Mowzuk: 10 lyk sanlary nomerlemekde okatmagyñ taýýarlyk döwri Meýilnama; I. Giriş II. Esasy


Sanlaryň adaty gatnaşyklary we tertip bahalary



Yüklə 73,92 Kb.
səhifə7/8
tarix16.05.2023
ölçüsü73,92 Kb.
#113707
1   2   3   4   5   6   7   8
10 lyq sanlar Kurs ishi

3. Sanlaryň adaty gatnaşyklary we tertip bahalary.
Onda sanlary öwreneniňde "öň", "soň", "arasynda" tertibi gatnaşyklaryny öwrenmek zerurdyr. Mugallym: synpdaky çagalary hatara düzmek: Sadykdan öň kim, soňundan kim dur? Sadyk bilen Lolanyň arasynda kim dur? ýaly maşklar ýerine ýetirilýär.
Sanlaryň tertipli bahalaryna, obýektleriň sanlaşdyrylyşyna seredeniňde tertip boýunça göz öňünde tutulan dersleriň arasynda haýsy ýeri eýeleýär esasy ünsi kesgitlemek. Mugallym: Gyzyl tegelek näçe? ýa-da dersler bir, iki, üç diýip sanlamagy teklip edip bolýar ...
4. Goşmak we aýyrmak amallaryny öwrenmäge taýýarlyk.
Goşmak we aýyrmak amallaryna taýýarlanmak üçin iki toplum bölekleri birleşdirmek we aýyrmak boýunça maşklar etmeli.
M: 1) Stoluň üstünde 3 üçburçluk we 2 kwadrat goýuň. Olary has ýakynlaşdyryň, bu hemmesi näçeräkdigini biliň.
2) Notebookdan 5 kwadrat ýasap, iň soňky kwadraty reňkläň. Näçe reňklenmedik öýjük galdy?
5. Sanlary ýazmaga taýýarlyk.
Öwrenilen sanlar ilki çap edilen sanlar bilen öwredilýär. (bellendi), gutyny barlaýarlar tagtadaky degişli zatlaryň toplumynyň öňünde goýulýar. 1-nji synp üçin programmada matematikada ilkinji mowzuk ilkinji onluk sanlaryň sanlaşdyrylmagydyr.
Bu mowzuk öwrenmegiň maksady, ilkinji 10 san barada çagalarda sanamak endiklerini döretmekdir çap we ýazuwda sanlaryň kömegi bilen hyýalyň, sanyň we onuň adynyň emele gelmegi Okuwçylaryň arasynda utgaşyklygy ýola goýmak ussatlygynyň mazmunyny tapmakdan, sanlaryň bir topary sanlaryň häsiýetlerini we düzümini tanatmakdan ybaratdyr.
Mugallym: 3: 3 kwadrat. 3 alma, 3 oturgyç ... Bu, 3 belgili 3-nji san hökmünde kesgitlenip bilner belgileri girizilende tagtada ýazuw belgileriniň nusgasy görkezilmelidir. Okuwçylar sanlary howada çyzýarlar ýa-da köle hereketiniň ugruna görä çyzýarlar siňdirýärler. Soňra sanlaryň emele gelmegi öwrenilýär. Ilkinji onlugyň her sany öňündäki sana birini goşmak we ondan soň sandan birini aýyrmak arkaly emele gelýär.
Iki goşundydan sanlaryň emele gelmegi öwrenilýär. (3 = 1 + 2, 3 = 2 + 1). Tebigy seriýadaky sanlaryň ýagdaýyny öwreneniňizde, maşklary ýerine ýetirmeli.
- Hasapda 3 (5) belgiden soň gelýän belgini aýdyň.
- 4 bilen 6 aralygyndaky belgini aýdyň ...
Tebigy seriýalaryň yzygiderli sanlaryny ýa-da ýanaşyk sanlaryň arasyndaky gatnaşyklary deňeşdirmek öwrenmek ilki bilen toplumlary deňeşdirmek esasynda amala aşyrylýar. Harytlaryň sany bilen, sanlaryň arasyndaky baglanyşyk «>», «<», «=» bilen kesgitlenýär.
Okyjylar, seredilýän san ondan öňki sanlardan we ondan soň gelýän sanlardan has köp kiçidigini öwrenmeli. 2> 1 - ikisi birden uludyr. 1 <2-biri ikiden az. Talyplar Nyşanlaryň soňunyň az mukdarda gönükdirilendigine, «>», Mysallar: - 3g'4, 6g'5, 7g'7, sanlary deňeşdiriň. <3; 6> 5 =; 5 + 1> taşlanan belgini tapyň. 5 <6; 8 <7…. nädogry ýazgyny tapyň.
Göz öňünde tutulan esasy meseleler, her bir mesele bilen tanyşanyňyzda öwreniler. Emma 1-5 sanlar öwrenmekde 6-10 sanlary öwrenmek usulyndan tapawutlanýan aýratynlyklar bar. 1. 1-5 sanlary öwreneniňizde, tanyş sanlaryň hataryna bir san goşulýar, ikinjisi bäş sany san öwrenilende, sanlaryň hataryna bir jübüt san goşulýar; (1,2,3,4,5,6,7; 1,2,3,4,5,6,7,8,9; 1,2,3,4,5,6,7,8,9 , 10;)
2. 1-5 sanlar obýektler we şekiller bilen öwrenilýär. Soňra has uly sanlar (6-10) girizilende temany abstrakt görnüşe görkezmezlikden kem-kemden geçmek zerur Şol sanda “san basgançagyndan” we santimetr şkalasy bilen hökümdardan ulanylyp bilner. Talyplar sanlaryň ululyklaryna görä düzülendigine ynanýarlar edýärler.
3. 2-5 sanlaryň düzüminiň iki goşmaçadan ybaratdygyny ýatdan çykarmaly däldir. 6-10 sanlar barada bolsa, bu sanlaryň düzümini ýatdan bilmek talap edilmeýär. Munuň sebäbi şeýle birnäçe sagat bölünip berilýär. Emma “goşmak we aýyrmak” öwrenmegi dowam etdirýärler. 1-10 sanlar bilen tanşansoň, 0 (nol) belgisi bilen tanyşýarlar. Nol düşünjesiniň mowzuklary birin-birin aýyrmak we hiç zat galýança sanamak maşklaryny ýerine ýetirmek edýärler. Soň bolsa nol belgini san bilen bellemäge gönükdirilendir. Ondan soň 0 we 1 deňeşdirmekden we 0 <1 öwrenilýär. Talyplar 0 (nol) 1-den öňde diýen netijä gelýärler getirilýär. Näme üçin hökümda birinji san 1 däl-de, 0 nol bilen bellendi düşündirmek ýerliklidir.
Şeýlelik bilen, sagdaky sanlary sanamagy öwrenmegiň netijesinde okuwçylar aşakdaky ýaly bilimleri, başarnyklary we başarnyklary gazanmalydyrlar.
1. 1-10 sanlary we olaryň yzygiderliligini gowy öwrenmek, okamak we ýazmak.
2. Sanlar tapgyrynda islendik sanyň “ýerini” bilmek.
3. Sanlary deňeşdiriň we degişli ýazgylary ynam bilen ýerine ýetirmek üçin «>, <, =» nyşanlaryny ulanyň amala aşyr.
4. Sanlaryň düzümini ýada salmak. (bilmek).


