Raqamli iqtisodiyot sharoitida biznes tuzilmalarida
Yüklə 315,78 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 1 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784
|
XULOSA VA TAKLIFLAR
Xulosa qiladigan bo‘lsak, xo‘jalik yurituvchi sub’ekt faoliyatining asosiy yo‘nalishi, avvalam bor, rentabellikni oshirish, mumkin bo‘lgan xarajatlarni kamaytirish usulidan foydalanish va tegishli tejash rejimiga rioya qilish va tashkilot ixtiyoridagi resurslardan yanada samarali foydalanishdir. Ushbu xarajatlar daromad darajasi va xarajatlarning tuzilishini belgilaydi. Xom ashyo xarajatlari tarkibida sezilarli ulushni egallaganligi sababli, korxona rentabelligi darajasining oshishi va ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxining pasayishi olingan foyda miqdoriga sezilarli ta’sir qiladi. Foyda olishga imkon beradi, bu esa, albatta, korxonaning zararsizlanish darajasiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Shunday qilib, zamonaviy sharoitlarda korxonalar rentabelligini oshirish ustuvor ahamiyat kasb etadi Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 1 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 711 w www.oriens.uz November 2021 va foydani oshirish uchun Biznes tuzilmalari korxonasining rahbariyati ushbu ko‘rsatkichni oshirish uchun barcha mumkin bo‘lgan usullardan foydalanishi kerak, bu esa umumiy holda tadbirkorlik sub’ektining o‘zi samaradorligini oshirishda aks etadi. Shu bilan birga foydaning ahamiyati ortishiga amaldagi foydani taqsimlash tizimi ham sabab bo‘ladi va unga ko‘ra, korxonalarning ishlab chiqarish va ijtimoiy rivojlanishni ta’minlash uchun hamda xodimlarning bajargan mehnati sifati va miqdoriga asosan moddiy rag‘batlantirishga sarflanuvchi foydani oshirishga bo‘lgan qiziqishning ortishi kuzatiladi. Shu tariqa foyda ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, xodimlarning o‘z korxonasi erishadigan yuqori natijalardan moddiy manfaatdorligini kuchaytirishda hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Korxonada foyda turli xil faoliyat natijasida olinishi mumkin. Barcha foydalar yig‘indisi korxonaning yalpi foydasini tashkil etadi. Yalpi foydaning tarkibiy elementlari quyidagilardan iborat: • bajarilgan ish, ko‘rsatilgan xizmat va mahsulot sotishdan olingan foyda; • asosiy vositalar, shuningdek, korxonaning boshqa mulk sotishdan olingan foyda; • korxonaning moliyaviy faoliyati orqali olinuvchi foyda. Korxona daromadi ikki ko‘rsatkich, ya’ni mahsulot bahosi va uni ishlab chiqarishga sarflanuvchi harajatlarga bog‘liq bo‘ladi. Mahsulotning bozordagi bahosi talab va taklif munosabatlari natijasida kelib chiqadi. Erkin raqobat sharoitlarida bahoni shakllantirish qonunlari asosida mahsulot bahosi ishlab chiqaruvchi yoki haridor xohishiga ko‘ra emas, balki avtomatik ravishda tartibga solinadi. Foyda korxona faoliyati natijasida olingan iqtisodiy samarani tavsiflaydi. Korxonaning foyda olishi daromadlarning korxona faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan harajatlardan ko‘p bo‘lishini anglatadi hamda u rag‘batlantirish vazifalarini ham bajaradi. Bu esa foyda bir paytning o‘zida moliyaviy natija bo‘lishi bilan birga korxona moliyaviy resurslarining asosiy elementi ekanligi; daromadning turli darajadagi byudjet shakllanishi uchun asosiy manba bo‘lib xizmat qilishi bilan izohlanadi. Foyda olishning asosiy manbalari quyidagilar: birinchi manba korxona mahsulotning u yoki bu turini ishlab chiqarishdagi monopoliya holati yoki mahsulotning yagona (nodir)ligi hisobiga shakllanadi. Bu manbaning saqlanishi mahsulotni doimiy ravishda yangilab borishni ko‘zda tutadi; ikkinchi manba ishlab chiqarish va tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq. Undan foydalanish samaradorligi bozor kon’yunkturasini bilish hamda ishlab chiqarishning rivojlanishini, doimiy ravishda o‘zgarib turuvchi bozor kon’yunkturasiga moslashtirish qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi. |