T ƏHSİ L nazi rli Yİ G

Professor S

ədnik Paşa Pirsultanlının  

şərəfli  fəaliyyətinə həsr olunmuş 

t

ədqiqat əsərləri 

 

 

Köç

əri  Cəfərli “Sədnik  Paşa  Pirsultanlının  

t

əqdimatında: Melodik  musiqi çeşməsi və “Aşıq 

Şəmşir”  adlı  yüz  iyirmi  beş  səhifədən ibarət 

kitabını 2011-ci  ildə Bakıda nəşr  etdirmişdir.  

Kitab filologiya elml

ər doktoru, görkəmli 

folklor

şünas,  əməkdar mədəniyyət işcisi,  Gəncə 

Dövl

ət  Universitetinin  professoru,    şair,  tədqi-

qatçı, mahir pedaqoq,  Sədnik Paşa Pirsultanlının 

s

əmərəli fəaliyyətinə  həsr  olunmuş,  professorun 

elmi-

əzəri ideyası haqqında məlumat verilmişdir. 

Kitabda “S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı  və  Kəlbəcər 

ədəbi  mühiti”  adlı  girişdən sonra iki fəsil 

yazılmışdır.  Birinci  fəsildə  “Aşıq  Şəmşir-saz və 

söz  havaları  haqqında”,  “Dədə  Şəmşir  xatirə-

l

ərdə”, “Qoy  gözümə  gözəl Gəncə  görünsün”, 

“Aşıq Şəmşirlə  Dəmirçi Süleymanın deyişməsi” 

adlı mövzular araşdırılmışdır. 

Kitabın  ikinci  fəslində  “Yolum Kəlbəcərə 

d

üşdü”,  “Ağdabanlı  Qurban  və  müasirləri”, 

 

631 

“Torpa

ğın folklor örtüyü”, “Aşıq Bəstinin nakam 

sevgisi”, “K

əlbəcər-sirli, sehrli bir aləm”, 

“Yenilik”-K

əlbəcərin güzgüsü”, “Kəlbəcər  adı 

haradan  yaranıb?”, “Dəlidağın  Şəmşiri və  onun 

yurdsev

ər  övladları”  adlı  mövzular  qısa  şərh 

edilmişdir. 

Bundan sonra kitabda “K

əlbəcərin yer adlarını 

bildir

ən  əfsanələr”  başlığı  haqqında  “Laçınqaya 

əfsanəsi”, “Qaraçənli  əfsanəsi”, “Gəlin  qayıtdı 

əfsanəsi”, “Qamışlı Rüstəmin məhəbbəti”, “Alın 

yazısı”, “Uzun ömürlülüyün sirri”, “Alolar Zalın 

söhb

əti”, “Qardaş”dakı, “qoç”və “atlar”, “Gəncə-

y

ə  necə  gəldi?”, “Kəlbəcərin pəhləvan övlad-

ları”,  “Zar  şəhərinin xəzinəsi”, “Keyti-Meyti 

əfsanəsi”,  “Maral bulağının möcüzəsi”, “Növrəs 

İmanı  diyarbadiyar  saldı”,”İki  düyüm”,  “Löyün 

qalasında  xəzinə”, “Silindi Murovun köksündə 

qarı”  və  “Şehli  çiçəklər” oxucunun mütaliəsinə 

verilir.  

Kitabın    müəllifi Köçəri Cəfərli Kəlbəcər 

rayo

nunun  Dalqılınclı  kəndində  1967-ci ildə 

anadan olmuşdur.  1993-cü ildən “Kəlbəcər hara-

yı”  qəzetində  hərbi müxbir, hüquq-müdafiə 

şöbəsinin müdiri, məsul katib işləmişdir. 

O, 

hazırda  “Kəlbəcər” qəzetinin  redaktoru 

v

əzifəsində işləyir, ancaq yaradıcılıqla  səmərəli 

m

əşğul  olur,  faydalı  əsərlər  yazıb  çap  etdirir. 

 

632 

Onun yaradıcılığında Vətənə və xalqa məhəbbət 

ideyası əsas yer tutur. 

Onun  “Çalmalıda  qalanan  ocaq”,  “İlk  nüba-

rım-son  baharım”,  “Bir  çiçəyinə, hər çiçəyinə 

möhtacam”,  “Dikyurd”  adlı  kitabları  nəşr  olun-

muş,  oxuculara  ərməğan  verilmişdir.  Bu  onun 

beşinci kitabıdır.  

Kitabda professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlının 

t

ədqiq edib aydınlaşdırdığı otuz kədər ifadə edən 

saz havalarının, qırx sevinc ifadə edən saz hava-

larının,  on  insanı  mübarizəyə,  döyüşə  və  qəhrə-

manlığa çağıran “Cəngi havaları “ qeyd olunmuş, 

bu havaların adları göstərilmişdir.  

Aşıq  Şəmşir    1950-ci illərdə  bu səksən hava-

nın  yetmiş  üçünü  konservatoriyada  ifa  etmiş, 

Əminə  Eldarova həmin  havaları  lentə  köçür-

müşdür.  

D

ədə  Şəmşir  xatirələrdə  əbədiyaşar  sənətkar 

olduğunu poetik dillə cilalayıb demişdir:  

 

Şiş qayalı uca dağlar! 

Heç 

doymadı gözüm səndən. 

S

ənin üzün dönər olsa, 

Dönm

əz mənim üzüm səndən. 

 

К я мя н д

  а тма   б а шыма  

с я н , 

 

633 

Зящяр гатма ашыма сян. 

Эцнейлярдян гашыма сян, 

Гой итмясин изим сяндян. 

 

Aşıq Ələsgər, Ağdabanlı Qurban kimi saz-söz 

s

ənətkarlarından  ustad  dərsi  alan Dədə  Şəmşir 

ustad  olmuş,  Dədəlik  titulu  qazanmış,  əllidən 

artıq şəyird yetişdirmişdir.  

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı    1961-ci il-

d

ən Aşıq Şəmşirin  nəsil şəcərəsini  tədqiq etmə-

y

ə başlamış və yaxşı nəticələr əldə etmişdir.   

Bel

ə  ki,  Aşıq  Şəmşirin nəslini,  qohumlarını 

öyr

ənmiş,  onların  harada  yaşaması  haqqında 

m

əlumat toplamışdır.  

Professor S

ədnik Paşa deyir ki, istər Эюйчядя, 

истяр Кялбяъярдя щеч кяс Ашыг Шямширнян 

зилдян  охуйа  билмяйиб.  О,  шеир  yазма-

ьындан    башга,  мяълис  апармаьындан  башга  

бир Короьлу ашыьы кими танынмышды.  

Азярбайъанда атын цстцндя Короьлу кими  

cянэи  щаваларыны  чалыб  охуйан  йеэаня 

ашыг  Дядя  Шямширдир.  Доьрудур,  Ашыг 

Ясяд  Короьлу  щавасыны  чох  охуйуб,  амма 

мяълисдя  габаг-габаьа.  Ат  белиндя  Короьлу 

щаваларыны    ифа  етмяк  йалныз  Ашыг 

Шямширя  мяхсусдур.  

