O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti
Yüklə 265,43 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kasalni davolashda hamisha quyidagi printsiplarga amal qilish lozim
- Qiyosiy tashhis Epilepsiya tutqanog’i Isterik tutqanoq
- Tutqanoqqa qarshi dorilarni ta’sir mexanizmi
- 1.EPILEPSIYa BILAN KASALLANGAN BEMORNING RUHIY HOLATINI TO’LIQ YoRITISh
- Bajaraladigan bosqichlar
- 2. ShOShILINCh HOLATLARDA YoRDAM KO’RSATISh. Maqsad
- 7.Malaka, ko’nikma va bilimlarni tekshirish usullari
|
ETIOLOGIYa VA PATOGENEZ 14
Epilepsiya asosida hamisha bosh miya faoliyatidagi o’zgarishlar yotadi. Epilepsiya bilan kasallangan bemorlarni nevrologik o’rganish, barcha klinik kasallanishni o’rganish, rentgenologik, elektroentsefalografik izlanishlar, nihoyat patologik ma’lumotlar miyaning epilepsiya vaqtida shikastlanish holatlarini aniqlashga yordam beradi. Ko’pgina bolalarda bosh suyagi jarohatlangan bo’ladi, infektsiya oladi, miyaning shikastlanishiga olib keladigan boshqa holatlar yuz beradi, ammo hamisha epilepsiyaga olib kelavermaydi. Ko’pincha bolalardagi asab sistemasi zararli hodisalarni yaxshi kechiradi, u to’liq sog’lom holatda qoladi. Etiologiya kasalligi – aktual, ammo to’liq o’rganilmagan muommalardan biri. Afsuski, hozirgi paytda bolalardagi tutqanoq va epilepsiya sabablari ko’pgina, epilepsiya kategoriyasiga kirmaydigan, ma’lum bo’lmagan etiologik kassaliklar mavjudligi uchun aniqlanib etmadi. Ilmiy VOZ guruhi o’zining dokladida Lennoks ta’kidlaydiki, avloddan- avlodga o’tishi epilepsiya uchun ko’proq tegishlidir. Lennoks ta’rifiga kasalning qarindosh-urug’lar o’rtasida epilepsiya chastotasi 1,8 %, gendan o’tish esa 3,6 %. Lennoksning fikricha, ko’pgina kasallarda mavjud bo’lgan faktor genetik, avloddan- avlodga o’tganlik oqibatidir. Penfild va Erikson ham shunday fikrda qolgan. Konrad aniqlashicha epilepsiya bilan 6-8 % bola, 4 % aka-ukalar va singillar va 1-2 % jiyanlar o’rtasida bo’ladi. Alkogoli avloddan-avlodga o’tish hollari etarli o’rganilmagan. Ba’zi olimlar oilaviy anamnezda birinchi o’ringa alkogolizm qo’yadi. Ayniqsa, bayram va dam olish kunlari spirtli ichimliklari iste’mol qilish ko’p bo’ladi. Shuning uchun “yakshanba bolalari “ termini mavjud. Epilepsiya asosida miyaga zararli ta’sir ko’rsatilishi kasallik o’zgarishiga olib keladi. Buning zarari organizmda prenatal rivojlanish davrida, tug’ilish va keyingi bosqichlarda davom etadi. Epilepsiya patogenezida kongenital kasallanish avvalari sifilisdan ekanligini katta ahamiyat kasb etdi. Hozirgi paytda bunda kongenital toksoplazmaning roli aniqlandi. Miyaning tuzilish paytidagi jarohatlanishi epilepsiyaning paydo bo’lishining bir sababidir. Postnatal davrda epilepsiya ko’plab va rang-barang faktorlarini keltirib chiqaradi: miya infektsiyasi, bosh chanog’i jarohatlanishi. Zararlanish qatoriga hozirgi paytda revmatizmni ham qo’shmoqdalar. Ko’pgina hollarda kasallik paydo bo’lishini ikki va undan ortiq patogen faktorlarning uyg’unlashuvi va bolaga ta’sir qilishi bilan bog’liqdir. Patogenez epilepsiyaning o’rganishda ko’pgina mualliflar anatomik ma’lumotlarga etakchi o’rin berdilar. Epileptik huruj miyada tomirlarning buzilishi, tomirlardagi spazm tufayli hosil bo’lishidan, deb tushuniladi. Epilepsiya bilan kasallangan bemorlarda modda almashinuvi buzilishi aniqlangan. Epileptik huruj alkoloz holatda bo’lganidan ham ko’rinadi. Murakkab epilepsiya patogenezi tushunarliroq bo’lmoqda, agarda masala I. P. Pavlovning reflektor teoriyasi bo’yicha olib ko’riladigan bo’lsa, I. P. Pavlovning fikricha, epileptogen o’chog’i hayajonlanish favqulodda uchlanish, birdan ko’tarilib ketish, davomiylik bilan xarakterlanadi. Kreyndlerning fikriga ko’ra, epileptik kasallik uch faktordan iborat. Albatta, ko’pgina holatlarda bunday faktorlarni aniq ajrata olmaymiz.
15
Qo’shimcha faktorlarga lixoradik ahvol, charchash, qayg’urish, menstrual davr, uyqu, ba’zi medikamentlar, masalan, kamfora, kardiadol, alkogol, piramidon strixnining va hk. Shunday qilib, epilepsiya butun organizmning faoliyatida rang-barang buzilish sodir bo’lishidan paydo bo’ladi. Ta’kidlash kerakki, bunday kasallikni davolashda terapevtik davolash samara beradi, u organizmning barcha f’zolari faoliyatiga ta’sir qiladi.
1.
Davolash uzoq vaqt uzluksiz bo’lishi. Xuruj to’xtashi bilan davolashni to’xtamaslik kerak. Oxirgisi uch yildan kam bo’lmasligi, ehtiyotlik bilan dori-darmonlarni kamaytirish, terapiya bekor qilinguncha. 2.
Ko’pchilik hollarda epileptikaga qarshi har xil preparatlarni qo’llash. 3.
Har qaysi bemorga optimal dozirovkani, preparatlarni topish. 4.
Epilepsiyaga qarshi dorilar hamma holatlarda modda almashuvi jarayoni yaxshilaydigan bo’lishi lozim (glyutaminlar, kislota, vitaminlar). 5.
berish. 6.
Har bir holatda ham yuqori natijalarga erishishning muhim sharti: bola hayoti rejimi, tarbiya, o’qitish va mehnat faoliyatini to’g’ri tashkil qilish. Epilepsiyaga qarshi davolash usularini to’g’ri qo’llay bilish kerak. Hozirgi paytda antiepileptik dori-darmonlar ko’p, ammo shundan eng muhim lyuminal hisoblanadi. Geksamedik turli qaltiroq xurujlarida qo’llaydilar. Uning ta’sirida ruhiy holat ham yaxshilanadi, bemorlar yumshaydi, xotirjam bo’ladilar.
