən çox konsert vermiş və
7500-ə qədər görüş keçirmişlər. 1978-1981-ci illərdə sosialist ölkələrinin 30 nəfərdən artıq nümayəndəsi Azərbaycanda olmuş və 260 konsert, o cümlədən Yuqoslaviya incəsənət ustaları 86 konsert, Bolqarıstan-35, ÇSSR 33, Macarıstan 32, Polşa 30 konsert 52 vermişlər. 1970-1990-cı illərdə Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq mədəni əlaqələrinin formalarından biri də onun xarici ölkələrlə keçirdiyi nəşr olunmuş ədəbiyyat mübadiləsi, kitab sərgi və yarmarkalarında iştirakı olmuşdur. Həmin illərdə həyata keçirilən beynəlxalq ədəbi və mədəni əlaqələrin bu istiqamətində əməkdaşlığının coğrafiyası və əhatə dairəsi xeyli genişlənmişdir. Azərbaycan oxucuları dünyanın görkəmli şair və yazıçılarının əsərləri ilə tanış olmaq imkanları əldə etmiş və öz növbəsində Azərbaycan müəlliflərinin əsərləri isə xarici ölkə əhalisinin diqqət mərkəzinə yol açmışdır. Azərbaycan nəşriyyatlarında onlarla xarici ölkə yazıçı, şair və dramaturqunun 900-ə yaxın əsəri tərcümə edilib, çap olunmuşdur. Həmin illərdə respublikamızda çex və slovak müəlliflərinin əsərləri 27 dəfə yarım milyon nüsxə tirajla nəşr edilmişdir. 53 1980-ci illərdə Azərbaycan 225
əhalisi məşhur yapon poeziyası janrı Xokku ilə ünsiyyətdə olmuşdu. "Gənclik" nəşriyyatı Yaponiyanın orta əsrlərdən tutmuş ta bizim günlərimizədək olan 52 görkəmli şair və yazıçısının birgə külliyyatını nəşr etmişdir. 54 "Yazıçı" nəşriyyatı amerikalı müəllifin kitabını, "Gənclik" nəşriyyatı "Dünya xalqlarının nağıl və əfsanələri" seriyasından ABŞ və Kanada, eləcə də Böyük Britaniya xalq nağıllarını çap etmişlər. "Gənclik" və "Yazıçı" nəşriyyatları Əfqanıstanın sifarişlərini yerinə yetirərək Nizaminin, Xaqaninin və müasir Azərbaycan ədiblərinin əsərlərini fars dilində çap edərək, həmin ölkəyə göndərmişdi. 55 Təkcə 1985-ci ildə xarici ölkələrə 1500-dən artıq Azərbaycan müəllifinin əsərləri göndərilmişdir. 56 "Europa konuvkıada" nəşriyyatı M.İbrahimbəyovun "Ondan yaxşı qardaş yox idi" kitabını Budapeştdə macar dilində çapdan buraxmışdı. Dəməşqdə S.Vəliyevin əsərləri nəşr edilmişdir. 57 Madridin "Anaya" nəşriyyat birliyi "Azərbaycan xalq nağılları"nı böyük həcmdə və gözəl illüstrasiya ilə buraxmışdır. Dəməşq nəşriyyatı şair Qasım Qasımzadənin yaradıcılığı ilə SƏR oxucularını tanış etmişdir. S.Vurğunun əsərləri Yaxın və Orta Şərq ölkələrində çap olunmuşdur. 1987-ci ildə Londonda SSRİ xalqlarının klassik ədəbiyyatından toplanan və çap olunan külliyyatına M.Ə.Sabirin, Səməd Vurğunun, R.Rzanın əsərləri də daxil edilmişdir. Suriya nəşriyyatı "Nidal ən Şfab"ın çap etdiyi "Sovet poeziyası antologiyası"nda Azərbaycan ədəbiyyatını Məmməd İsmayıl təmsil etmişdir. Həmin il Türkiyədə müasir Azərbaycan poeziyası və nəsri antologiyası adlı iki kitab çapdan çıxmışdır. Antologiyaya 34 Azərbaycan müəllifinin 41 hekayəsi daxil edilmişdir. "Qaraca oğlan və Azərbaycan", "Aşıq Ələsgər", "Azərbaycan xalıları", "Azərbaycan poeziyası antologiyası" və Azərbaycan müəlliflərinin əsərlərinə həsr edilmiş kitablar çap olunmuşdur. 58
və sərgiləri vasitəsilə də həyata keçirilmişdir. 1981, 1982-1983-cü illərdə respublikanın Leypsiq beynəlxalq kitab yarmarkasında, ikinci Moskva beynəlxalq kitab sərgisində, üçüncü-dördüncü Moskva Beynəlxalq sərgi-yarmarkasında, 1986- cı ildə Bakıda ADR yarmarkasında, həmin ildə Frankfurt-Maynda 38-ci Beynəlxalq kitab yarmarkasında, 1987-ci ildə Bakıda keçirilən "Sloveniya kitab çapçıları, poliqrafiya və kağız sənayesi nailiyyətləri" sərgisində, Moskva kitab- sərgi yarmarkasında və digər beynəlxalq sərgi və yarmarkalarda iştirak etmişdir. 59
Beləliklə, 1945-1990-cı illərdə Azərbaycan Respublikasının ictimai həyatının başqa sahələrində olduğu kimi, mədəniyyət sahəsində də öz milli potensialı bazasında və çərçivəsində dünya mədəni əlaqələr sistemində özünəməxsus yeri olmuşdur. Azərbaycan mədəniyyətinin bu və ya digər janr və sahələrinin inkişafı haqqında beynəlxalq aləmdə düzgün fikir formalaşdırılması istiqamətində mühüm nəticələr əldə edilmişdir. Azərbaycan öz maddi, mənəvi, mədəni potensialına arxalanaraq, beynəlxalq aləmdə gedən iqtisadi və mədəni
226
əlaqələr sistemində fəal iştirak etmiş Azərbaycanın dünya miqyasında tanınması uğrunda əhəmiyyətli fəaliyyət göstərmişdir.
III BÖLMƏ
RESPUBLĠKASI (1991-2002-ci illər) I FƏSİL
SSRĠ-nin SÜQUTU.
Yüklə 15,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|