 

634 

Шямшир  ями  Короьлу    щавасыны  о  вахт 

охуйарды  ки,  вурьуну  олдуьу,  шеирляриндя 

эюзялликляриндян  доймадыьы  даьларын 

башына  чыхарды.  Бу  мягамда  ики  щаваны  

охуйарды,  бири  Короьлу  бозуьу,  диэяри 

Мяммядщцсейнi  иди.  Бу  сяси  ешидян  елат, 

аран  ъамааты  билирди  ки,    Ашыг  Шямшир 

Тахта йайлаьындадыр, Cейран булаьындадыр, 

Дялидаьдадыр, Гочдаш йайлаьындадыр. Онун 

сяси юзцнцн бялядчиси иди. 

Ашыг 

Шямшир 

«Гурбан 

Булаьы» 

мяълиsиндян  дярс  алмышды.  О  бир  дяфя 

башы  папагсыз  ялиня  саз  алмазды.  

Истиращят  едяндя  папаьыны  башындан  чы-

хардыьыны    эюрмцшдцм.  Еля  ки,  сянятдян  

сюз дцшдц, шеир демяйя башлады, йериндян 

гывраг  сычрайыб  папаьыны    башына  гойар, 

либасыны дцзялдяр, тоггасыны бяркидярди.  

О,  гящряманын  ат  чапмасыны,  гылынъ 

ойнатмасыны,  няря  чякмясини  сянятдя  

эюстярмяйя  чалышарды.  Шямшир  ями  юз 

сюзцyнян,  юз  ифасыйнан,  юз  мусигисийнян 

бир лювщя йарадырды. 

Йарым  ясрдир  ки,  бу  нясл  шяъяря  иля 

баьлы  тяdгигатларыm  давам  едир,  Эянъя 

ашыг мяктяби, Ширван ашыг мяктяби, Газах-

Товуз ашыг мяктяби вар.  

 

635 

Бу  сянятин  кюкцндян  йапышмаг,  ХВЫ 

ясрдян тутмуш Шащ Исмайыл Хятаи иля aды 

qоша  эялян  Мискин  Абдалдан  Ашыг 

Шямширя  гядяр  олан  дюврдя  бу  сянятин 

инъяликлярини цзя чыхармаьа çalışmışam. 

Шащ  Исмайыл  Хятаи  иля    Мискин 

Абдалын  ХВЫ  ясрдя  йазылы  поезийаны    вя 

ашыг  поезийасыны    бир  мяърада  бир-

ляшдирдикляри  кими,  Мискин  Абдалын 

вариси  Ашыг Шямшир дя  ХХ ясрдя  бюйцк 

шаиримиз  Сямяд  Вурьунла    эюрцшцб, 

дейшиб, ики поезийаны  тякрарян бир-бириня  

говушдурараг  юз  тарихи  миссийасыны  

йериня йетирмишдир.  

Сямяд  Вурьун  онун  кюкцня  дя  бяляд 

олду, нясил-шяъярясиня дя бяляд олду. Ашыг  

Шямширя  гядяр  Сямяд  Вурьун  Газахда 

Şикястя  Şиринля  дейишди,  алынмады, 

Товузда  Бозалганлы  Щцсейнlə  дейишди, 

алынмады,  Газаьын  Даш  Sалащлысында  

Мирзя  Сяməд  вар  иди,  оннан  мяктублашды, 

алынмады.  

О  хяйалында    бир  образ  ахтарырды,  еля 

бир  сяняткар  ки,  онун  габаьында  даь  кими  

дайансын.  Еля    бил  ики  даь  габаг-габаьа 

дурсун.  О,  узун  мцддят  сонра  Шямшири 

тапды,  о  ки,  Сямяд  Вурьуна  дейяндя  ки, 

 

636 

Гошгарла йанашы  дуран адын вар, онда би-

лирди ки, даьла габаг-габаьа дуруб.  

S

əməd Vurğun Aşıq Şəmşiri kəşf etmiş, onun 

yaradıcılığını  çiçəkləndirmişdir.  Buna  görə  də 

S

əməd  Vurğunun  vəfatı  Aşıq  Şəmşiri  sarsıtmış, 

ona pis t

əsir etmişdir.  

1938-

ъи 

илин 

пайызында 

Гасым 

Исмайылов 

районун 

Гызыл 

Щаъылы 

кяндиндя  Эюйчянин  Zяр  кяндиндян  Ашыг 

Идрисля  məclis  кечирирдик.  Шянлик  Паша 

кишинин  евиндя  иди.  Маьара  гяфлятян  9 

няфяр гызмыш шир кими aşıq gəldi.  

Toyu çox maraqlı keçirdik. Toy qurtarandan 

sonra Aşıq İdris yığılmış pulları qardaş malı kimi 

böldü.  

Bu s

əmiyyətin  yaranmasında  professor 

S

ədnik  Paşa  çox  böyük  fəaliyyət göstərmiş, 

s

əmimiyyət,  mehribanlıq,  dostluq  və  qardaşlıq 

yaratmış,  dahi  Nizami  Gəncəvidən “Qüvvət 

elmd

ədir,  başqa  cür  heç  kəs heç kəsə  üstünlük 

etm

əz” müqəddəs kəlamını şərh etmişdir.  

Folklorşünas-alim Sədnik  Paşa  Pirsultanlı  

Aşıq Şəmşirin “Görünsün” qoşmasından bir bənd 

deyir: 

Murov, K

əpəz baxışıma yol verin, 

Qoy gözüm

ə gözəl Gəncə görünsün. 

Nizaminin yurdu-o q

ədim şəhər, 

 

637 

İstərəm gözümə Gəncə görünsün. 

 

Professor göst

ərir ki, bu misralarda şeir, sənət, 

m

ədəniyyət  beşiyi  olan  Gəncəyə  Aşıq  Şəmşirin 

m

əhəbbəti ifadə olunur. 

1967-ci ild

ə Aşıq Şəmşir Gəncəyə qonaq gəlir. 

S

ədnik müəllim  Aşıq  Şəmşiri  Göyçənin Zod 

k

əndindən olan Tahirin  Gəncədəki çayxanasına 

aparır.  

Aşıq sənətini sevən və bilən Tahir onlara gözəl 

hörm

ət  edir.  Tahir  onlara  atasının  Aşıq  Alının 

Koroğlu  havasında  oxuması,  görkəmli  aşıq  ol-

ması haqqında söhbətini xatırladır.  

S

ədnik müəllim deyir ki, Şəmşir əmi əsərlərin-

d

ə Низаминiн Исэяндярнамясиндя, Хосров вя 

Шириндя  мусигидян  чох  данышылыр.  Онун 

сяксян,  дохсан  фаизи  ашыг  щавасыдыр.  Мян 

шикястəляри  охуйурам,  Хосров  вя  Шириндя 

тапырам.  Щятта  Хосров  вя  Ширинин  сев-

эисини  мусиги  иля  еля  ъанландырырлар  ки, 

бу севэи тязялянсин.  

“

Исэяндярнамя”дя 

Яфлатун 

бцтцн 

щейванлары  мусиги  иля  йатырдырыр,  сонра 

охуйуб  щамысыны  ойадыр.  Дедим  биздя  дя 

«Шащ  йухусу»  ваr,  ону  да  дцз  демирляр. 

Чцнки  ону  Ağ  Aшыг  охуйур,  Пянащ  ханы 

ойатмаг цчцн  oxuyur.  

 

638 

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı    “Şah 

durguzan”,  “Hicuz  gülü”,  “Şah  yuxusu” 

havalarının  incəliklərini  şərh edir, dinləyicilərə 

yüks

ək əxlaqi keyfiyyətlər aşıladığını aşkarlayır. 

Görk

əmli sənətkar Aşıq Şəmşirlə bağlı Gəncə 

Şəhərində  çox  maraqlı  xatirələr indi də  dillər 

əzbəri olub yaşayır və aşığa hörmət qazandırır.  

Mahir fo

lklorşünas  professor  Sədnik  Paşa 

Pirsultanlı deyir ki, mən индийя гядяр мин бир 

кянддя гонаг галмышам. Кялбяъяр гядяр саза, 

сюзя, сяняткара гиймят верян икинъи бир йер 

эюрмямишям.  

Еля  бил  торпаьын  юзц  шеириййятдир, 

даьын  юзц  шеириййятдир,  чайын  юзц 

шеириййятдир.  Еля  бил  чайлар  няьмя  дейир, 

зцм-зцмя  еляйир.  Саз  щаваларыны  ифа 

еляйир.  

Мян Дашкясяндя дцнйайа эялмишям.  Kəl-

b

əcər  şeir, musiqi torpağı idi. İndi mənim sizinlə 

söhb

ətimdə  xəyalım  Kəlbəcərdə,  Qoçdaş  yayla-

ğındadır.  

Ъейран 

булаьындайам, 

Пяри 

чынгылындайам,  Чичяклидяйям.  Онларын 

щамысыны гарыш-гарыш эязмишям.  

A

şıq  Şəmşiri  də,  Ağdabanlı  Гурбаны  да 

сянят зирвясиня уъалдан, шющрятляндирян о 

торпаг, о даьлар иди.  

 

639 

Шямшир  ями  щаглы  олараг  бу  ъяннят 

дийарда дцнйайа эялмясийля юйцнцрдц, фяхр 

едир və deyirdi:  

 

Гартал дцшцнъяли, шаир хяйаллы, 

Тярлан йува салан даьлар оьлуйам. 

Анам Истисуду, атам Дялидаь, 

Муров,  Лцлпар,  Гонур,  Гошгар 

оьлуйам. 

 

D

ədə Şəmşirlə Dəmirçi Süleymanın bu deyiş-

m

əində  Aşıq  Şəmşirin  hümanist  sənətkar oldu-

ğuna sevinir, ona məzarın nurla dolsun deyirik.  

 

Görk

əmli folklorşünas, professor Sədnik Paşa 

Pirsultanlı  “Yolum  düşdü  Kəlbəcərə  “ müdrik 

k

əlamında  hadisələrin  çox  maraqlı  şərhini  verir.  

Buna gör

ə də həmin kəlamları oxucuların müta-

li

əsinə verməyi faydalı bilirik. 

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı  deyir  ki, 

1961-cè èëäÿ Äàøêÿñÿí ãÿçåòèíèí ðåäàêòîðó 

èøëÿéèðäèì. Áèð äÿôÿ Ãàáàãòÿïÿéÿ ýåòäèì. Îðàäà 

äåäèëÿð êè, Àøûã Áÿñòè áó êÿíääÿ áÿäàùÿòÿí 11 

íÿñëÿ ñþç ãîøóá. Ðÿñóëëó íÿñëèíÿ, 

 

Éàéëàã éîëëàðû éîõóøëó, 

ßëëÿðè äÿðìÿ íàõûøëû. 

 

640 

Ùàìûñû ìàðàë áàõûøëû, 

Ðÿñóëëóíóí ãûçëàðû. 

 

Áàøãà áèð íÿñëÿ: 

 

Êÿíäëÿðèíèí éàíû ÷è÷ÿê, 

Ùàìûñû áèð-áèðèíäÿí ýþé÷ÿê. 

Áóëàãëàðäàí ñó âåð è÷ÿê, 

Áàüûðëûíûí ýþçÿëëÿðè. 

 

    Äÿâðàëëûéà ýåòäèê ãîíàã, 

    Áèøèðäèëÿð ñàï-ñàðû ãàéüàíàã. 

    Áàõäûãcà îëìóð äîéìàã, 

    Äÿâðàëëûíûí ýþçÿëëÿðè. 

 Ìÿëóì îëäó êè, Áÿñòèíèí áèð áàcûñû Ýþé÷ÿ-

äÿ,  áèð áàcûñû Ãàáàãòÿïÿäÿ, áèð áàcûñû Ýîðàí-

áîéäà, áèð áàcûñû Ñàìóõäà  âÿ áèð áàcûñû 

Ýÿícÿäÿ  ÿðäÿ îëóá. 

Îíóí ùàããûíäà ÷îõ ðÿâàéÿòëÿð åøèòäèì. 

Äîüðóñó ìÿíäÿ Àøûã Áÿñòèíè òàíûìàã ö÷öí áþéöê 

ìàðàã éàðàíäû. Ñåíòéàáðäà ìÿçóíèééÿò ýþòöðöá, 

Êÿëáÿcÿðÿ éîëà äöøäöì. 

Ìåùìàíõàíàäà  áèð îòàã òóòäóã. Éîë áîéó áèð 

ýþçÿë øåèð éàðàíäû. 

 

    Éîëóì äöøäö Êÿëáÿcÿðÿ, 

    Íå÷ÿ äàü-äÿðÿäÿí êå÷äèì. 

 

641 

    Èícè éûüäûì øàù ÿñÿðÿ, 

    Áèð-áèð õÿçèíÿäÿí ñå÷äèì. 

 

    Ýÿëèá ÷àòäûì ýöë ÷àüûíà, 

    Ñèíÿì äþíäö ñþç äàüûíà. 

    Ýèðäèì Øÿìøèðèí áàüûíà, 

    Î è÷ÿí ÷åøìÿäÿí è÷äèì. 

 

    Äåäèì ùàíû, ßëè, Áèìàð? 

    Ñþçö ïÿðÿí Áÿñòè äÿ âàð. 

    Éàäà äöøäö ÷îõ ñÿíÿòêàð, 

    Ñÿíÿò ñþâäàñûíà äöøäöì. 

 

Áèðèícè ýöí áó øåèð ãÿçåòäÿ ÷ûõäû. Áèð äÿ 

ýþðäöì àõøàì  Ùÿáèá ßùìÿäîâ, Øàìèë ßñýÿðîâ, 

÷îõëó éàçàðëàð éûüûøûá ýÿëäè. Ñàáàùûñû ìÿíè 

Cåéðàíáóëàüûíà  àïàðäûëàð.  

Ùÿðÿìèç áèð øåèð éàçäûã. Ùþðìÿò ÿëàìÿòè 

èäè, íÿ èäè áèëìèðÿì, ðàéîí ìÿðêÿçèíÿ ãàéûäàíäà  

ýþðäöì êè, Àøûã Ýÿðàéëà, Ãàðäàøõàí ìÿíèì 

 

øåèðèìè îõóéóðëàð.  

