Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti “Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi
“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish”
fanidan


TOPSHIRIQ №3


_____________240-21____ - guruh

Bajardi: __Doʻsmatova Shahzoda ___

talabaning F.I.SH.

Qabul qildi: _______Rahmonova Gulnora_________

Toshkent 2021

“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fandan

№ 3 T O P SH I R I Q

Mavzu:	“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish”
Ishdan maqsad:	Asosiy tushuncha va ta’riflarni o‘rganish.
Adabiyotlar:	1. Isaev R.I., Karimova U.N., Raxmonova G.S. «Metrologiya standartlashtirish va sertifikatlashtirish» darslik. T:. «Aloqachi», 2017, 697b. 2. ЎзРСТ 8.010-93. Метрология. Атамалар ва таърифлар. 3. ЎзРСТ 1.0-92. Ўзбекистон Республикаси стандартлаштириш давлат тизими. Асосий қоидалар. 4. ЎзРСТ 5.0-92. Ўзбекистон Республикаси миллий сертификатлаш тизими. Асосий қоидалар.
Vaqti	14 soat.
Toshshiriqni bajarish ketma ketligi	Nazariy savollarga javob berish. Amaliy topshiriqni bajaring. Hisobot tayyorlash.

I. Amaliy topshiriq (1 va 2 topshriqda berilgan vazifalarni bajaring.)
1 - topshriq. Shtrix kodni hisoblash va kod to’g’risida to’liq ma’lumot tayyorlash.


1. Shtrix kod – grafik ma’lumot hisoblanib, mahsulotning qadog‘ining ustki qismiga tushirilib, tovar haqida texnik uskunalar orqali ma’lumot olish imkoniyatini beradi, oq va qora chiziqli yoki qandaydir geometrik shaklda namoyon bo‘ladi.
Shtrix kod, maʼlumotlarni vizual, mashinada oʻqiladigan shaklda taqdim etish usuli. Shtrix kodlar 13 ta raqamdan iborat boʻlib, masalan 8710335230431 shtrix kodning birinchi ikki raqami Niderlandiyada tayyorlanganligini anglatadi. Keyingi 5 ta raqam 10335 tovar ishlab chiqarilgan firmaning bu mamlakatda roʻyxatga olingan raqamini anglatadi. Keyingi 5 ta raqam 23043 tovarning xususiyatlari haqida maʼlumot beradi. Oxirgi raqam 1 esa tovar kodining nazorat raqamidan iborat.
Shuningdek, tovarning kodi yordamida uning qalbaki yoki haqiqiy ekanligini bilish mumkin. Quydagi sodda arifmetik hissob-kitob yordamida bilib olish mumkin. Buni yuqoridagi tovar kodi koʻrsatamiz.
1. Chapdan oʻnga tomon juft oʻrinda turgan raqamlar qoʻshib chiqiladi. 7+0+3+2+0+3=15
2. Hosil boʻlgan natija 3 ga koʻpaytiriladi. 15·3=45
3. Toq oʻrinda turgan oxirgi raqamdan tashqari raqamlar qoʻshiladi. 8+1+3+5+3+4=24
4. 2 natija bilan 3 natija qoʻshiladi. 45+24=69
5. Chiqqan sonning oxirgi raqami 10 dan ayriladi. 10-9=1
6. Oxirgi natija tovar kodning nazorat raqam bilan bir xil boʻlsa tovar haqiqiy aks holda qalbaki boʻladi.