Menecment – bazar iqtisadiyyatı şəraitində müəssisənin idarə edilməsidir
Yüklə 0,57 Mb.
|
|
qərar qəbuletmə
problemininsxematik təsviridir. Qəraralar ağacı üsulundan o zaman istifadə edilir ki, bir qərarın nəticəsi növbəti qərarın qəbul edilməsinə təsir göstərir. Beləliklə qərarlar ağacı bir – birinin ardınca gələn qərarların qəbul edilməsi üçün faydalı vasitədir. Cavab31 Strateji planlaşdırma – firmanın elə məqsədlərinin və davranış strateqiyasının irəli sürülməsini nəzərdə tutan strateji qərarların (proqnoz, proqram və plan layihələri formasında) işlənib hazırlanması prosesidir ki, bunların reallaşması uzunmüddətli perspektivdə həmin firmanın (təşkilatın) səmərəli fəaliyyətini və xarici mühitin dəyişən şəraitinə tez uyğunlaşmasını təmin edə bilsin. Strateji planlaşdırma prosesi özündə aşağıdakı idarəetmə fəaliyyətlərini birləşdirir: Strateji uzağıgörmə və missiyanın seçilməsi. Məqsədlərin müəyyənləşdirilməsi. SWOT – təhlil. Strategiyanın işlənib hazırlanması Firmanın səmərəli strategiyasının işlənib hazırlanması uzağıgörmənin formalaşdırılması və inkişaf istiqamətinin seçılməsindən başlanır. Strateji uzağıgörmə - firmanın gələcək inkişaf perspektivləti barədə onun menecerlərinin təsəvvürləridir. Strateji uzağıgörmənin formalaşdırılmasına onun üç əsas komponentinin yaradılmasından başlanır: Cavab32 Hazırki dövrdə vəziyyətini və biznesini müəyyən edən missaiyanın seçilməsi Missiya əsasında müəyyən edilən və firmanın strateji yolunu müəyyən edən uzun müddətli inkişaf kursunun seçılməsi Firmanın bütün əməkdaşlarının geniş dəstəyini qazanmaq üçün strateji uzağıgörmənin dəqiq ifadə edilməsi Missiya firmanın yaranmasının və mövcud olmasının dəqiq ifadə olunmuş səbəbidir. Missiyanın formalaşdırılması onun üç elementinin təsvirindən ibarətdir 1. İstehlakçının tələbatı, yəni nəyi ödəmək lazımdır Istehlakşılar qrupu, yəni kimlərə xidmət edəcəyik Fəaliyyət, texnologiya və biliklər, yəni firma istehlak dəyərini necə yaradır və yayır və öz müştərilərinin tələbatını necə ödəyir Pfizer – qlobal tədqiqatçı formaseptika firmasının missiyası: “Biz bütün dünyada insanların həyatının keyfiyyətini yaxşılaşdıran və sağlamlıq, uzunömürlülük təmin edən innovasiya məhsulları işləyib hazırlayır və yaradırıq. Bizim firmamız üç bazar seqmentində işləyir: tibbi pereparatlar, insanların həyatının mühafizəsi , heyvanların həyatın mühafizəsi. Bizim məhsulumuz dünyanın 150-dən çox ölkəsində satılır”. Apple Computer firmasının missiyası; “Apple-nin bu günkü missiyası – tələbələri, müəllimləri, tətqiqatçıları, alimlər, mühəndisləri və dünyanın 140 ölkəsində bütün istehlakçıları ən yaxşı fərdi kompüterlərlə və texniki dəstəklə təmin etməkdir. Funksional bölmələrin missiyaları “Kadrlar şöbəsinin missiyası – səmərəli liderlərin hazırlanması , yüksək məhsuldar komandaların formalaşdırılması və bütün işçilərin potensialının maksimallaşdırılması yolu ilə firmanın fəaliyyətinə kömək etmək”. Cavab33
