Qitishda yangi innovatsion metodlardan foydalanish

---

819
www.
kokanduni.uz 
BOSHLANG
‘
ICH SINFLARDA SIFAT SO
‘
Z TURKUMINI O
‘
QITISHDA YANGI 
INNOVATSION METODLARDAN FOYDALANISH 
Ibroximova Orastaxon
Qo‘qon universiteti 
 
Boshlang’ich ta’lim yo‘
nalishi 2-bosqich talabasi
Annotatsiya
. Ushbu maqolada boshlang’ich sinflarda sifat so’z turkumini o’qitishda 
yangi innovatsion metodlar asosi
da o’qitilishi haqidagi fikr bayon qilingan.Boshlang’ich 
sinflarda ushbu ko’rinishdagi metodlar bilan ishlash,d
ars jarayonini olib borish yaxshi samara 
beradi.O’quvchilarga dars faoliyatini qiziqarli va tushunarli bo’lishini ta’minlash ona tili 
mashg’ulotl
arining muhim vazifalaridan biri ekan,ushbu yangi innovatsion metodlardan 
foydalanish asosiy vazifalardan biri hisoblanadi. 
Kalit so’zlar:
metod, o’yin, zig
-zag,moychechak, davra suhbati, fikrlash, faollik, kuzatish.
Hozirgi kunda yosh avlod tarbiyasiga, berilayotgan ta
’lim sifatiga katta e’
tibor 
berilmoqda.Kelajak avlodni jismonan baquvvat,sog’lom,ruhan tetik va ma’naviy jihatdan 
barkamol etib tarbiyalash pedagoglar oldiga muhim vazifalarni qo’ymoqda.Shu bilan bir 
qatorda o’qituvchining faoliyati va bili
m saviyasiga ham 
alohida e’tibor beril
moqda. Bugungi 
kundagi zamonaviy sharoitda davlat innovatsion imkoniyatlarini shakllantirishda asosiy 
vazifa o’qituvchilar zimmasiga yuklatilmoqda.Boshlang’ich sinflarda sifat so’z turkumini 
o’rganish tizimi o’quv mat
erialini leksik va grammatik tomondan izchillik bilan 
boyitib,murakkablashtirib borishni ko’zda tutadi. Ma’lumki, boshlang’ich ta’lim
-inson 
hayotida egallaydigan bilimlar olamining poydevori sifatida qaraladi.Kelajakda o’rganiladigan 
fanlarga,umuman bolani
ng o’qish faoliy
atiga qiziqishi aynan 
uning ilk o’qituvchisiga va bu 
davrda egallagan savodxonligiga bog’liqdir.Ilgari boshlang’ich sinflarda o’quvchi asosan 
o’qish,yozish,fan doirasidagi dastlabki bilimlarni o’zlashirishi kerak deb qaralgan 
bo’lsa,bugungi kunda o’quvchi
ni fikrlashga,faollikk
a,o’z ustida ko’proq ishlab mustaqillikni 
rivojlantirishga va bilimlarni mantiqiy jihatdan mukammal egallashga undovchi ta’lim 
jarayonining muhim bosqichi sifatida yondashilmoqda. 
1995-yildan boshlab pedagogika institutlari qoshida bo
shlang’ich ta’lim o’qi
tuvchilari 
tayyorlaydigan fakultetlar ochila boshlandi. 
K.D.Ushinskiy boshlang’ich maktab o’quv predmetlari tizimida ona tiliga katta ahamiyat 
berib, uni markaziy va yetakchi predmet hisoblagan. 
O’quvchilar savod o’rga
tish davridan boshlab, to 4-sinfga qadar belgi bildiruvchi 
so’zlarning
-
sifatning leksik va grammatik ma’nolarini boshlang’ich sinf ona tili dasturi 
hajmida o’rganadilar.O’quvchilarning fikr doirasi,ongi,dunyoqarashlarini o’stirish,ularni erkin 
tinglovchidan erkin ishtirokchiga aylantirish eng 
muhim masalalardan biridir.O’quvchilar 
savod o’rgatish davrida belgi bildirgan so’zlarning ma’nolarini o’qituvchining “Bu qanday 
hajmdagi olma?”, “Mazasi qanday olma?”, “Qanday rangdagi olma?” kabi savollari asosida 
kuzatish va fikrlash orqali amaliy olib boradilar. 
Metod so’zi yunoncha tadqiqot,maqsadga erishish yo’li deganidir.Metod
-eng umumiy 
ma’noda
-
maqsadga erishish usuli, ma’lum tarzda tartibga solingan faoliyat.
Insoniyatning dunyoni o’rganishida dastlab qo’llani
lgan metodlar og
’zaki (verbal) 
metodla
r bo’lib,u metodlar tizimida yetakchi o’rin egallaydi.
Sifat turkumini,umuman,so’z turkumlarini o’rganish jarayonida asosiy maqsad o’quvchi 
lug’at zahirasini boyitish va so’zdan nutq jarayonida amaliy foydalana bilish ko’nikmasini 
hos
il qilish bo’lmog’i kerak.Boshlang’ich sinflarda sifat tushunchasini shakllantirish uchun 
uning ma’nolarini aniqlash talab etiladi.O’qituvchi atrofimizni o’rab olgan predmetlarning o’z 

---

820