О„zbekiston respublikasi о„iy va о„rta

Mavzuning asosiy tushunchalari:


AMNISTIYA (yunoncha amnestia – unutish, kechirish, avf etish) – jinoyat sodir etgan shaxslarni jinoiy javobgarlikdan tо‗liq yoki qisman jazodan ozod qilish shuningdek, ilgari sud tomonidan belgilangan jazoni о‗tab bо‗lgan shaxslardan
sudlanganlikni olib tashlash. Amnistiya akti normativ xususiyatga ega, ya‘ni amnistiya akti bilan belgilangan talablarga javob beradigan barcha shaxslarga nisbatan qо‗llaniladi.
DOKTRINA – lotincha sо‗zdan olingan bо‗lib, ta‘limot, ilmiy yoki falsafiy nazariya, siyosiy tizim, bosh nazariy yoki siyosiy prinsip.
INTERPOL – Xalqaro Jinoyat politsiyasining qisqartirilgan nomi. Interpolni tashkil etish tо‗g‗risidagi qaror 1914-yil Monakodagi konferensiyada qabul qilingan edi. Uning birinchi ustavi 1923-yilda qabul qilinadi. 1972-yildan boshlab, Interpolning shtab-kvartirasi etib Parij belgilangan. Interpol jinoyatchilarni rо‗yxatga olish xalqaro markazidir. Shuningdek, jinoyatlarning (gumon qilinuvchilarni, bedarak yо‗qolgan shaxslarni, о‗g‗irlangan mollarni) xalqaro qidiruvini muvofiqlashtiradi. Hozirgi vaqtda 150 dan ortiq davlat Interpolning a‘zosidir. О‗zbekiston 1994-yil 15-avgustda ushbu tashkilotga a‘zo bо‗lgan.
KONTRABANDA (lotincha conrta – qarshi, ital. bando – hukumat formoni)
– mamlakatga olib kelish yoki olib ketish qonun bilan ta‘qiqlangan maxsulotlar, qimmatbaho yoki о‗g‗irlangan buyumlar, shuningdek sanoat mollarini chegaradan noqonuniy tarzda maxfiy ravishda о‗tkazish.
PROFILAKTIKA – turli xil xavflar, ya‘ni texnogen, epidemiologik, tibbiy, diniy-ekstremistik tahdidlardan odamlarni muhofaza etish choralarini kо‗rish, ekstremistik, ya‘ni yot g‗oyalardan muhofazalanishning eng samarali choralaridan biri – bu odamlarning bandligini kafolatli ta‘minlash, dunyoqarashini boyitib о‗zgartirish, hamkorlik qilish, pozitiv baholovchilik fazilatini shakllantirish orqali ularni ijtimoiy foydali hayotga integratsiya qilishdir.
TERRORIZM (lotincha ―terror‖ – qо‗rquv, dahshat) – о‗z maqsadiga erishish yо‗lida ayrim shaxs, shaxslar guruhi yoki g‗ayridemokratik hukumat organlari tomonidan muholifat kuchlarini jismoniy kuch ishlatib qо‗rqitishdan tortib ommaviy jismonan yо‗q qilinishigacha boradigan umuminsoniy о‗ta xavfli jinoyat turi.