Benzonal tutli hurujlarda qaltirashga qarshi ishlatiladi. Psixomotorli xurujda esa kam samara beradi. Difenin yirik qaltiroq xurujlarda ishlatiladi. Bura tonik qaltirashda qo’llaniladi. Xlorakan homiladorlarga va bolalarga tavsiya qilinadi. Kichik xurujlarda trimetin, piknolepsin, suksilep samaralidir. Epilaktin xiralanish holatida, kichik va aralash xurujlarda qo’laniladi. Tegretol (Shveytsariya) psixomotor xurujida ayniqsa samaralidir. Finlepsin tegretolga o’xshash, lekin ko’p ta’sirli emas. Epilepsiya davolashda turli dorivor giyohlar qo’llaniladi (Sereysk, Vorobyov, Bexterev, Brodskiy va boshqalar). Tajriba shuni ko’rsatadiki, Brodskiy miksturasi va aminazin yaxshi ta’sir ko’rsatadi (ayniqsa katta qaltirash xurujida).Epileptik status shoshilnch xolat, tez tibbiy yordam ko’rsatish lozim. Harorat darajasi yuqori ko’tarilgan-antibiotiklar, yurak faoliyati buzilganida kordiamin, kofein, nafas yo’li buzilganida-lobelin. Dori-darmonlarning faqat o’zi epilepsiyani davolashda to’liq samara bera olmaydi. Kasallikka qarshi kurashda bolaning to’g’ri hayot kechirish ahamiyatli. Bola ko’p vaqtini toza havoda o’tkazishi lozim. O’z vaqtida doimiy va etarli uyqu bo’lishi kerak. To’g’ri ovqatlantirish, ovqat to’yimli va vitaminlarga boy bo’lmog’i lozim. O’tkir, tuzli ovqatlar to’g’ri kelmaydi. Spirtli ichimliklar ichmasligi kerak. Uyqu oldidan yuvintirish zarur. Quyosh nuridan saqlanish kerak. Jismoniy tarbiya bilan shug’ulanish, ko’p cho’zilmagan
16
holatda. Tajriba ko’rsatadiki, hech qanday ma’lumot bilan shug’ullanmagan kishilarda epilepsiya ko’proq bo’ladi. Bola kasallikka qaramasdan maktab programmasini o’zlashtira olsa, maktabga boradi, sinfda og’ir kechikmalar, xuruj bo’lsa, vaqtincha to’xtatiladi, bu bolalar bog’chasiga ham tegishlidir. Katta epilepsiya bilan kasallangan o’smirlarni mehnatga jalb qilish vrach nazorati orqali bo’ladi. Har qanday foydali mexnat miya faoliyatini yaxshilaydi, kasalga qarshi kurashishda yordam beradi. Qiyosiy tashhis Epilepsiya tutqanog’i Isterik tutqanoq 1. Xech bir psixogen omilsiz yuzaga kelishi mumkin 1. Ruhiy jarohatlovchi omil natijasida, hech bir xabarchisiz yuzaga keladi 2. Aura turidagi xatarchilarga ega 2. Ruhiy jarohatlovchi omil natijasida, hech bir xabarchisiz yuzaga keladi 3. Tutqanoqni keyingi kechishi: qisqa tonik faza, so’ngra klonik tutqanoq fazasidan iborat. Xurujning umumiy davomiyligi 1 ½ - 2 minut 3. Tutqanoq xaotik tomtarqoq, xarakterga ega bo’lib, davrlar ketma- ketlikka ega bo’lmaydi, davomiyligi 10 minutdan bir necha soatgacha 4. Tutqanoq xuruji vaktida ko’z qorachig’ i yorug’likka reaktsiyasi yo’q, ixtiyorsiz siydik ajralishi va defikatsiya, tilni tishlab olish kuzatiladi 4. Bunday belgilar kuzatilmaydi 5. Tutkanok xurujini ishontirish yuli tuxtatish mumkin emas 5. Xurujni psixoterapevtik yo’l bilan yoki tashhis ta’sirlovchilar bilan to’xtatish mumkin.
6. To’liq amneziya 6. Amneziya, ko’pincha qisman.
Karbamazepinni ta’sir mexanizmi Karbamazepinni asosiy ta’siri benzodiazepin retseptorlariga va kaltsiy kanallariga ta’siri, kindling-effektini pasaytirishi (“tebranish” effekti),qachonki uzilgan signallar affektiv bosqichni shakllanishiga olib kelishi mumkin.Valproat kislota tuzini terapevtik effekti GAMKergik neyrotransmissiyaga asosiy ta’sirini ta’minlaydi. Rp:Carbamazepini 0,2 Dtd №50 in tabul. S.ichishga.
Valproatni ta’sir mexanizmi Valproatni bosh neyroximik ta’sir mexanizmi hisoblanadi GAMK metobolizmiga ta’sir qilib neyromediatorni asosiy markaziy tormozlanishiga olib keadi,pre- va postsinaptik razryadlarni pasaytirishi va postsinaptik membranani qo’zg’alishini kamaytiradi. Rp:Convultxi 0,3
17
Dtd №100 in tabul. S. ichishga.
