O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi namangan viloyati mingbuloq tumani 44 -umumiy o’rta ta’lim maktabning
Sinf rahbarlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vazifalarni ham bajarishi mumkin
Yüklə 1,09 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Sinf rahbarlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vazifalarni ham bajarishi mumkin.
4. Sinf rahbarlari o‘zlariga yuklatilgan asosiy vazifalarga muvofiq quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi: har tomonlama yetuk, barkamol - ma’naviy, aqliy, jismoniy rivojlangan shaxs tarbiyasini amalga oshirish, sinf o‘quvchilarining qobiliyatlarini to‘liq namoyon etishlari uchun tegishli shart- sharoitlar yaratish; pedagogik va o‘quvchilar jamoasi hamkorligida tarbiyaviy ishlarni tashkil etishda har bir o‘quvchining o‘ziga xos xususiyatlariga qarab yondashishni yo‘lga qo‘yish; ertalabki saflanishlarda sinf o‘quvchilarining belgilangan tartibda to‘liq ishtirok etishlarini ta’minlash; biriktirilgan sinf xonasidagi mavjud jihozlarning saqlanishini va ulardan samarali foydalanishni ta’minlash. Sinf rahbarlari o‘z faoliyatini о‘quvchilaming yosh xususiyatlari, umumiy rivojlanish darajasi va qobiliyatlarini hisobga olgan holda, keng qamrovli tarbiyaviy ishlar va aniq mezonlar asosida tashkil etadi. Jumladan: a) Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash yo‘naIishida: o‘quvchilami Vatani va xalqiga sadoqat, fidoyilik, Davlat ramzlariga hurmat ruhida tarbiyalash; o‘quvchilar ongiga buyuk ajdodlarimiz merosi va xalqimizning bugungi bunyodkorlik ishlariga yuksak ehtirom tuyg‘ularini singdirish, yurtimizdagi bunyodkorlik ishlari, inshootlar va ma’rifat maskanlari bilan ularni tanishtirib borish; sinfda o‘quvchilarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalash muhitini yaratish, tarbiya jarayoniga boy madaniy merosimiz, milliy odob-axloq me’yorlarini tatbiq etish, mehnatga ijodiy munosabatni tarbiyalash; o‘quvchilami mustaqil hayotga tayyorlash, ularni jamiyatda o‘z о‘mini topa oladigan shaxs sifatida shakllanishlari uchun zarur ko‘nikmalami rivojlantirish; o c quvchilarni o‘zbek va boshqa xalqlarning madaniy, tarixiy, milliy an’analariga hurmat ruhida tarbiyalash; o‘quvchilami o‘z huquq va majburiyatlarini biladigan va ularga rioya qiladigan inson sifatida tarbiyalash. b) ota-onalar va mahalla bilan hamkorlik yo‘nalishida: barkamol avlodni tarbiyalashda “Oila - mahalla - ta’lim muassasasi” hamkorligi Jamoat kengashi faoliyatini keng tatbiq etish, aniq belgilangan reja asosida sinf ota-onalar majlislarini o‘tkazib borish; o‘quvchilami ijtimoiy himoya qilish bo‘yicha aniq chora-tadbirlar belgilash, jumladan, kam ta’minlangan oilalar farzandlari, ijtimoiy himoyaga muhtoj, ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan, ota-ona qarovisiz qolgan, vasiylik va homiylikka berilgan voyaga yetmaganlarning ijtimoiy huquqlarini himoyalash; o‘quvchilarning ta’lim muassasasiga belgilangan maktab formasida kelishlarini nazorat qilish; o‘quvchilar kundalik daftarlarining yuritilishini nazorat va tahlil qilish, o‘quv quroilarining mavjudligi va to‘g‘ri