Èëê ýöíäÿí î òîðïàüà  ãÿëáÿí âóðóëäóì êè, 

øåèðÿ, ñÿíÿòÿ íÿ ãÿäÿð ýþçÿë ãèéìÿò âåðèðëÿð. 

Ìÿí îðàäà Äÿëèäàüà  ìöðàcèÿòëÿ  Ñÿìÿä Âóðüóíó 

õÿáÿð àëäûì. 

 

Áÿõòÿâÿðñÿí, ócàëàðäàí-ócàñàí, 

 

642 

Ýþð íå÷ÿ äàüëàðûí ýþçö âàð ñÿíäÿ. 

Ñîðóøñàëàð áèëÿðñÿíìè, Äÿëèäàü, 

Íå÷ÿ íÿüìÿêàðûí ñþçö âàð ñÿíäÿ. 

 

Íÿüìÿëÿð, äàñòàíëàð ÷è÷ÿêëÿðäÿäèð, 

Àììà ñÿíèí àäûí öðÿêëÿðäÿäèð. 

Êþíöë ðöáàáûmäà  î, øàù ïÿðäÿäèð, 

Øàèðëèê òÿáèìèí þçö âàð ñÿíäÿ. 

 

Éàääàí ÷ûõìàç áó ýþðöøöì, âöñàëûì, 

Èçí âåð Äÿëèäàü, áèð õÿáÿð àëûì. 

Íèéÿ, ìÿí ýåäèðÿì, ýåòìèð õÿéàëûì!? 

Éîõñà Âóðüóíóìóí èçè âàð ñÿíäÿ. 

Ãàéûäàíäà Êÿëáÿcÿðèí éàçàðëàðû ùàãäà 

"Äàü ÷è÷ÿêëÿðè" àäëû áþéöê áèð éàçû âåðäèì. Î 

âÿäÿ Ìÿììÿä Àñëàíëà, Áÿùìÿí Âÿòÿíîüëó òÿëÿáÿ 

èäèëÿð. 

Ìÿí àòëà éîëà äöøäöì Ñåéèäëÿð êÿíäèíÿ. Îðà-

äàí äà Ëåâÿ ýÿëäèì. Éîëóí öñòöíäÿ  áèð ãóçó 

îòàðàí óøàãëà ðàñòëàøäûì. Îëàðäû îí-îí èêè éàøû. 

Áÿùìÿíèí áèð øåèðèíè îõóéóðäó. Øåèð áó 

ìèñðàëàðëà áèòèðäè. 

 

ßðèäè Ìóðîâóí áàøûíûí ãàðû, 

Àü êÿëàüàéû êèìè äþøöíäÿ ãàëäû. 

 

 

643 

Óøàüûí áó èñòåäàäû ìÿíè ùåéðàí åòäè. Îíóíëà 

áèð õåéëè ñþùáÿò åòäèêäÿí ñîíðà  êÿíäÿ ýèðäèì.  

Ëåâäÿ Øàìèë àäëû  áèð çîîòåõíèê âàðäû, Áÿñòèíèí 

ãîùóìó èäè. Îíóí øåèðëÿðèíè äåäè, ìÿíè ÷îõ øåéëÿ 

òàíûø åòäè.  

Ýåòäèê ãÿáiðñòàíëûüà, Áÿñòèíèí ìÿçàðûíû  

çîðëà òàïäû. Ìÿí îíóí öñòöíÿ äàø éûüäûðäûì, êîëõîç 

ñÿäðèíÿ  ñåìåíò àëäûðäûì, ãÿáðè ýþòöðòäöì êè, 

èòìÿñèí. Õóäàùàôèçëÿøèá Ýÿícÿéÿ ãàéûòäûì. 

Êÿëáÿcÿðäÿí ãàéûòäûãäàí ñîíðà ìÿíè ðàéîí-

ëàðàðàñû áèðëÿøìèø "Ìöáàðèç" ãÿçåòèíÿ 

ðåäàêòîð òÿéèí åòäèëÿð.  Ãÿçåò îí èêè ðàéîíó 

ÿùàòÿ åäèðäè. Ìÿðêÿç Ýîðàíáîé èäè. Îíäà ìÿíèì 

iyirmi s

əkkiz  éàøûì âàðäû. 

Q

əzetdə  səmərəli  işlədim. Sonra bu qəzeti 

l

əğv etdilər. Məni Şıxəli Qurbanov Kəlbəcərə Əli 

Mirz

əyevin yerinə redaktor göndərdi.  

M

ən Kəlbəcərdə “Àüäàáàíëû Ãóðáàí âÿ îíóí 

ìöàñèðëÿðè” ìþâçóñóíäà åëìè èø ùàçûðëàd

ıì. 

Möàñèðëÿðèí ñûðàñûídà Növr

əs  Èìàí, Áÿñòè, 

Çîäëó Àáäóëëà, Øÿìøèð var idi.  

Îíëàðûí ùàããûíäà áþéöê åëìè ÿñÿðl

ər éàçìàğa 

ba

şladım.  "Åëì âÿ ùÿéàò" jóðíàëûíäà Àøûã 

Áÿñòè ùàããûíäà áþéöê ìÿãàëÿì ÷ûõäû. Ìÿíÿ ìàøûí 

âÿ îí ìèí manat õÿðcëèê âåðèá, Êÿëáÿcÿðÿ 

gönd

ərdilər.  

 

644 

M

ən,  Ağdabana  getdim.  Qənbər müəllim 

m

əktəb direktoru idi, həmişə görüşürdük, onlar-

dan  babaları  Ìèñêèí Àáäàëû ñîðàãëàäûì. Ìèñêèí 

Àáäàëûí íÿñëènin Ãÿðáè Àçÿðáàécàíäà  – 

Àüáóëàã k

əndində  éàøàdığını öyrəndim.  

Ýþé÷ÿéÿ, Ýÿäÿáÿéÿ ýåäèá  þéðÿíäèì êè,  oí-

ëàðûí áèð ãîëó Äàüûñòàíäàk

ı  Ìèñêèícÿäÿäèð. 

Ìèñêèícÿd

ə  onların  qohumları  ilə  görüşdüm, 

şeirləri topladım,  "Éåíèëèê" qəzetində dərc etdir-

dim.   

Àüäàáàíëû Ãóðáàíûí áó øåèðè  dill

ər əzbəri 

olmuşdu.  

 

Ýþçÿëëÿð êàðâàíû éîëà äöçÿëäè, 

Êÿïÿçèí êÿêëèéè, ìàðàëû ýåòìÿ. 

Ýþçëÿðèí ñöçöëäö, ãÿëáèì öçöëäö, 

Ìÿíè ãîéóá äÿðäëè-éàðàëû ýåòìÿ. 

 

Áèð äÿðä öðÿéèìäÿ âàð, öçäö càíûì, 

Áèð äÿ ãÿñä åéëÿäè, éàð öçäö càíûì. 

Áöëáöëÿì, ãÿôÿñäÿ õàð öçäö càíûì, 

Áèð ãþí÷ÿñÿí, ñÿíè õàð àëû, ýåòìÿ. 