Lamotridjinni ta’sir mexanizmi Neyromediator aminokislotalar qo’zg’alishini markaziy bloklaydi (glutamat va apartat).Qisqa va generlashgan toniko-klonik epileptik xurujlarda asosiy davolashda qo’llaniladi,shu jumladan ,boshqa tutqanoqqa qarshi preparatlarni effektivligi bo’lmaganda qo’llaniladi. Vibagatrinni ta’sir mexanizmi Strukturasi tomonidan GAMKka yaqin,GAMK-transferazani qaytarilmas ingibitori hisoblanadi.u miyada GAMK miqdorini uzoq vaqt ko’taradi,aminokislotalar (glutamat va apartat) qo’zg’alishini pasaytiradi;Gabapentin (Gabapentine),tsiklik,GAMKka qo’shilishi strukturasiga yaqinligi,gematoentsefalik to’siqdan o’tishi va markaziy GAMK- retseptorlariga ta’siri.
Talabalar bilimini tekshirish uchun yangi pedagogik texnologiyalar asosidagi interfaol usullar bir qancha bo‘lib, shulardan amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi usullardan foydalanish o‘rinli. Galereya bo‘ylab sayohat usuli - bunda talabalar kichik guruhga bo‘linadi va ruchkaning rangiga qarab guruhga rangli ruchka beriladi. Masalan: qizillar, ko‘klar, yashillar, qoralar guruhi. Har bir guruhga alohida mavzu bo‘yicha savol beriladi. Masalan: 1) epilepsiya tasnifi; 2) epilepsiyadagi paroksizmal ruhiy buzilishlar; 3) epilepsiyadagi doimiy ruhiy buzilishlar. Kichik guruhlar javoblarni guruhi nomiga mos bo‘lgan ruchka rangida yozadi. Bunda vaqt chegaralangan bo‘ladi. Masalan: 3-5 daqiqa vaqt o‘tgach kichik guruhlar soat strelkasi bo‘yicha savollarga javob qog‘ozlarni almashishadi. Qog‘ozlar guruhlarda to‘liq aylantirilgach yig‘ib olinadi va o‘qituvchi tomonidan javoblar o‘qiladi. Bunda har bir kichik guruh o‘z javobini to‘g‘riligini asoslashga harakat qiladi. Har bir to‘liq to‘g‘ri javoblar uchun ball berib asoslashga harakat qiladi. Har bir to‘liq to‘g‘ri javoblar uchun ball berib boriladi. Oxirida eng ko‘p ball to‘plagan guruh rag‘batlantiriladi. Qolgan guruhlardan ham eng faol qatnashgan talabalarga qo‘shimcha ballar beriladi.
tayyorlanadi. Har bir ramashka bargining orqa tomoniga raqamlar yozilgan bo ‘lib, talaba xohlaganini oladi va qaysi raqam tushgan bo‘lsa o‘sha raqamda keltirilgan savolga javob beradi. Savollar ro‘yxati esa oldingi darsda uyda mustaqil tayyorlanish uchun berib yuborilgan bo’lishi kerak.
18
1. Bemor 25 yoshda. Yuk tashuvchi bo’lib ishlaydi. Ilgari davolanmagan. Bemor yilda 1-2 marotaba birdan hushidan ketadi, chinqirib yiqiladi, so’ng tonik-klonik talvasalar kuzatiladi, bu holat amneziya bilan tugaydi.
Javob: epilepsiya, kamdan-kam uchraydigan generalizalashgan tonik-klonik talvasalar.
2. Generalizalashgan tonik-klonik talvasalardan so’ng bemor hushiga kelmasdan yana epileptik tutqanoq boshlandi, so’ng keyingisi. Bu holat bir necha marotaba takrorlandi.
Javob: Epileptik status. 3. Bemor 32 yoshda, epilepsiya bilan 8 yoshida kasallangan. Tonik-klonik talvasalar kuzatiladi. Bemorning holati birdaniga o’zgarishi mumkin. Tashqi ko’rinishidan tajang, jahldor, nimadandir noligandek bo’lib ko’rinadi, atrofdagilar bilan janjallashib, xujum qilishi mumkin. 1-2 kundan keyin oddiy holatga tushadi.
