Таълими методикаси book · December 022 citations reads 2,437 author

 
7.2.3. O‘quvchilar bilimini hisobga olish darsi. 
O‘quvchilar bilimini baholash pedagogik jarayonlarning tarkibiy qismidir. 
Bu dars o‘quvchilarning darsda bilim olishga bo‘lgan havaslarini oshirishga 
yordam beradi. Chunki o‘quvchilarga qo‘yilgan baho ularni qiziqtiradi, 
faollashtiradi. Bunday darslar bir necha soatga muljallangan mavzulardan keyin 
o‘tkaziladi. Yuqori sinflarda bunday darslar dars sinovi tarzida ham uyushtirilishi 
mumkin. Dars sinovi uyushtirish uchun sinfdagi kuchli o‘quvchilardan ijodiy 
guruh tuziladi. Bu guruh o‘qituvchi bilan hamkorlikda tarqatma so‘rov materiallari 
tayyorlaydi. Tarqatma Blis so‘rov o‘quvchilarning ko‘nikmalarini tekshirish 
maqsadida qilinishi kerak. Sinov jarayonida bilimlarni tekshiruvchilardan bir 
necha nazoratchi tuziladi. Har bir nazorat tekshiruvchisi maxsus Blis so‘rovni 
tekshirishlari mumkin. Masalan,
1.
Nazariy bilimlarni tekshirish. 
2.
Geografik nomlardan iborat bilimlarni tekshirish. 
3.
Statistik materiallarni tekshirish, jadval va diagrammalarga asoslangan 
bilimlarni tekshirish. 
4.
Daftar va yozuvsiz kartalardagi mustaqil va amaliy ishlarni tekshirish. 
O‘quvchilar har bir nazorat tekshirilganda baholarini olgach, o‘qituvchi 
baholarini umumlashtirib, o‘quvchilar bilan birgalikda qo‘yilgan baholarni tahlil 
qiladi. Har bir o‘quvchi egallagan bilim va ko‘nikmalarga tegishli baho olgach, 
ularning nimalarni qayta ko‘rib chiqishlari uqtiriladi. Bo‘lim yoki bob bo‘yicha har 
bir o‘quvchi shu tariqa baholanadi. Sinov uyushtirishdan oldin ijobiy guruhdan 

---

154 
iborat o‘quvchilar maxsus konsultatsiyalar uyushtirishlari va zarur hollarda alohida 
o‘quvchilar bilan shug‘ullanishlari ham mumkin. 
Ilg‘or 
o‘qituvchilar 
tajribalari 
shuni 
ko‘rsatyaptiki, 
dars-sinov 
uyushtirishning taxminiy tuzilishi quyidagicha bo‘lishi mumkin: 
a) dars vazifasini aniqlash; 
b) o‘quvchilar bilimini tekshirish hamda hisobga olishning shakl va 
metodlarini belgilash; 
v) bilimlarga nisbatan talablar ishlab chiqish; 
g) baho normalarini ishlab chiqish; 
d) bilim manbalari bilan ishlash; 
ye) topshiriqlar tayyorlash va bajarish; 
i) o‘quvchilar javoblarini mantiqiyligi va to‘laligini tahlil qilib, yakun 
yasash. 
O‘quvchilar bilimini hisobga olish, dars 40 daqiqa jarayonida o‘tkaziladi.