Sharq tillarini o‘qitishning dolzarb masalalari

“Sharq tillarini o‘qitishning dolzarb 
masalalari” mavzusidagi ilmiy-amaliy 
konferensiya 
 
VOLUME 2 | SPECIAL ISSUE 24 
ISSN 2181-1784 
SJIF 2022: 5.947 | ASI Factor = 1.7
 
192 
w
www.oriens.uz
June 
2022
 
MUHOKAMA VA NATIJALAR 
Til- millatning ma’naviy boyligi. Til-davlatning timsoli. Til nafaqat muomila 
vositasi- balki xalqning madaniyati, urf-odati, uning turmush tarzi, tarixidir. Uni 
asrab avaylash yuksaltirish, millatning kelajak poydevori demakdir. Shu nuqtai 
nazardan roman muallifi ham asarida o’z qahramonlarini shunday ta’riflaganki, 
bunda qahramonlarning ta’rifini oq’igan har bir o’quvchi o’ziga tarbiya sifatida 
albatta yangilik olmasdan qolmaydi. Quyida esa qahramonlarining ta’riflarini keltirib 
o’tishni joiz topdim. 
Sun U-kun asarning asosiy qahramoni sifatida gavdalanadi. 
Sharqiy dengiz tarafdagi gullar va mevalar nomli tog’dagi Aolango yurtida 
toshdan sehrli maymun dunyoga keldi.Uning kuchi shunchalar ko’p ediki hatto uning 
ta’rifi Samogacha yetib bordi. U Mangulik shaftolisini, samo yemishlari va sharobini 
ichgan ya’ni-ki mangulik beruvchi narsalarni yegan va Lao Szining o’lmas 
malhamini ichgan edi. Ammo Sun U-kun ko’plab bezorilik qilib, jazo sifatida Usin 
tog’iga qamab qo’yiladi.Oradan 500 yil o’tgandan so’ng Sun U-kunni Hindistondan 
Xitoyga buyuk Buddaning burug’i bilan saturalarni olishga ketayotgan rohib Syun 
Szan ozod qiladi. Yo’l-yo’lakay shogird qilib olib tarbiya berib boradi. Rohib Sun U-
kunni madaniyatli va fahm farosatli qilib shakllantiradi. 
Ju Baje ham asarning asosiy qahramonlaridan biri hisoblanib, asosan ko’mik 
rolda gavdalanadi.Ma’lum bir vaqt osmonda yashovchi ilohiy bo’lgan. Lekin ayb ish 
qilib yerga g’arbiy qishloqlarning biriga jo’natilgan. U yerda bir dehqon qiziga 
uylanadi. O’sha qishloqdan Syun Szan va Sun U-kun o’tib ketayotgan paytda ota 
kuyovi ustidan arz qiladi. Shundan so’ng Sun U-kun Ju Bajeni rosa savalaydi va uni 
tarbiyalash maqsadida o’zlari bilan G’arbga soyahtaga birga olib ketishadi. 
Asarning 4 ta bosh qahramonlaridan biri bo’lgan Sha Sen ham romanning 
boshidan to ohirigacha birga bo’ladi. Uzoq O’tmishda u osmon saroyida general 
bo’lgan, lekin qandaydir arzimas hatosi uchun yerga haydalgan. U hatosini tushunib 
qaytishga izn so’raydi, u rozi bo’ladi faqatgina Rohibni o’quvchisi bo’lib, uni 
xavfsizligini ta’minlab G’arbga borsagina.
Ushbu asarda muallif o’zining to’qima obrazlar orqali o’z xalqining 
mardonavorligini, sofdilligini, mehnatsevarligini, urf-odatlariga sodiqligini hamda 
birdamligini o’quvchilarga yoritib beradi. Muallif asari bilan nafaqat xalqini balki, 
o’z davlatning urf-odatlarini, davlatning geografik jihatdan tuzilishi, manzalarini ham 
ajoyib tasvirlab beradi. Bu asarda tabiat tasvir shunday tasvirlanganki, xar bir 
o’quvchi asarni o’qish davomida o’sha muhit va o’sha davr manzarasi ichiga tushib 

---