Javob: epilepsiya, generalizalashgan tonik-klonik talvasalar va disforiyalar bilan. 6.3Amaliy qism Bemor shikoyatlarini, anamnestik ma’lumotlarni yig’ish; bemorni klinik tekshiruvdan o’tkazish; tahminiy tashhis qo’yish uchun asosiy anamnestik va klinik belgilarni ko’rsatish; shoshilinch holatlarda yordam ko’rsatish.
tekshiruvdan o’tkazib, ruhiy holatini to’liq yoritish.
1.
Anamnestik ma’lumotlarni yig’ishda irsiyati, homilalik vaqti va tug’ilishi,bolalik chog’ida respirator epizodlar, febril talvasalar, spazmofiliya bo’lganligini aniqlash. 2. Talvasa hurujlari mavjudligini to’liq yoritish. 3. Ilk bolalik davrlardagi jismoniy va ruhiy rivojlanish xususiyatlarini aniqlash. 4. Anamnestik ma’lumotlarni bayon qilganda bemorning shaxsiy xususiyatlarini, hurujsimon buzilishlarning dinamikasini yoritish. 5. Bemorning ruhiy holatini to’liq baholash uchun paraklinik, patopsixologik tekshiruvlarni o’tkazish.
2. ShOShILINCh HOLATLARDA YoRDAM KO’RSATISh. Maqsad: epileptik tutqanoqda yordam ko’rsatish. Bajaralidigan bosqichlar: 1.
Bemor yoniga yaqinlashish 2.
Boshi tagiga yumshoq narsa (kiyim, yostiq) qo’yish. 19
3.
Havoni etarli bo’lishi uchun bemor yoqasi, kamar, galstugini echish. 4.
Aspiratsiyani oldini olish uchun bemor boshini yoniga o’girish. 5.
Hurujdan so’ng bemorga seduksen 0,5% eritmasi 2ml yoki magneziya sulfati 25% 10ml v/i yuboriladi. 6.
Keyin bemorga laziks eritmasi 1% 2ml va aminazin 2,5% eritmasi 2ml m/o yuboriladi.
- og’zaki; - yozma; - test;
- vaziyatli masalalar echish; -o’zlashtirilgan amaliy ko’nikmalarni namoyish etish. Testlar 1. Qanday buzilish epilepsiyani psixik ekvivalenti hisoblanadi? A) absans B) propulsiv xuruj V) retropulsiv xuruj
G) disforik xuruj D) rotator xuruj 2. Epileptik kasallarga qaysi fikrlash tipi xos? A) maxmadonalik B) tutruqsizlik V) ambivalentlik
G) quyushqoqlik D) simvollik 3.Epileptik statusdan chiqazishda qaysi preparat effektiv? A) galoperidol B) triftazin V) amitriptilin
G) seduksen D) insulin 4.Tutqanoqsiz paroksizm qanday variantlarda bo’ladi?