tartibli saqlashlarini kuzatib borish, natijalarini ota- onalar bilan muhokama qilish; о‘quvchi laming turli salbiy diniy oqimlar ta’siriga tushib qolishining oldini olish, ularda bu borada immunitet shakllanishi uchun targ‘ibot ishlarini olib borish; ota-onalar bilan hamkorlikda ota-onalar majlislari, davra suhbatlari, muloqotlar uyushtirish, o‘tkazgan tarbiyaviy ishlari yuzasidan pedagogik kengashlarda hisobot berish; darslarga surunkali va muntazam kelmaydigan, tarbiyasi og c ir o‘quvchilar bilan ishlashda ularning ota-onalari va fuqarolarning o 4 zini o‘zi boshqarish organlari bilan hamkorlik qilish, natijalari bo‘yicha direktor huzuridagi yig‘ilishlarga ma’lumot kiritib borish; o‘quvchilami ota-onalar va kattalarga hurmat, kichiklarga izzat ruhida tarbiyalash, ularga kamtarlik, saxiylik va saxovatparvarlik, insonlarga yordam berish, mehribonlik, mehnatsevarlik xislatlarini singdirib borish. d) o‘quvchiIarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish, maktabdan va sinfdan tashqari faoliyatga jalb etish yo‘nalishida: o'quvchilarning qiziqishi, imkoniyati va qobiliyatlariga qarab fan to'garaklari, sport seksiyalari, badiiy-estetik, texnik, ekologik, sayyohlik va o`lkashunoslik yo‘nalishidagi to‘garaklarga, klublarga jalb qilish; qobiliyatli va iste'dodli o'quvchilami rag'batlantirish, ularning ijodiy imkoniyatlarini rivojlantirishga ko‘maklashish; milliy madaniyatning asosi bolgan musiqa va qo‘shiq, kino, adabiyot, xalq og‘zaki ijodi, teatr, naqqoshlik va me’morchilik kabi xalq amaliy san'ati turlari vositasida o‘quvchilar dunyoqarashini kengaytirish maqsadida ularni madaniyat maskanlariga ota-onalar bilan hamkorlikda jalb etish; o`quvchilarni yozgi sog‘lomlashtirish oromgohlarida dam olishini tashkil etish, kuzgi, qishki va bahorgi ta’til kunlarini mazmunli o'tkazishi uchun ota-onalar bilan hamkorlikda sharoit yaratish; turli ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarda (bayramlar, ko‘rik-tanlov, sport musobaqalari, uchrashuvlar, kechalar va boshqalar) sinf o`quvchilarining faol ishtirokini ta’minlash; e) o‘quvchilarning o‘zini o‘zi boshqarish tizimini takomillashtirish yo‘nalishida: sinfjamoasi bilan birgalikda sinf faollarini saylash va sinf ishlarini rejalashtirish, o‘quvchilar davomatini muntazam kuzatib borish va tahlil qilish; sinf o'quvchilarining ehtiyoji va qiziqishlarini har tomonlama o'rganish, ularni ahil jamoaga jipslashtirish va tashabbuskor o‘quvchilarni qo`llab-quvvatlash; har bir o‘quvchining o‘zi uchun kun tartibi tuzishini tashkil etish va uning bajarilishini ota- onalar hamkorligida nazorat qilish; o`quvchilarning huquqiy savodxonligini oshirish, har bir fuqaro, shaxs va muassasalar tomonidan bajarilishi shart bo‘lgan qonun hujjatlari, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotda ro`y berayotgan o‘zgarishlar haqida tushunchalar berib borish, qonunga hurmat hissini shakllantirish; o`quvchilarda maktab hududi, binosi, yo‘laklari va sinf xonalarini ozoda tutish bilan bogliq ekologik tarbiya ko‘nikmalarini mustahkamlab borish. f) pedagogik jamoa bilan birgalikda: sinf o‘quvchilarining ta’Iim muassasasi (ustavida belgilangan) ichki tartib qoidalarini bajarishlarini ta’minlash; sinf jurnali va faoliyatiga doir boshqa hujjatlarning to`g‘ri yuritilishini ta’minlash; o`quvchilar o‘zlashtirishini yuqori darajaga ko‘tarish, tartib-intizomni mustahkamlash maqsadida sinf majlislarini o‘tkazib borish; o‘qishda yutuqlarga erishgan, umumiy foydali mehnatda, maktab hayoti va jamoatchilik ishlarida faol o`quvchilarni taqdirlash, ularning ota-onasiga tashakkurnoma, minnatdorchilik xatlari yuborish bo‘yicha taklif berish; sog‘lom turmush tarzi, oilaviy hayot gigiyenasi hamda jismoniy tarbiya, zararli odatlardan saqlanish kabi masalalarga e’tibor berish; o‘quvchilarning past o`zlashtirish sabablarini aniqlash, bartaraf etish bo‘yicha tegishli fan o‘qituvchilari, yoshlar yetakchisi va maktab psixologi bilan birgalikda yordam berish; ta’lim muassasasi tibbiyot xodimlari, o‘qituvchilari, psixolog va ota-onalar bilan hamkorlikda о 4 quvchi laming sog‘lig‘ini muhofaza qilish, ma’naviy-ma’rifiy, jismoniy va aqliy jihatdan rivojlanishini nazorat qilish; o`quvchilarning ta’lim muassasasida texnika xavfsizligi, ularni muhofaza qilish, sanitariya- gigiyena qoidalari va me’yorlari talablariga rioya qilishini ta’minlash; kasbiy malakasini oshirib borish, yo‘nalishi bo‘yicha turli seminarlarda ishtirok etish. Sinf rahbarlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa funksiyalami ham amalga oshirishi mumkin. 5. Sinf rahbarlari zimmasiga mazkur nizom va boshqa qonun hujjatlarida nazarda tutilmagan vazifalami yuklash, ularni ish vaqtidan tashqari, faoliyatiga oid bo‘lmagan yig‘ilishlarga va boshqa tadbirlarga jalb etishga yo‘l qo‘yilmaydi. 6. Ta’lim muassasasidan tashqarida darsdan keyingi va ta’til paytidagi o‘quvchilaming xatti- harakatlari uchun amaldagi qonunchilik hujjatlariga muvofiq sinf rahbarlari javobgar hisoblanmaydi. 2- bob. Sinf rahbarlarining huquq va majburiyatlari 7. Sinf rahbarlari ushbu nizomda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda quyidagi huquqlarga ega: sinf o‘quvchilarining dars mashg‘ulotlari va imtihonlarida ishtirok etish; bo`sh o`zlashtiruvchi o'quvchilar uchun qo‘shimcha darslar tashkil etish bo‘yicha ta’lim muassasasi rahbariyatiga taklif kiritish; o‘quvchilar tarbiyasiga oid ilg`or ish tajribalarini amalga oshirish bo‘yicha ta’lim muassasasi rahbariyatiga tashabbus bilan chiqish; sinf faollari ishini nazorat qilish, ular bilan birgalikda yig‘ilish kun tartibini belgilash va sinf yig`ilishlarini uyushtirish; o‘qishda yutuqlarga erishgan, umumiy foydali mehnatda, maktab hayoti va jamoatchilik ishlarida faol o‘quvchilarni taqdirlashga tavsiya etish; sinf soatlarini rejalashtirishda o‘quvchilar yosh xususiyatlaridan kelib chiqib tanlangan mavzularga o‘zgartirishlar kiritish; sinf soatlari mavzularining ta’sirchanligini oshirish uchun maktab psixologi bilan yaqindan hamkorlik qilish, zarur holatlarda dars jarayoniga maktab psixologini taklif qilish; о` quvchi laming ota-onalari bilan ta’lim-tarbiya masalalari yuzasidan suhbatlashish, hamkorlik qilish, pedagogik maslahatlar berish; o‘quvchilar xulqini baholash; hamkorlikda olib boriladigan tadbirlarda muntazam qatnashmaydigan, farzandi tarbiyasiga e’tiborsiz ota-onalar bo‘yicha maktab kuzatuv kengashiga, “Oila-mahalla-ta’lim muassasasi hamkorligi” Jamoat kengashiga murojaat qilish. Sinf rahbarlari o‘z vazifa va majburiyatlarini bajarishda qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin. 8. Sinf rahbarlarining majburiyatlari quyidagilardan iborat: sinf o'quvchilari bilan “bolaga do‘stona munosabatda bo‘lish” tamoyiliga rioya etgan holda munosabatda bo‘lish, pedagogic jamoa, o`quvchilarning ota-onalari bilan muloqotda vazmin va xushmuomala bo‘lish; sinf o‘quvchilarining davomatini nazorat qilish, sababsiz darsga kelmagan o‘quvchilarning ota-onalari bilan (telefon orqali) boglanib, darsga kelmaganlik sabablarini o‘rganish, natijalari bo‘yicha maktab rahbariyatiga axborot (zarur hollarda yozma) kiritish; “0‘zbekiston Respublikasi ta’Iim muassasalarida mobil telefonlardan foydalanish tartibi to‘g‘risidagi nizom”, “Umumiy o‘rta ta’Iim maktabi o‘qituvchi va o‘quvchilarining ichki tartib va odob-axloq qoidalari” hamda “Davlat umumiy o‘rta ta’Iim muassasalari o‘quvchilari uchun zamonaviy yagona maktab formasini joriy etish tartibi to‘g‘risidagi nizom” mazmun-mohiyatini va talablarini sinf o‘quvchilari va ularning ota-onalari e’tiboriga yetkazish; amaldagi qonunchilik hujjatlariga ko‘ra farzand tarbiyasida ota-onaning mas’uliyati, majburiyati va javobgarligi to‘g‘risida o c quvchilarning ota-onalari o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish; o‘zining ijtimoiy-siyosiy, huquqiy bilimlarini oshirib borish. 4-bob. Sinf rahbarlari faoliyatini tashkil etish tartibi 9. 0‘qituvchilar orasidan ta’Iim muassasasi direktori tomonidan sinf rahbarlari tayinlanadi va ozod etiladi. 10. Sinf rahbari quyidagi mezonlarga asosan tanlab olinadi: - kamida 3 yillik pedagogik ish stajiga ega bo‘lgan; - maktabda to‘liq stavkada asosiy ishchi sifatida faoliyat olib borayotgan; - odob-axloqi va xulqi bilan o‘quvchilarga shaxsiy namuna bo‘la oladigan; - ruhiy jihatdan barqaror bo‘lgan; - o‘quvchilar bilan ishlash jarayoniga mas’uliyat bilan yondasha oladigan. Boshlang‘ich sinfda asosiy (o‘qish, ona tili, matematika) fanlardan dars beradigan o‘qituvchi sinf rahbari hisoblanadi. 0‘rta va yuqori sinflarda sinf rahbarining o‘zi ta’Iim beradigan fani doirasida ham o‘quvchilari bilan yaqindan ishlashini inobatga olgan holda o‘quvchilarni guruhlarga bo‘lib o‘qitishni talab etadigan fan (jismoniy tarbiya, texnologiya, chet tili, informatika va axborot texnologiyalari va boshq.) o c qituvchilari hamda o‘rindoshlik asosida faoliyat olib borayotgan pedagog xodimlarga sinf rahbarligini biriktirish maqsadga muvofiq emas. 11. Boshlang‘ich sinfga tayinlangan sinf rahbari 1-sinfdan boshlab 4-sinfgacha o‘quvchilarga yagona rahbar hisoblanadi. Xuddi shunday tartib 5-sinfdan 11-sinfga qadar ham qo‘llaniladi. 12. Bir o‘qituvchiga faqatgina bitta sinf rahbarligi topshiriladi. Direktor o‘rinbosarlari, psixologlar, yoshlar yetakchisi sinf rahbari bo‘lishi mumkin emas. 13. Sinf rahbarlari faoliyatini ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari nazorat qiladi va muvofiqlashtiradi. 