 

Ãóðáàí äåéÿð, äÿðäèí àçàðûì öñòÿ, 

Áèð äÿ ýöçàð åéëÿ, ýöçàðûì öñòÿ. 

Ìÿí þëÿíäÿ áèð ýÿë ìÿçàðûì öñòÿ, 

Ñÿí Àëëàù éàð þòöá àðàëû ýåòìÿ. 

 

645 

 

Àçÿðáàécàí àøûã ïîåçèéàñû âÿ éàçûëû ïîå-

çèéà òÿäðèñèíèí èíêèøàô òàðèõè  êèòàáûíûí 

doxsan ôàèçè Àüäàáàíëû Ãóðáàíûí, Äÿäÿ 

Øÿìøèðèí, Áèìàð ßëèíèí, Çàëûí, Ãÿìêåøèí, Ìÿììÿä 

Àñëàíûí òÿcíèñëÿðèíäÿí èáàðÿòäèð. 

“Àøûã Øÿìøèðèí ïîåòèê àëÿìèíÿ ñÿéàùÿò” 

àäëû ìîíîãðàôèéàäàí ñîíðà A

şıq  Øÿìøèð ùàããûíäà 

èêè áþéöê ìîíîãðàôèéàì äà ýåíèø éåð àéûðìûøàì.  

Ùàçûðäà "Ãóðáàí áóëàüû" ìÿcëèñèíäÿ Àøûã 

Øÿìøèð çèðâÿñèíÿ  ýåäÿí éîë” àäëû ñàìáàëëû áèð 

åëìè ìîíîãðàôèéà  èøëÿéèðÿì. Ãóðáàí âÿ Øÿìøèð  

îcàüû àøûã ñÿíÿòè ö÷öí áèð àêàäåìèéàäûð. 

Áó ýöíëÿðäÿ éåíÿ Äÿäÿ Øÿìøèðëÿ  Áÿùìÿí 

ùàããûíäà  “Àçÿðáàéúàí àøûã éàðàäûcûëûüûíûí 

íÿçÿðè ìÿñÿëÿëÿðè

” adlı kitab yazdım.  

Öìóìèééÿòëÿ,  éàçäûüûì yetmi

şdən  artıq 

êèòàáäàí èéèðìèñè Êÿëáÿcÿðëÿ –  K

əlbəcər  òîð-

ïàüûí éåòèøäèðäèéè ñÿíÿòêàðëàðëà áàüëûäûð. 

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı  “Aşıq 

B

əstinin nakam sevgisi”  haqqında hadisələrin ət-

raf

lı  şərhini verir və  yazır  ki,  bir  dəfə  áèð  êîõà  

Áÿñòèéÿ äåéèð êè,  íÿ âàõòà ãÿäÿð ñóáàé  ãàëà-

càãñàí? A

şıq Áÿñòè càâàá âåðèð êè, äåìÿéèíÿ äöç 

äåéèðñÿí, àììà ìÿí ùÿð "àäàì"ûí õþðÿéè äåéèëÿì. 

Þçöìÿ ëàéèã èíñàíà ðàñò ýÿëìèðÿì. À÷ûüû ñÿíèí 

êèìèñèíèí éåìè îëìàã èñòÿìèðÿì. 

 

646 

Áÿñòè Ãàðàáàüäàí ýÿëìèø ßééóá àäëû îüëàíû 

ñåâèð.  Î äþâðöí áÿéëÿðè ùÿìèí îüëàíû þë-

äöðòäöðöðl

ər. Áÿñòè ôÿüàí åéëÿéèð, îíóí àùû, 

ôÿðéàäû äàøëàðû àüëàäûð: 

 

Êþ÷äö Xàí÷îáàíûì ôàíè äöíéàäàí, 

Íÿðýèçëÿð äàüëàðäà áèòìÿìèø ýåòäè. 

Ãàðàíãóø åéâàíäà  éóâà ãóðìàìûø, 

Ãóøëàð áàëà öñòÿ éàòìàìûø ýåòäè. 

 

 

Àü÷ûíãûë áÿçÿíäè, cóíàëû ãàëäû, 

Êÿêëèéèí àéàüû õûíàëû ãàëäû. 

Ýþëëÿðèí þðäÿêëè, ñîíàëû ãàëäû, 

Ùåéèô, éàð ìóðàçà éåòìÿìèø ýåòäè. 

 

Ýþçÿëëÿð éûüíàüû, ÷åøìÿëÿð áàøû, 

Ãûçëàðûí äÿñòÿñè áèð öçöê ãàøû. 

Áÿñòè ôÿüàí åéëÿð, àüëàäàð äàøû, 

Àü ÿëëÿðèì õûíà òóòìàìûø ýåòäè. 

 

 Áÿñòè otuz üçüncü    èëÿ ãÿäÿð äþéöøÿ 

ýèðèð, Ëà÷ûíà ýåäèð, î áÿéëÿðè ýöëëÿëÿäèð, 

èíòèãàìûíû àëûð. 

Ùÿìèí îüëàíûí éóðäóíà -  ßðýöíÿøÿ ýåäèð, îíà 

åùñàí âåðäèðèð, þçöíö ýÿëèíëÿðè îëäóüóíó 

òàíûäûð âÿ áóíëàðû øåèðÿ ýÿòèðèð: 

 

647 

 

Ìÿcíóíñóç ÷þëëÿðèí Ëåéëèñèéÿì ìÿí, 

Èòýèí éàðûí ñîðàüûíà äöøìöøÿì. 

Éàõøû àøèãèéëÿ ýÿçèð ÷ÿìÿíäÿ, 

Ùÿêÿðèíèí ãûðàüûíà äöøìöøÿì. 

 

Øèðèíèí áåéíèíäÿ åøãèí ÿñÿðè, 

Ôÿðùàä ãàéàëàðà âóðóð äöñÿðè. 

Êèïðèê ãàòëàìûðàì î ýöíäÿí áÿðè, 

Éàòà áèëìÿì ãÿì äàüûíà äöøìöøÿì. 

 

ßñëèíè éàíäûðûá êþçëÿéÿí ôÿëÿê, 

Íàìÿðäëèê ìÿãàìûí ýþçëÿéÿí ôÿëÿê. 

Áÿñòèíè þëöícÿ èçëÿéÿí ôÿëÿê, 

Þëäöð-ãóðòàð àéàüûíà äöøìöøÿì. 

 

Ñåâýèëèñèíè þëäöðäöêëÿðè éåðäÿí ëàëÿëÿð 

áèòèð. 

Éàðûí ãàíëû êþéíÿéè òÿê, 

Ãûçàðûð éîë öñòÿ ëàëÿ. 

Õàí÷îáàíû ýÿòèð äèëÿ, 

Áèð øèðèí càí èñòÿ ëàëÿ. 

 

Äÿðäèì äþíöá ùåêàéÿòÿ, 

Càíûì äþçìöð áó çèëëÿòÿ. 

Éàð ìÿçàðûí çèéàðÿòÿ, 

Ýÿëèá äÿñòÿ-äÿñòÿ ëàëÿ. 

 

648 

 

Ùàðà ýåòñÿì, ýÿëÿðÿì ìÿí, 

Àùó êèìè ìÿëÿðÿì ìÿí. 

Áÿñòè äåéÿð, þëÿðÿì ìÿí, 

Áó äàüëàðäàí ýåòñÿ ëàëÿ. 

 

“Àçÿðáàécàí ãàäûí øàèðëÿðè âÿ àøûãëàðû” 

êèòàáûíà ìöãÿääèìÿäÿ Íèýàð Ðÿôèáÿéëè éàçûð êè, 

-  ÿýÿð ìÿí áèðcÿ "Äöíéà" øåèðèíè éàðàòñàéäûì, 

þçöìö øàèð ùåñàá åäÿðäèì. 

 

Ìÿëåéêÿ áîéëóäóð, øèðèí ëÿùcÿëè, 

ßçÿëäÿí òàìàøà îëàí áó äöíéà. 

Ãîcà càäöýÿðäèð àëäàäàð ñÿíè, 

Càâàíëûã äîíóíäà ãàëàí áó äöíéà. 

 

Ãàíàíû åéëÿéèá òàëåñèç, áàõòñûç, 

ßéèáäè ãÿääèíè ãîcàëäûá âàõòñûç. 

×îõëàðûíû ãîéóá åéâàí, îòàãñûç, 

Âàðëûíûí äÿðäèíÿ ãàëàí áó äöíéà. 

 

Ãÿìäÿí ïàé ýþòöðäöì, íàëÿäÿí ãèñìÿò, 

Ýþðìÿäèì áèð ëÿççÿò, ÷ÿêäèì ÿçèééÿò. 

Càíäà åøã àòÿøè, äèëäÿ ìÿùÿááÿò, 

Áÿñòèíè îäëàðà ñàëàí áó äöíéà. 

 

 

649 

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlının  2007-ci 

ilin  7  noyabrında  Bakıda  Türkiyə  prezidenti 

Abdulla  Gülün  şərəfinə  veriən ziyafətə  dəvət 

edilm

əsi,  onun “Pirsultan Pinarı” adlı şeirlər ki-

ta

bını prezidentə hədiyyə verməsi  oxucuya gözəl 

t

əsir bağışlayır. 

Mahir pedaqoq S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı 

“K

əlbəcər-sirli, sehrli bir aləm”  adlı  müsahi-

b

əsində  böyük hörmətlə  deyir ki,  Êÿëáÿcÿð 

ïîåçèéà èëÿ éîüðóëóá.  

Î äàüëàð áó ñÿíÿòèí ñåùðèíè éàðàäûá. Êÿë-

áÿcÿð òÿê äåéèë, îðäà Äÿëèäàü, Ïÿðè÷ûíãûëû, 

Òàìàøàëû, Àücàãûç äàüëàðûí êåøèéèíè ÷ÿêèá. 

Áèçèì äöøìÿíëÿð äöçÿíýàùëàðäà àéàüûìûçû òàï-

äàëàñàëàð äà áàøûìûçà ÿëëÿðè ÷àòìàéûá. 

Éöçëÿðëÿ äöøìÿí Äÿëèäàüà òàìàðçû ãàëûá. 

Òÿðòÿðèí íÿüìÿëÿðèíè ùå÷ áèð áÿñòÿêàð 

áÿñòÿëÿéÿ áèëìÿç. Ìÿí î òîðïàüà, î äàüëàðà î 

ãÿäÿð âóðóëìóøàì êè, îíóí ùÿð ãàðûøûíäà éàòàí 

ñèððè, ñåùðè þéðÿíìÿéÿ ÷àëûøìûøàì. 

Folklorşünas Sədnik Paşa Pirsultanlı “Qoçdaş” 

dakı  “Qoç”  və  “atlar” Gəncəyə  necə  gəldi  adlı 

m

ənalı  və  dərin məzmunlu söhbətində  deyir ki, 

K

əlbəcərin Òàðèõ Äèéàðøöíàñëûã ìóçåéèíÿ ýÿëÿí 

ãîíàãëàðûí äèããÿòèíè èëê íþâáÿäÿ ìóçåéèí ùÿéÿ-

òèíäÿêè, ãî÷ âÿ àò ùåéêÿëëÿðè cÿëá åäèðäè. 

 

650 

Muzeyin ditektoru 

Şamil  Əsgərov çox səmərəli 

işləmişdir.  

- Åðìÿíèëÿð "Ãî÷äàø" éàéëàüûíà âåðòîëéîòëà 

ýÿëèá õàëãûìûçûí þâëàäëàðûíûí áó ÿë èøëÿðèíè 

îüóðëàéûðäûëàð. Áó ùåéêÿëëÿð òöðê ñîéóíäàí 

îëàí ìÿçàðëàðûí öçÿðèíäÿ ãîéóëìóøäó.  

T

əxminən 1970-ci  èëëÿðäÿ ìÿí Ýÿícÿäÿí 

Êÿëáÿcÿðÿ éîëëàíäûì âÿ èêè ìàøûíëà Ãî÷äàøäàí, 

Àòäàøäàí, Ñûíûãêèëñÿäÿí, Äÿìèð÷èäàìäàí î 

äàøëàðäàí áèð íå÷ÿñèíè Ýÿícÿéÿ ýÿòèðäèì êè, 

õàëãûìûçûí éàðàòäûüû áó àáèäÿëÿðè åðìÿíèëÿð 

þçöíöíêöëÿøäèðÿ áèëìÿñèíëÿð. Ýþçöì ýþð-

äöéöíäÿí ãîðõìóøäó. 

Erm

əni qəbrinin üstə qoyulmamaq üçün bu işi 

əvvəlcədən  düşündüm,  çox  ağır  zəhmət və 

əzabdan sonra həll edib məqsədimə nail oldum.  

K

əlbəcərin qəhrəman övladları çox olmuşdur. 

Tarixi m

ənbələrdən məlumdur ki, Ùàõî, Íÿáè ùÿì 

ùàëàë àäàì, ùÿì äÿ ýöcëö ïÿùëÿâàí îëóá, s

əmərəli 

f

əaliyyət göstərmişlər.  

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlının  Növrəs 

İman haqqında məlumatı da çox maraqlıdır.  

Kitabın  müəllifi Köçəri Cəfərli  yazır  ki, 

inşallah Kəlbəcər  işğaldan azad olacaq,  Кялбя-

ъярдя  онун  эюзцнцн  эюрдцйц,  гулаьынын 

ешiтдийи    бир  алямя  чякилиб  yazısını  давам 

етдиряcəк,  о  йайлаглар,  о  диш  эюйнядян 

 

651 

булаглар  бизим  бу  сющбятимизя    шащид 

олсунлар. 

Ъейранбулаьы,  Səməd  Vurğunla  Дядя 

Шямшир  эюрцшцнц    бизим  дилимиздян 

ешитсин,  онун  саз-сюз  йыьнаьы    юз 

нювраьына  гайытсын.  Гурбан  булаьы  бу 

мяълисин щясрятиндя оланлары башына топ-

ласын.  Лев  кяндиндя  Ашыг  Бястинин  накам, 

наращат рущу севинсин. 

K

əlbəcər  övladlarının  ocağında  Bəhmən Və-

t

ənoğlunun  özünə  və  poeziyasına  dərin hörmət 

var. B

əhmən Vətənoğlu  əbədi  yaşayır  və  yaşa-

yacaqdır.  Bəhmən Vətənoğlunun  “Qadın  gözəl-

liyi t

ək”  şeirini  Köçəri  Orucoğlu  oxuculara 

h

ədiyyə verir:  

Йер йерликдя фырланыр, 

Эюй эюйлцкдя дайанар, 

Улдузлар ишым-ишым, 

Эцняш парлайар, йанар. 

Ай да мави сямада, 

Назланар, хумарланар…, 

Тякъя бу дцнйаны йох, 

Каинаты долан эяз, 

Гадын эюзяллийи тяк, 

Эюзяллик ола билмяз! 

Йер цзцндя эюзялдир, 

Йашыл-йашыл мешяляр, 

 

652 

Халгымызa хялг едиб, 

Ъяннят-ъяннят эушяляр. 

Гызыл эцлляр, лаляляр, 

Нярэизляр, бянювшяляр…, 

Тякъя бу дцнйаны йох,  

Каинаты долан эяз, 

Qadın gözəlliyi tək, 

Göz

əllik  ola  bilməz. 

Ялбяття бу щяйатда, 

Эюзялликляр чохдур чох… 

Цзляриндя тябяссцм, 

Эюзляриндя севэи йох, 

Дцнйадан доймуш кими, 

Эюзляри тох…, кюнлц тох…, 

Тязядян сейря чыхыб, 

Bu hяйаты долан, эяз, 

Гадын эюзяллийи тяк, 

Эюзяллик ола билмяз. 

                22.03.1998 

 

S

ədnik müəllim Kəlbəcərin Seyidlər kən-

dind

ən  bir  uşağın  bu  şeiri  oxumasını  dinləyir. 

Şeir  Bəhmən  Abbasovun  olduğunu  uşaq  din-

l

əyənlərə deyir: 

 

İllər gəlib keçdi, Dəlidağ yenə, 

Ərşdəki buludun tuşunda qaldı. 

 

653 

Silindi köksünd

ən Murovun qarı, 

Ağ kəlağay kimi başında qaldı. 

 

Bu  şeir  Bəhman Vətənoğlunundur.  Seyidlər 

k

əndinin  yanında  təbiətin gözəllikləri bir-birini 

əvəzləyib bizi heyran edir, bizə  gözəl təsir 

bağışlayırdı. 

Biz “Buz” bulağın başında dayandıq. Яйилиб 

чешмянин  эюзцндян  ичдим.  Санки  булаьын 

суйу  шеир-няьмя  олуб  гялбимя  ахды. 

Синямдя йени дуйьуlар баш галдырды.  

Юз-юзцмя дедим: бялкя Бящмян щеч шаир 

дейил, мащир бир ряссамдыр. Бялкя бу шаир 

даьларын  сюзцня-сющбятиня  вурьун  бир 

инсандыр.  Бялкя  биз  онун,  о  да  бу  гоъа 

даьларын йарадыъылыьына  щейран галыб. 

Şair Bəhmən Abbasov Vətənoğlunun şeirlərini 

birc

ə  dəfə  oxuyanda  insanın  yadında  qalmasını 

S

ədnik müəllim çox gözəl əsaslandırır.  

Сейидляря  чатдыг.  Бящмян  кянддядир 

дедиляр.  Биз  онуnла  эюрцшцб  таныш  олдуг. 

Бящмян  илк  дяфя  «Эялмишям»  адлы 

гошмасыны    охуду.  Йери  дцшмцшкян  дейим 

kи,  биръя kярям йаныmызда охудуьу  шeири  

йадымызда  язбяр  галырды.  Онун  шеиринин 

ясас мязиййятляриндян бири еля  будур. 

 

654 

Folklor

şünas  şair  və  tədqiqatçı-alim Sədnik 

Paşa Pirsultanlı təbiətin bu dilbər guşəsini poetik 

dill

ə tərənnüm edir:  

 

Дейин бу йерлярин вармы явязи, 

Эязмишям  Гошгары,  о  шащ 

Кяпязи. 

Доланмышам Чичяклини, Чилэязи, 

Тяртяр чайын гыраьына эялмишям. 

 

 

О,  бизя  «Эедяйдим»,  «Ай  илляр», 

«Юмцр  вар»,  «О  dаьларын  мян»,  «Еллярдян 

айры» гошмаларыны язбяр деди. 

 

Де няйя эярякдир марал мешясиз, 

Ъейран,  ъейран  олмаз  чюллярдян 

айры. 

Щяр  гuш  эюзял  олур  юз 

йувасында, 

Сона, сона дейил эюллярдян айры. 

    

Бящмян  ня  гяdяр  шеир  дейир-десин, 

биз  онун  сюз  сющбятиндян  доймамышыг. 

Ары  бу  даьларын  мин  бир    чичяйиндян  бал-

шан  чякир.  Беля  бал  яля  дцшмяз.  О  щяр 

dярдин 

дярманыдыр. 

Бящмянся 

о 

чичяклярдян  рянэ  алыб  шеириня  биr  бязяк 

вурур.  

 

655 

B

əhmən шеир дейяндя  инсан юзцнц  тя-

биятин  ян  эюзял  эцшясиндя,  шещли 

чичякляри щяля дярилмямиш чямяндя-чюлдя  

щисс  едир.  Онун  шеирляри    биллур  бир 

чешмянин  шяффаф    суйу  кими    шещли 

чичяклярин арасы иля щей ахыр-ахыр. 

«Итирдим»  адлы  гошманы    охуйанда 

инанырсан  ки,  Бящмян  бу  даьлара,  дурна 

эюзлц  булаглара    бцтцн  варлыьы  иля  баь-

лыдыр. 

 

Йцз ахтарсам, йцз арасам тапылмаз, 

Эянълийими узагларда итирдим. 

Гатмадым бцркцйя, тоза, думана, 

Ня йахшы ки, о даьларда итирдим. 

 

Цряйими юз башына баьлайан, 

Нечя йорьун йолчулары сахлайан. 

Ясрлярин няьмяси тяк чаьлайан, 

Дурна эюзлц булагларда  итирдим. 

 

B

əhman Vətənoğlunun  əsas mövzusu Ana 

V

ətəni tərənnüm etməkdir, çünki humanist, 

v

ətənpərvər və  əməksevər  şairdir,  doğma  ana 

v

ətənin istedadlı, müdrik oğludur. 

B

əhman Vətənoğlu  müstəqil  respublikamızda 

azad,  xoşbəxt, günəşli  günə, çiçəkli bahara 

 

656 

çıxmış  vətənimizdə  xalqımızın  həyatından  yaz-

mağı, gözəl sənət inciləri yaratmağı özünə şərəf 

bilir, bununla f

əxr edir. 

B

əhman Vətənoğlu  Azərbaycanın  başı  qarlı 

uca  dağlarını,  alyaşıl  geyinmiş  bağça  və  bağ-

larını,  Ana  Vətənin  əmək qəhrəmanlarını  sevir, 

onlara  d

ərin hörmət və  məhəbbət bəsləyib qələ-

m

ə alır, bu qəhrəmanların şərəfli ömrünə poetik 

s

ənət inciləri tövsiyyə verir. 

B

əhman Vətənoğlunun  əsərlərində, xüsusilə 

qoşmalarında,  gəraylılarında  dərin məna, bədii-

estetik ideya, t

ərbiyəvi mahiyyət yüksək sənət-

ka

rlıqla  tərənnüm edilir, oxucunun qəlbini pər-

vazlandırır, ona gözəl təsir bağışlayır. 

 

Эяряк дярд ящлинин йана цряйи, 

Ясяр бала цстя ана цряйи. 

Язəлдян баьлыдыр она цряйи, 

Бящмян доьма баласыды даьlарын. 

 

Görk

əmli  şair  Bəhmən Vətənoğlunun  yaradı-

cılığı dağların və sal qayaların dibindən süzülən 

bulaqdır.  Murov  dağının  zirvəsinə  yüksələn 

B

əhmən Vətnoğlunun  sənət inciləri bulaq suyu 

kimi şəffafdır, təmiz və sərfəlidir. 

Professor S

ədnik Paşa Pirsultanlı 1966-cı ildə 

B

əhmən Vətənoğlunun  yaradıcılığı  haqqında 

 

657 

“Şehli çiçəklər” adlı dərin məzmunlu məqaləsini 

yazmış,  onun  istedadlı  sənətkar  olduğunu  və 

z

əngin  ədəbi  irs  yaradacağını  şeirlərindən 

g

ətirdiyi nümunələr əsasında göstərmişdir. 

Filologiya elml

ər doktoru, professor Sədnik 

Paşa  Pirsultanlı  və  mərhum filologiya elmləri 

doktoru Əli Mirzəyev  Sarıoğlu “Kəlbəcər hara-

yı”  (“Yenilik”) qəzetinin  redaktoru  olmuş, 

K

əlbəcəri sevmiş, onunla fəxr etmişdir. 

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı  istedadlı 

şair,  məsuliyyətli jurnalistdir. Sədnik müəllim 

Aşıq  Bəstinin nakam məhəbbətini,  Ağdabanlı 

Qurbanın,  Dədə  Şəmşirin    narahat  ruhlarını  hə-

mi

şə  əziz  tutmuş,  hörmətlə  yad  etmiş,  mənəvi 

al

əmində  daxilən  ağlamış,  müqəddəs Kəlbəcər 

torpağına, müdrik və qədirbilən Kəlbəcər xalqına 

d

ərin hörmət və  istəklərini poetik dillə 

vurğulayıb yazmışdır. 

Görk

əmli  şair  Bəhman Vətənoğlunun  yara-

dıcılığı  dağların  və  sal  qayaların  dibindən süzü-

l

ən  bulaqdır.  Murov  dağının  zirvəsinə  yüksələn 

B

əhman Vətənoğlunun sənət inciləri bulaq suyu 

kimi şəffafdır, təmiz və sərfəlidir.  

Professor S

ədnik Paşa Pirsultanlı  1966-cı ildə 

B

əhman Vətənoğlunun  yaradıcılığı  haqqında 

“Sehrli çiç

əklər”  adlı    dərin məzmunlu məqa-

l

əsini  yazmış,  onun  istedadlı  sənətkar  olduğunu 

 

658 

v

ə  zəngin  ədəbi  irs  yaradıcılığını  nümunələr 

əsasında göstərilmişdir. 

B

əhman Vətənoğlu zəngin poeziyası  ilə Azər-

baycan 

ədəbiyyatında  tanınmış  və  dərin hörmət 

qazanmış,    onun  əsərləri dərsliklərin bəzəyinə 

çevrilmişdir. 

 

Yolum düşdü Kəlbəcərə, 

Neç

ə dağ-dərədən keçdim. 

İnci düşdüm şah əsərə, 

Bir-bir x

əzinədən keçdim. 

 

G

əlib çatdım gül çağına, 

Sin

əm döndü söz dağına. 

Girdim Şəmşirin bağına. 

O, iç

ən çeşmədən içdim. 

 

Dedim hanı Əli Bimar, 

Sözü p

ərən Bəsti də var. 

Yada düşdü çox sənətkar, 

S

ənət sövdasına düşdüm. 

 

Professor S

ədnik  Paşa  Pirsultanlı    Kəlbəcəri 

ülvi m

əhəbbətlə sevir,  çünki Qoşqar dağının  di-

bind

ə  dünyaya  göz  açıb,  Kəlbəcərin təbiətinə 

vurğun  olub,  Dəlidağdan  bədii  zövq  alıb,  

ilhamını qüvvətləndirmişdir.  

 

659 

Onun K

əlbəcərdə  işləməsi, akademik Səməd 

Vurğun  Hacıməmmədağayevi  (Vəkilovu)  soruş-

ması oxucunun  xəyalını pərvazlandırır, ona bə-

dii-estetik 

zövq  verir.  Şair  Sədnik  Paşayev  Də-

lidağa müraciətlə deyir: 

 

B

əxtəvərsən, ucalardan-ucasan, 

Gör neç

ə dağların gözü var səndə. 

Soruşsalar bilirsənmi Dəlidağ, 

Neç

ə nəğməkarın sözü var səndə. 

 

N

əğmələr, dastanlar çiçəklərdədir, 

Amma s

ənin adın ürəklərdədir. 

Könül rübabında o, şah pərdədir, 

Şairlik təbimin özü var səndə. 

 

Yaddan çıxmaz bu görüşüm, vüsalım, 

İzn ver Dəlidağ,  bir xəbər alım. 

Niy

ə mən gedirəm, getmir xəyalım, 

Yoxsa Vurğunumun izi var səndə. 

 

Folklorşünas  alim,  istedadlı  şair  Sədnik  Paşa 

Pirsultan

lının  poeziyasında  Kəlbəcər  ətraflı 

t

ərənnüm edilir, onun müqəddəs  torpaq  olduğu, 

görk

əmli  tarixi  şəxsiyyətlər,  qəhrəmanlar, 

s

ənətkarlar,  aşıqlar  yetişdirdiyi, zəngin təbii və 

maddi nem

ətlər vətəni olduğu göstərilir. 

 

660 

Filologiya elml

əri doktoru, professor Sədnik 

Paşa  Pirsultanlının  fəaliyyətinə  həsr  olunmuş 

t

ədqiqat  əsərlərində  onun həyatı,  fəaliyyəti və 

z

əngin yaradıcılıq yolu yüksək qiymətləndirilir. 

Filologiya elml

əri  doktoru,  “Əməkdar 

veteran”  (1988),  “Əməkdar mədəniyyət  işçisi” 

(1992),  “Qabaqcıl  təhsil  işçisi”  (2007), 

“Əməkdar müəllim”, Azərbaycan Jurnalistlər, 

Aşıqlar,  Yazıçılar  Birliyinin,  Yeni  Azərbaycan 

Partiyasının üzvü, professor Sədnik Paşa Pirsul-

tanlının şərəfli fəaliyyətinə həsr olunmuş əsərlər 

faydalı  və  səmərəli ömrün müqəddəs salnaməsi 

t

əsiri  bağışlayır,  maraqlı  və  əhəmiyyətli 

m

əlumatlar verir.