1.ambulator avtomatizm 2.psixik avtomatizm
3.shomsimon ong buzilishi 4.disforiya 5.saalamli xurujlar 5.Epileptik kasallikni doimiy simptomlarini ko’rsating:
1.epi-tip bo’yicha shaxs o’zgarishi tafakkurni o’zgarishi –patologik quyushqoqlik
3.epileptik aqli zaiflik 4.tutqanoq xurujlarini psixik ekvivalentlari 5.ambulator avtomatizm 20
6.tutqanoq xurujlari 6.Bemorda epilepsiya kayfiyati 2 kundan beri jahldor, hafa, qo’zg’aluvchan, yaqinlariga agressiv. Holatni va xatti-harakatingizni aniqlang: 1.disforiya 2.psixik shifoxonaga yuborish 3.psixiatr konsultatsiyasi Javob: 1,3,2 7.EEG olishga bemorni tayyorlash: 1.Bemorga ko’zini ochish va tez yumish so’raladi yorug’likka reaktsiyani to’g’rlab,qog’ozga yoziladi 2.EEG bosh kiyimi kiyg’iziladi.Fiz.eritmali paxta bilan elektrodlar shimdiriladi 3.Boshdagi kerakli sohalarga elektrodlar qo’yiladi (12ta elektirod).EEGyoqiladi. 4.Apparat o’chiriladi,3 minut davomida bemorga tez nafas olish so’raladi,bosh kiyim echiladi. 5 .3 kunga tutqanoqqa qarshi preparatlar bermay turiladi,1kun uxlanmaydi. Javob: 5,2,3,1,4 8. Epileptik xuruj bosqichlarini ketma-ketligini to’g’ri joylashtiring: 1.Klonik xurujlar 2.Xabar beruvchi 3.Tonik xurujlar 4.Koma,chuqur uyqu 5.To’liq amneziya Javob: 2,3,1,4,5 9.Birlamchi epileptik xurujda taktika: 1.bemorni boshini yonga burish 2.boshini tagiga birorta yumshoqroq narsa qo’yish 3.yoqasini bo’shatish 4.galstukni echish Javob: 2,1,3,4
10.Epilepsiyada epileptik xurujni psixik ekvivalentiga tegishli holatni ayting: 1.disforiya
shomsimon ong buzilishi 3.epileptik dementsiya 4.epileptik psixoz 5.fikrlashni patologik quyushqoqligi 11.Tutqanoqqa qarshi preparatlarni ko’rsating: 1. Klozapin
Karbamazepin 3. Klonazepam 4. Tizertsin 5.Seduksen 12.Epileptik kasallikdagi paroksizmal simptomlarni toping:
1.tutqanoqli paroksizmalar 2. tafakkurni o’zgarishi –patologik quyushqoqlik 21
3.epileptik aqli zaiflik
shomsimon ong buzilishi 5.disforiya 13.Kichik epileptik xurujni va unga mos keladiganini toping: 1. absans 2.propulsiv xuruj 3.Jekson xuruji 4.Kojevnikov xuruji 5.Saalamov xuruji A.qo’l va oyoq mushaklarida tonik yoki klonik tutqanoqlar tananing yarmida kuzatiladi B.tutqanoq bo’lmagan qisqa muddatli hushidan ketish V.hushini yo’qotmasdan qo’l-oyoq mushaklarining klonik tutqanog’i G.birdaniga tanani egilishi,bosh bo’shashgan, qo’li musulmoncha salom berayotgandek bo’lib qolishi D.turli xil oldinga harakatlar Javob: 1-B, 2-D, 3-A,4-V,5-G
96-100
A’lo «5» Epilepsiya kasalligining tasnifi, etiopatogenezi, epileptik tutqanoq turlari, yoshga xos xususiyatlari, davolash printsiplari bo’yicha to’liq va to’g’ri javob berish. Mustaqil xulosa va qaror qabul qilish, ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushohada yuritish. Vaziyatli masalalarni to’g’ri va ijodiy echish, javoblarni to’liq asoslab berish. Interaktiv o’yinlarda faol va ijodiy qatnashish va ularni echishda ijobiy xulosalar va tahlil qilish. Shoshilinch holatda terapevtik taktikani aniklash. Retseptlarni dori shakliga mos holda, dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalarini to’g’ri ko’rsatib yozish. 91-95
A’lo «5» Epilepsiya kasalligining tasnifi, etiopatogenezi, epileptik tutqanoq turlari, yoshga xos xususiyatlari, davolash printsiplari bo’yicha to’liq va to’g’ri javob berish. Ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushohada yuritish. Vaziyatli masalalarni to’g’ri va ijodiy echish, javoblarni to’liq asoslab berish. Interaktiv o’yinlarda faol va ijodiy qatnashish va ularni echishda ijobiy xulosalar va tahlil qilish. Shoshilinch holatda terapevtik taktikani aniqlash. Retseptlar dori shakliga mos holda dozalari va qo’llash
