Oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tа`lim vаzirligi

 
 
12
Karimov N. Investitsion faoliyatni qimmatli qog’ozlar orqali moliyalashtirishdagi muammolar va ularni hal 
etish yo’llari. /Iqtisodiyot va ta’lim. 2011 y., 5-son.
13
Islom Karimov. 2012 yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko’taradigan yil bo’ladi. T.: O’zbekiston, 
2012 yil, 4-bet.
 
 

---

27 
Rasm 8. - 2020 yil Davlat investitsiya dasturi doirasida jalb qilingan 
xorijiy investitsiyalarning tarmoqlar bo’yicha ulushi. 
  
2020 yilda hududiy investitsiya dasturi doirasida to’g’ridan-to’g’ri xorijiy 
investitsiyalarning mutloq qiymati 402 million dollarni tashkil etgan. Hududlar 
kesimida tahlil qiladigan bo’lsak, o’zlashtirilgan to’g’ridan-to’g’ri xorijiy 
investitsiyalarning katta qismi Toshkent shahri (39,2 foiz) hissasiga to’g’ri kelgan 
va xorijiy sarmoyalar ishtirokida faoliyat olib borayotgan korxonalar soni mazkur 
yilda 273 taga ko’paygan. Umumiy hisobda mamlakatimiz bo’yicha 2011 yilda 
xorij sarmoyasi ishtirokidagi korxonalar soni 372 tani tashkil etgan. Boshqa 
hududlarimiz bo’yicha ma’lumotlar 3.2.3-rasmda keltiriladi.
Rasm 9. - Hududiy investitsiya dasturi doirasida 
2020 yilda jalb qilingan to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hajmi 
  
  
2011-ilning 1-ktyabr holatiga ko’ra, xorijiy sarmoyalar ishtirokidagi 
korxonalar soni jami 4575 tani, shundan faoliyat olib borayotgan korxonalar soni 
4203 tani tashkil etgan. Faoliyat olib borayotgan qo’shma korxonalarning 1600 tasi 
tashqi iqtisodiy faoliyat bilan shug’ullanayotgan korxonalar hisoblanadi. 

---

28 
Yurtimizda o’tkazilayotgan innovatsion siyosat jahon iqtisodiy hamjamiyatiga 
integratsiya jarayonining faqat davlatning tarkibiy tuzilishi bo’yicha emas, balki 
xususiy sektor darajasida ham jadallashuvini nazarda tutadi. Mamlakat siyosati 
innovatsion tadbirkorlik aktivizatsiyasining samarali shakllaridan foydalanishni 
oldindan belgilashi va ayniqsa, moliyaviy sanoat guruhlarining va xoldinglaming 
funksionirovka mexanizimi innovatsion faoliyat bilan shug'ullanuvchi yirik 
strukturalarni qo'llab-quwatlashi bilan birga kichik innovatsion tadbirkorlikning 
ham shakllantirishi lozim. Bugungi kunda 90% ga yaqin innovtsion faoliyat 
subyektlari davlatga qarashli boimagan sektorga tegishli. Shunisi tushunarliki, 
mamlakat o'z zimmasiga innovatsion faoliyatni innovatsion ta'minlanishini 
ololmaydi. Biroq mamlakat davlatga qarashli bo'lmagan investitsion korparatsiya, 
banklar investitsion resurslarni mobilizatsiya qilish va ularni mamlakat uchun 
ahamiyatliroq realizatsiyasiga yo'naltirishi mumkin va kerak. 80-yillarga kelib, 
AQSH va boshqa G'arbiy davlatlarda kichik biznes innovatsion mexanizimning 
eng muhim komponenti, uzoq muddatga iqtisodiyotning gullab yashnashiga olib 
keluvchi investitsiya obyekti, deb tan olindi.
Innovatsion faoliyatining rivojlanishi uchun quyidagi jihatlarni belgilash 
lozim:
- intellektual 
shaxsiylikni 
huquqiy 
qo'riqlash 
sistemasini 
yaratish 
O'zbekistonda tugallanmagan;
- mamlakatning «Tovar belgisi va patentlar» bo'yicha O'zbekiston 
agentligining yuqori patentli to'loyini shakllantirishi to'g'risidagi qonuniga ko'ra 
sud tartibida tortishuv savollarining yechilishiga O'zbekiston fuqarolarining 
konstitutsion huquqini amalga oshirilishini ta'minlash;
- mamlakatning federal budjet vositalaridan yaratilgan intellektual shaxsiylik 
obyektiari va ular bilan bog'liq texnologiyalarga bo'lgan aniqiik yo'qiigidan sanoat 
innovatsiyasining rivojlanishi oqsamoqda;
- haligacha biznesda kashfiyotchilik bazasida oldi texnologiyalaridan 
foydalanish stimulirovaniyasining tashkiliy-huquqiy mexanizimi yaratilmagan, 
shuningdek, kichik tadbirkorlik sohasida ham O'zbekiston fuqarolarining 
intellektual 
shaxsiylik 
sohasida 
yaratuvchanligining 
rivojlanishini 
va 
kashfiyotchiligini rag'batlantirish siyosatining sustligi.
Respublikada davlat boshqaruvi vakolatlarini cheklash va vazifalarni 
nomarkazlashtirish bir necha yo'nalishlar bo'yicha amalga oshirilmoqda:
- bir paytning o'zida tarmoq boshqaruvidan funksional boshqaruvga 
o'tishninazarda tutuvchi gorizontal nomarkazlashtirish:

---

29 
- davlat va xo'jalik boshqaruvi vazifalarining boiinishi, bosqichma-bosqich 
tarzda tegishli xo'jalik birlashmalarini nazorat ishlaridan ozod qilinishi;
- vertikal tarmoq dekonsenratsiyasi. Bu jarayon respublika organlari 
vazifalarining bir qismini quyi tuzilmalariga, jumladan, xususiy sektorga berish 
orqali amalga oshiriladi;
- resurslarning markazlashtirilgan taqsimotini butunlay tugatish, mavjud 
taqsimlash tizimini bekor qilmasdan davlat va xo'jalik boshqaruvi organlarining 
korxonalar faoliyatiga aralashuvini nomarkazlashtirib va qisqartirib bo'lmaydi;
- vazifalarning bir qismini respublika markazidan joylardagi davlat 
boshqaruvi 
organlariga 
o'tkazish. 
Hozirda 
mintaqalar 
mamlakatimizning 
ijtimoiyiqtisodiy hayotida tobora faol subyekti bo'lib bormoqda;
- davlat hokirniyati vazifalarini fuqarolarning o'zini-o'zi boshqarish 
organlariga berish.