Mitokondrial yağ asiDİ oksidasyon bozukluğU

J. MULTİPL ASİL-KoA DEHİDROJENAZ (MAD) EKSİKLİĞİ
Multipl asil-KoA dehidrojenaz eksikliği glutarik asidüri tip 2 olarak da adlandırılır. Bu hastalıkta yedi asil-KoA dehidrojenaz enzimi ve iki n-metil dehidrojenaz enzimi aktivitesi azalmıştır ya da hiç yoktur. Yağ asidi oksidasyonu etkilendiği gibi dallı zincirli amino asidler, lizin, kolin ve sarkozin metabolizması da etkilenir. Hastaların idrarlarında pek çok anormal amino asit ve yağ asidi metabolitiyle beraber yüksek miktarda glutarik asit atılımı olduğu için hastalık glutarik asidemi tip 2 olarak da adlandırılır. Temel sorun elektronların asil-KoA’dan ubikuinona transferindedir. Bozukluk elektron transport flavoproteinde (ETF) veya elektron transport flavoprotein dehidrojenazdadır(ETF-DH).

MADD ilk olarak 1976 yılında ciddi hipoglisemisi ve derin metabolik asidozu olan fakat ketonemisi bulunmayan bir yenidoğanda tanımlanmıştır. MADD üç klinik fenotipe neden olur: doğumsal anomalilerle beraber olan yenidoğan formu, doğumsal anomalilerin olmadığı yenidoğan formu ve hafif ya da geç başlangıçlı form. Birinci grup hastalar genellikle prematüre doğar ve ciddi nonketotik hipoglisemi, hipotoni, hepatomegali ve derin metabolik asidoz ile ilk 24-48 saatte bulgu verir. Çoğunlukla multikistik displastik böbrek ile beraber farklı doğumsal anomaliler bulunur. Bunların arasında yüz anomalileri (düşük kulak, çıkık alın, hipertelorizm, hipoplastik yüz), dış genital anomaliler ve sandal ayak sıralanabilir. Dismorfik bulguların biriken metabolitlerin in utero etkisi sonucu olduğu düşünülmektedir. İkinci grup hasta ilk 24 saat içinde hipotoni, taşipne, hepatomegali, metabolik asidoz, hipoketotik hipoglisemiyle başvurur. Bu hastaların çoğu ilk hafta içinde kaybedilir. Erken tanı ve dikkatli tedavi sonucu hayatını sürdüren hastalar birkaç ay içinde ağır kardiyomiyopatiye bağlı kaybedilir. Üçüncü gruptaki hastalarda geniş klinik yelpaze göze çarpar. Bu hastalar ilk aylarda aralıklı kusma atakları, metabolik asidoz ve hipoketotik hipoglisemiyle başvurabildikleri gibi erişkin çağda Reye benzeri hastalık tablosu ve proksimal miyopatiyle de gelebilir⁶⁴. Hafif klinik tablo ile başvuran hastaların yüksek doz riboflavin tedavisinden fayda gördükleri bildirilmiştir.