22
uchun ko’rsatmalar yozish. 86- 90
A’lo «5» Epilepsiya kasalligining tasnifi, etiopatogenezi, epileptik tutqanoq turlari, yoshga xos xususiyatlari, davolash printsiplari bo’yicha to’liq yoritish, lekin 1-2 ko’pol bo’lmagan xatoga yo’l qo’yilishi mumkin. Mustaqil tahlil qilish. Vaziyatli masalalarni to’g’ri echish, lekin ayrim noaniqlarni ko’rsatish. Interaktiv o’yinlarda faol qatnashish, to’g’ri qaror qabul qilish.Retseptlar dori shakliga mos holda dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalar yozish. 81-85
Yaxshi «4»
Epilepsiya kasalligining tasnifi, etiopatogenezi, epileptik tutqanoq turlari, yoshga xos xususiyatlari, davolash printsiplari bo’yicha to’liq yoritish, lekin 2-3 ko’pol bo’lmagan xatoga yo’l qo’yish. Amalda qo’llay olish, mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish.Vaziyatli masalalarni to’g’ri echish, lekin javoblarning to’liq yoritilmasligi. Interaktiv o’yinlarda faol qatnashish, to’g’ri qaror qabul qilish.Retseptlar dori shakliga mos holda, dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalarni to’g’ri ko’rsatib yozish. 76-80 Yaxshi
«4» Talaba epilepsiyaning tasnifi, epileptik tutqanoq turlari bilishi, lekin ularning yoshga xos xususiyatlarini yaxshi bila olmasligi. Mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish. Interaktiv o’yinlarda faol qatnashish. Vaziyatli masalalarga to’liq javob bermasligi mumkin. Retseptlar dori shakliga mos holda, dozalarini to’g’ri ko’rsatib yozish, lekin qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq ko’rsatilmasligi. 71-75 Yaxshi
«4» Savollar to’g’ri, lekin to’liq yoritilmaydi. Talaba tasnifni biladi, lekin klinik belgilarni, yoshga xos xususiyatlarni to’liq bila olmasligi. Mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarga to’liq javob bermasligi. Retseptlar dori shakliga mos holda, dozalarini to’g’ri ko’rsatib yozish, lekin qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq ko’rsatilmagan. 66-70 Qoniqarl
i «3»
Savollarning yarmini xatolarga yo’l qo’yilgan holda yoritish. Talaba kasallik tasnifini bilishi, lekin klinik belgilarni, yoshga xos xususiyatlarni yaxshi bilmasligi. Faqat ba’zi savollar bo’yicha mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to’g’ri echish, lekin javoblar asoslab berilmagan. Retseptlar dozalarini to’g’ri ko’rsatib yozish, lekin dorining ishlab chiqarilgan shakllarini yozib berishda xatoga yo’l qo’yishi. 61-65
Qoniqarl Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan holda yoritilishi. Kasallik tasnifini, klinik belgilarni aytib 23
i «3»
berishda xatoga yo’l qo’yilishi. Faqat ba’zi savollar bo’yicha mohiyatini tushunish, javobi to’liq emas. Vaziyatli masalalarni to’g’ri echish, lekin javoblar asoslab berilmasligi, xato qo’yilishi. Retseptlarning shakli to’g’ri, lekin qo’llanilishi ko’rsatmay yozilishi yoki dozalarida xatoga yo’l qo’yilishi. 55-60
Qoniqarl i «3» Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan holda yoritilish. Kasallik tasnifini, klinik belgilarni aytib berishda xatoga yo’l qo’yish. Javobi noaniq, mavzu bo’yicha birmuncha tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni echishda xatoga yo’l qo’yish. Retseptlar xato yozilgan, qo’llanilishi ko’rsatmay yozilgan va dozalarida xatoga yo’l qo’yish. 54 va undan
past Qoni-
qarsiz «2» Javob va vazifalarni bajarish minimal darajadan past va bahola olinmaydi. Amaliy ko’nikmalarni o’zlashtirish past, to’liq xajmda emas.
Yüklə 265,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|