Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat



Yüklə 0,98 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/103
tarix20.03.2022
ölçüsü0,98 Mb.
#54011
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   103
qiyosiy adabiyotshunoslik (2)

mushtaraklik bor. Ikkala asar ham realistik uslubda yozilgani 

uchun voqealar dinamik tarzda, sabab-oqibat zanjirida rivoj-

lanib  boradi.  Romanlar  syujeti  bevosita  biografiyasi  bayon 

etilayotgan shaxslar hayot yo‘llarini tasvirlovchi va ularning 

vafotlari  bilan  tugaydigan  chiziqdan  iborat.  Har  ikkala  asar 

syujeti  an’anaviy  biografiyadan  farq  qiladi.  Romanlar  qah­

ramonlarning  dunyoga  kelish  voqeasi  bilan  boshlanmaydi. 

Biri – o‘n uch yoshli o‘spirinning hayotda o‘z yo‘lini belgilay­




92

93

digan  lahzasidan,  ya’ni  Mikelanjelo  san’at  olamiga  kirib  ke-



lishidan; ikkinchisi – o‘n sakkiz yoshli yigit Ibn Sinoning hali 

yosh  bo‘lishiga  qaramasdan  elga  tanilgan,  bilim  olishning 

eng  yuqori  pallasiga  ko‘tarilgan  davridan  boshlanadi.  Qah­

ramonlarning bolalik yillari, ota-onalari to‘g‘risida ma’lumot 

retrospeksiyada beriladi. Bu bilan biografik roman mualliflari 

kitobxonni  bayon  bilan  zeriktirmay,  syujet  tuguni  sifatida 

o‘z  qahramonlari  hayotining  ziddiyatlar,  konfliktlar,  bo‘ronli 

ijodiy  hayot,  boshqacha  aytganda,  iztiroblar  va  quvonchlar 

boshlanadigan  dramatik  momentini  belgilaydilar.  O‘quvchi­

ni  voqealar  girdobiga  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  jalb  qilib,  qiziqtirib 

qo‘yadilar. «Iztiroblar va quvonchlar»ning dastlabki sahifala-

rida  freska  chizish  bo‘yicha  birinchi  ustozi  Girlandayo  bilan 

dastlabki uchrashuvga otlanishi arafasida hayajondan kechasi 

uxlolmay chiqqan Mikelanjeloning ichki hissiyotlari tasvirlan­

gan. Undan so‘ng Mikelanjelo tug‘ilgan Florensiyaning ko‘hna 

ko‘chalari, arka va gumbazli binolari, marmardan o‘ymakorlik 

yo‘li bilan yaratilgan fasadlar, haykallar, bozorlarni ekspozit­

siya sifatida badiiy tasvirlaydi.

«Ibn Sino»da muallif asarni Buxoroyi sharifning gumbazli 

binolari, tor ko‘chalari, bozor-u do‘konlari tasviridan boshlay­

di,  so‘ng  alloma  Ibn  Sinoning  kitob  do‘konidan  Forobiyning 

«Ilohiyot» risolasini sotib olib, kechasi bilan uxlamasdan «za­

kiy muallim»i bilan gaplashib chiqqani voqeasini bayon etadi. 

Asarning dastlabki qismlarida ora-orada har ikki allomaning 

ota-onalari,  oila  a’zolari  haqida  ma’lumot  berib  boriladi.  Bu 

ma’lumotlar  qatoriga  Mikelanjeloning  ukalari,  tuqqan  ona­

si  va  tug‘ilish  voqeasi,  o‘gay  onasi,  uning  pazandaligi,  ital-

yancha  ovqatlar,  odatlar;  Ibn  Sinoning  ota-onasi  va  ular-

ning to‘ng‘ichlariga mehr-ixloslari, allomaning yagona ukasi, 

 Afshonadagi dala hovlilari, bolalik xotiralari kiradi.

Ikkala asar 


Yüklə 0,98 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   103




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin