O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti pedagogika kafedrasi

T.r	Ta’rif
Tushuncha
1	Aniq maqsadga yo’naltirilgan ta’sir hisoblanib, ijtimoiy-tarixiy tajriba asosida yosh avlodni har tomonlama o’stirish, uning ongi, xulq-atvori va dunyoqarashini tarkib toptirishga yo’naltirilgan jarayondir.	A	Ma’lumot
2	Maxsus tayyorlangan kishilar rahbarligida o`tkaziladigan, o`quvchilarni bilim, ko`nikma va malakalar bilan qurollantiradigan, bilish qobiliyatlarini o`stiradigan, ularning dunyoqarashini tarkib toptiradigan jarayondir.	B	Tarbiya
3	ta`lim-tarbiya natijasida olingan va tizimlashtirilgan bilim, hosil qilingan ko`nikma va malakalar hamda shakllangan dunyoqarashlar majmuidir.	C	Ta’lim
1-B, 2-C, 3-A

Mavzu: Shaxs kamoloti ijtimoiy-biologik hodisa, pedagogik jarayon ob’ekti va sub’ekti sifatida
1-Topshiriq: Quyida berilgan so’zlar ishtirokida kichik Esse yozing.
Shaxs, miqdor, sifat, makon, zamon, faoliyat, irsiyat, kamolot, tarbiya.
Esse – frantsuzcha tajriba, dastlabki loyiha, shaxsning biror mavzuga oid yozma ravishda ifodalangan dastlabki mustaqil erkin fikri. Bunda tinglovchi o’zining mavzu bo’yicha ta’surotlari, g’oyasi va qarashlarini erkin tarzida bayon qiladi. Esse yozishda xayolga kelgan dastlabki fikrini zudlik bilan qog’ozga tushirish, iloji boricha ruchka (qalam) ni qog’ozdan uzmasdan – to’xtamasdan yozish, so’ngra matnni qayta tahlil qilib, iakomillashtirish tavsiya etiladi. Esseni muayyan mavzu, tayanch tushuncha yoki erkin mavzuga bag’ishlab yozish tavsiya etiladi. Ba’zan, ayniqsa tarbiyaviy soatlarda talabalarga o’zlariga yoqqan mavzu (tushuncha) bo’yicha esse yozdirish ham yaxshi natija beradi.
Talab:Har bir talaba “Shaxs kamoloti ijtimoiy-biologik hodisa, pedagogik jarayon ob’ekti va sub’ekti sifatida”mavzusiga kichik Esse yozadi. Vaqt meyori o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Talaba Esse mazmunini og’zaki bayon qiladi.

Quyidagi qaysi sifatlovchi belgilar insonni shaxs va individ sifatida tavsiflaydi. To‘g‘ri javoblami o'ngdagi ustunga o'tkazing. Tanlovingizni izohlab bering.

Asosiy ruyxat	Individ	Shaxs
* Vijdoniylik
* qat’iylik
* subutsizlik
* chaqqonlik
* vatanparvarlik
* faoliyatdagi tezkorlik
* talabchanlik
* vazminlik
* kuzatuvchanlik
*Harakatdagi shiddatlilik
*saxovatlilik
*kirishimlilik
*milliy g’urur
*ozodalik
*halollik
*qo‘rqoqlik
*tanballik
*tashabbuskorlik
*faollik
*yovuziik
*kamtarlik
*farosatlilik
*jizzakilik
*quvnoqlik
*xushmuomalalik
*axloqsizlik

2-topshiriq: «Sizo‘z-o‘zingiznito'g'ribaholayolasizmi?» mavzusidalaboratoriyaishinibajaring.

Maqsad: Insonxarakteri, xulq-atvori, shaxsiysifatlovchibelgilarigato‘g‘ri, oqilona, adekvatyondashishgao'rgatish.
Bunitekshiribko‘rishuchun, 1-dan, quyidakeltirilgan («Asosiyro'yxat» debnomlanmish) belgilarorqaliuchguruhdaniboratro‘yxattuziboling. Birinchiguruhdagiro‘yxatni «Ideal», ikkinchisini «Men», uchinchisiniesa «Menodamlarnigohida» debnomlang; 2-dan, daftardaabcissavaordinatao'qidaniboratgrafiktuzing. Bundaabsissao‘qidasifatlovchibelgilaryotishini («asosiyro‘yxat»daginomlarbo'yicha), ordinatao'qiesasifatlovchibelgilamingro‘yxatdagio'rniniko'rsatishiniunutmang. Masalan, berilganasosiyro'yxatbo'yichatalabchanliksifati 10 o'rindabelgilangan.
Siz 1 guruhning «Ideal» ro'yxatinituzarekansiz, idealingizuchuntalabchanliknechanchio‘rindaekanliginianiqlab, ordinatao‘qidajoylashtirasiz; 2-chiro'yxat «Men»nituzayotgandaesa, endiehtimoltalabchanlikniaynano‘zingizuchunnechanchio‘rindaekanliginianiqlaysiz, ya’nisizqaydarajadatalabchansiz. (2,5 vah.k.)
Ro‘yxatdagibarchanuqtalamiordinatao‘qibo‘yichabelgilabchiqqaningizdanso‘ng (uchalaro'yxatasosida), nuqtalamitutashtirib, egrichiziqyasaysiz. Uchinchiro'yxathamordinatao'qidashuasnodatuziladi.
Yasalganuchalachiziqlarningo'rtasidagifarqniyaxshilabo'r- ganibchiqingvategishlixulosalarchiqaring.
Masalan, «Ideal» va «Men» nomliro'yxatlarbo'yichabelgilangannuqtalarorasidagifarqningjudakeskinbo'lishishaxsningo'zini-o'zibaholashdao'tatanqidiyyondashganligidandalolatberadivaaksincha, «ideal» va «men» orasidagitafovutningdeyarlisezilmasligiesashaxso'zigaortiqchabahoberganligidandalolatberadi.