14. Sinf rahbarlarining yillik ish rejasi ta’Iim muassasasining umumiy rejasi asosida ishlab chiqiladi va ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari tomonidan tasdiqlanadi. 15. Sinf rahbarlarining yillik ishlarini rejalashtirish, tarbiyaviy ishlarni tashkil etish va o c tkazishga yordam berish, ularning samaradorligini oshirish, ishlarini muvofiqlashtirish, ish tajribalarini ommalashtirish maqsadida sinf rahbarlari uslubiy birlashmalari tashkil etiladi. Sinf rahbarlari uslubiy birlashmasiga barcha sinf rahbarlari a’zo hisoblanadi. 16. Sinf rahbarlari tomonidan quyidagi hujjatlar yuritiladi: - sinf rahbari daftari; - maktabning ichlci ro‘yxatiga kiritilgan tartibbuzar, tarbiyasi og`ir va surunkali dars qoldiruvchi o‘quvchilar bilan amalga oshirilgan ishlar yig‘ma jildi. 17. Sinf rahbarlari o‘quv yili choraklari va yakuni bo‘yicha hisobotlar tayyorlaydi. Sinf rahbarlari faoliyat yo‘nalishlari bo‘yicha hisobotlarini ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosariga topshiradi. 5- bob. Sinf rahbarlari faoliyatini baholash 18. Sinf rahbarlarining faoliyati bir yilda ikki marotaba (yanvar va iyun oylarida) umumiy o‘rta ta’lim maktablari sinf rahbarlarining yillik faoliyatini baholash ko‘rsatkichlari asosida baholanadi (jadval ilova qilinadi). 19. Baholash ishlari maktab direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha o‘rinbosari boshchiligida, tarkibida maktab direktorining harbiy-vatanparvarlik ishlari bo‘yicha o‘rinbosari - Chaqiriqqa qadar boshlang‘ich tayyorgarlik fani o‘qituvchisi, maktab psixologi, yoshlar etakchisi, ijodiy-madaniy masalalar bo‘yicha targ‘ibotchi bo‘lgan ishchi guruh tomonidan amalga oshiriladi. 20. Ishchi guruh tomonidan amalga oshirilgan baholash ishlarining doimiy reytingi yuritiladi va reyting natijalari maktabning o‘qituvchilar xonasiga ilib qo‘yiladi. 21. Faoliyati “a’lo” baholangan sinf rahbarlarini maktab rahbariyati tomonidan moddiy- ma’naviy rag‘batlantirish choralari ko‘riladi, tarmoq va davlat mukofotlariga tavsiya etiladi. 22. Faoliyati “qoniqarsiz” deb topilgan sinf rahbarlariga vaziyatni o ; nglash va ish samaradorligini oshirish uchun maktab direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha o‘rinbosari tomonidan keyingi baholash davriga qadar muhlat beriladi. Navbatdagi baholash natijalari ham qoniqarsiz deb topilgan holatda mazkur sinfga boshqa pedagogni sinf rahbari qilib tayinlash bo‘yicha maktab direktorining buyrug‘i qabul qilinadi. 6- bob. Yakunlovchi qoidalar 23. Ta’lim muassasasi ma’muriyati sinf rahbarlari yordamidan faqat ushbu nizomda belgilangan vazifalar doirasida ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari bilan kelishilgan holda foydalanishi mumkin. Sinf rahbari mazkur Nizom bilan o‘ziga yuklatilgan vazifalarni bajarishda muntazam ravishda xato va kamchiliklarga yo‘l qo‘ygan taqdirda, maktab direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha o c rinbosarining taqdimnomasiga ko‘ra maktab direktori tomonidan o‘ziga biriktirilgan sinf rahbarligidan ozod etiladi. Yüklə 1,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
|