Netije
Işiň dowamynda 10-yň içinde okamak, ýazmak, 1-10 sanlary deňeşdirmek, iki sanyň düzümi; tebigy seriýanyň önümi bölmek ýörelgesi, matematiki nyşanlary ulanmak, (>, <, =, +, - alamatlar) geometrik şekiller bilen işlemek, nol (0) san we san, zatlary aňly we mehaniki hasaplamak, toparlarda sanamak, didaktiki oýunlar, hepdäniň günleri, öň, soň, sm, kg, litr. 100 içinde “On” otag, otag, otag bölümi, sanlar bilen 2 sanly sanlary okamagyň we ýazmagyň düzgünleri sanlaryň tapawudy, sanlary, ölçeg, metr, birleşdirmek arkaly goşmak we aýyrmak usullary, sagatlar, minutlar, 20 teýnis, 90 teýnis, 1 sogan ezmek we emele getirmek, deňeşdirme, x ,: alamatlar, dilden we ýazuw belgileri, abakus, çyzmak we geometrik şekilleri ýasamak hakda bilip aldym. 1000 içinde “” Üzler “, III bölüm, 3 sanly sanlary okamak we ýazmak, sanlaryň ýer bahasy 3 sanly sanlary deňeşdirip, 3 sanly sanlary goşmak we aýyrmak prinsipi ýüzlerçe, onlarça we birlik jemi görnüşinde ýazmak. Mm, km, gün, aý, ýyl, ikinji, asyr, wagt, diametri, dm kub, m kub, bahasy, başga bir bölümde, geometrik şekillerde görkezmek ölçemek, böleklere bölmek, deňeşdirmek. Köp sanly sanlarda “Müňinji”, “synp” düşünjesi, sanlaryň onluk gurluşy, 4-6 sanly sanlary okamak we ýazmak, deňeşdirmek, sanlary 10, 100, 1000 esse köpeltmek we azaltmak. Onluk ulgam, pozisiýa we pozisiýa däl hasaplaýyş ulgamlary, mukdarlaryň arasyndaky gatnaşyklar güýçlendirmek, san derňewi. Ilkinji onlugy sanlamak 1-10 sanlary sanamagy, sanlary aýtmagy, yzygiderliligini özleşdirmegi öz içine alýar. 1 we nol sanlary bilelikde öwredilýär. Boş et kesgitlenen häsiýet hökmünde berilýär. Sanlamak wagtynda 11-20, soňberilýär sanlaryň sany hasaplanýar. 1-, 2-, .... onlarça, bilelikde onlarça, ýagny onluk emele getirmek san ulgamynyň düýp manysy düşündirilýärdigini öwrendim.


Yüklə 73,92 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin