Okeaniyaǵa uliwma tábiyiy geografiyaliq sipatlama. Okeaniyaniń TÁbiyiy-geografiyaliq úlkeleri joba



Yüklə 45 Kb.
səhifə3/4
tarix02.06.2023
ölçüsü45 Kb.
#122171
1   2   3   4
Lekciya 20 1

Mikroneziyag’a (grekshe ”Mayda atawlar”) Valkono, Bonin, Mariana, Karolina, Marshall, Gilbert,, Ellis arxipelaglari, Nauru ha’m Oshen atawlari kiredi. Atinnan ko’rinip turg’aninday, bul atawlardin’ ha’mmesi kishi, en’ irisi Guam (Mariana atawlarinda) maydani 583 km.kv.
Mikroneziyanin’ batis arxipelaglari Valkonadan batis Korolina atawlarinashekem, Tinish okean tu’binin’ geosinklinal strurturalari poyasinda bolip, suw astinnan burmali dizbekten ko’teriliwshi vulkanlardin to’beleri esaplanadi. Batis Mikroneziyada okean tbinin’ relefi ju’da’ bo’linip ketken. Sol jerde Mariana atawlarinan shig’is jag’asi boylap, Mariana sho’kpesi bar. Ol dunyadag’i en’ teren’ sho’kpelerden biri esaplanadi (en’ teren’ jeri 11022 m.)
Shig’is Mikroneziya atawlari marjan atawlardir. Olar Tinish okean platformali tubinin’ vulkanli to’belerinin’ u’stinde bolip, okean qa’ddinen 1,5-2,5 m den ziyad ko’terilip turadi. Atawlar ekvatorial ken’likler menen subtropik ken’likler arasinda, biraq jilli Kuro-Sivo ag’isi ta’sir etgeni ushin arqa atawlar klimati, qubla atawlar klimatinday jilli ha’m ig’al. Tawli atawlardin’ arqa shig’is passatlarg’a on’ bolg’an shig’is jag’alawlarinda jawin-shashin ko’birek, (1500-2000mm ge shekem). Ta’biiy halinda jan bawirlar arek palmalari, pandanuslar, nan teregi, polineziya temir tereginen ibarat ba’rha jasil ig’al tropik qalin tog’aylar menen qaplang’an. Bul tog’aylar maydani ogada kishreyip, qimbatli tereklerdin’ kesiliwi na’tiyjesinde qurami ha’m o’zgerip qaldi.
Atawlardin’ samalg’a teris jag’alawlarinda g’allagulli savannalar bar. Bular ekinshi ma’rte payda bolg’an savvannalar bolsa kerek. Mikroneziyada shig’is bo’liminin’ atollarinda kakos palmasi ko’birek, ishki lagunalar bolsa Man’ra shekelekzarlari menen qaplang’an. Mikroneziyada jer postinin’ tektonik ha’reketleri ju’da’ ayqin ko’rinedi. Tez-tez qatti jer silkiniwleri bolip ha’m vulkanlar atilip turadi.
Atawlar relefi tawli (ten’iz qa’ddinen biyikligi 400 metrden 1000 mg’a shekem ) bolip , abraziyon terrasalar ha’m marjan riftleri menen oralg’an.

Yüklə 45 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin