O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi №2018 yil «Tasdiqlayman»

Dunyo okeani — Yer yuzidagi barcha okeanlar birgalikda Dunyo okeani
deyiladi. Umumiy maydoni 361,1 mln: kv. km. Yer yuzasi maydonining 70,8 % ini 
tashkil etadi. Shimoliy yarimsharda butun maydonning 61%ini, janubiy
yarimsharda esa 81%ini D. o. egallagan. O’rtacha chuqurligi 3800 m, eng chuqur 
joyi Mariana botig’ida 11022 m.

Yoyilma konusi — doimiy yoki vaqtincha oqar suvlar tor va qirlar orasidan
tekislikka yoki vodiylarning kengroq qismiga chiqqan joyda suv keltirgan 
jinslarning to’planishidan hosil bo’lgan yarim konus ko’rinishdagi salgina qabariq
relyef shakli Yo. k-lari har-xil kattalikdagi chaqiq va uvoq tor
jinslari to’plamidan 

iborat.

Yomg’ir — bulutdan tomchi holda yog’adigan va tomchisining diametri 0,5
mm hamda undan katta bo’lgan suyuq yog’ik. Yo. yomrirli qatlam-qatlam bulutdan 
yog’adigan shivalama yomg’ir va yomg’irli to’p bulutdan yog’adigan jala
yomg’irga bo’linadi. 


Yonbag’ir — bo’rtma, baland relyef shakllarining (tog’lar, tepalar,
do’nglar) atrofdagi pastliklar bilan tutashgan yon qismlari. Yonbag’irlar shakliga 
ko’ra botiq, tekis, qabariq bo’ladi.

---

---

Jarlik — tog’li o’lkalardagi tik yonbag’irlar, daryolar baland terrasalarining
tik kesilgan chekkalari, dengizlarning urilma to’lqinlari hosil qilgan baland 
qirg’oqlari. Daryolar qalin lyoss jinslarning ostini yuvishi natijasida ham J.
hosil bo’ladi. Tektonik yoriqlar bo’ylab uzilmalar ro’y berishidan ham J. vujudga 
keladi. J-larni odatda yon jarlar kesib tushgan bo’ladi.

Jilg’a — qor, muz va yomg’ir suvlaridan hosil bo’luvchi hamda buloqlardan
oqib chiquvchi oqar suvlar, kichik soylar. O’rta va Markaziy Osiyoda jilg’alar 
ko’pincha yozda qurib qoladi. Eski o’zbek tilida vodiy, soylik ham jilg’a, julg’a
deb atalgan.