Məqsədlərin qoyulması – işlənib hazırlanmış strateji uzağıgörməni və firmanın inkişaf istiqamətini praktiki tətbiq müstəvisinə keçirir Təşkilatın məqsədləri aşağıdakı xarakteristikalara malik olmalıdır: Məqsədlər konkret olmalı və kəmiyyətcə ölçülə bilən olmalıdır. Məqsədlər zaman məhtudiyyətinə malik olmalıdır. Məqsədlər nail oluna bilən olmalıdır. Cavab34 SWOT- təhlil Strenqths – güclü tərəflər Weaknesses – zəif tərəflər Opportunities – imkanlar Threats – təhlükələr Firmanın daxili güclü tərəfləri Həlledici sferalarda rəqabət əhəmiyyətli bilik və vərdişlərlə dəstəklənən səmərəli strategiya Möhkəm maliyyə vəziyyəti, biznesin inkişafının təmin etmək üçün yetərli olan maliyyə resursları Güclü ticarət markası və kompaniyanın reputasiyası Bazarda güclü müsbət bazası olan tanınmış lider mövqeyi Miqyasdan və yaxud öyrətmə səmərəsindən qənaət imkanı Həlledici texnologiyaya mülkiyyət hüququ, həlledici texnologiya işləyib hazırlamaq sahəsində nadir vərdişlər, həledici texnologiyaya patentlər. İntellektual kapitalın həcminə görə rəqiblər üzərində üstünlük əldə etmək. Xərclər üzrə üstünlük. Səmərəli reklam kompaniyası və əmtəələrin irəlilədilməsi metodikası İnnovasiya təcrübəsi İstehsal proseslərinin təkmilləşdirilməsi sahəsində təcrübə Elektron kompaniyasından bacarıqla istifadə. Tədarüklər zəncirinin ağıllı idarə edilməsi Alıcılara yüksək xidmət mədəniyyəti. Rəqiblərin məhsullarına nisbətən daha yüksək keyfiyyətli məhsul istehsalı. Geniş coğrafiyada məhsul göndərmək və yaxud qlobal miqyaslarda satış imkanları. Başqa kompaniyalarla mütərəqqi texnologiyaya, təcrübəyə və yaxud cəlbedici coğrafi bazarlara çıxış təmin edən əməkdaşlıq münasibətləri yaxud birgə fəaliyyət biliklər və vərdişlər sahəsində daimi mübadilə sistemi tənzimlənmişdirsə. Firmanın daxili zəif tərəfləri Dəqiq müəyyənləşdirilmiş strateji inkişaf istiqamətinin olmaması. Köhnəlmiş istehsal gücləri. Qeyri – sabit maliyyə vəziyyəti, cəlb edilmiş kreditlərin olduqca böyük həcmi. İstehsal xərclərinin rəqiblərininkinə nisbətən olduqca çox olması. Həlledici təcrübə və kompentensiyanın olmaması, zəif menecment, rəqiblərə nisbətən aşağı səviyyəli intellektual potensial. Aşağı səviyyəli mənfəətlilik. Daxili istehsal problemlərinin olması. Elektron kommersiyanın mənimsənilməsi sahəsində geri qalma, elektron kommersiya strategiyasının olmaması. Zəruri strateji təşəbbüsləri həyata keçirmək üçün maliyyə vəsaitinin çatışmaması. Məhsulların məhdud çeşidi. Zəif imic, əhəmiyyətsiz reputasiya. Kifayət qədər inkişaf etməmiş diler şəbəkəsi və yaxud qlobal miqyasda satış imkanlarının kifayət qədər olmaması. Elektron kommersiya sistemindən istifadə sahəsində rəqibdən geri qalmaq. İstehsal güclərinin yüklənməsinin aşağı səviyyədə olması. Məhsulun keyfiyyəti və yaxud ETLKİ və yaxud texnoloji nou – haular sahələrində geri qalmaq. Məhsulların zəif rəqabətqabiliyyətliyi üzündən yeni müştərilərin olduqca zəif artması. Firmanın xarici imkanları Yeni istehlakcılar qrupununa xidmət göstərmək , yeni coğrafi bazaların yaxud yeni əmtəə seqmentlərinin mənimsənilməsi Istehlakcıların yeni tələblərin xidmət göstərmək üçün ceşidin genişləndirilməsi Yeni məhsul növlərinin istehsal edilməsi üçün yaxud yeni biznesin təşkili üçün firmanın öz texnologiyasının və nou-houların istifadə edilməsi Xərclərin əhəmiyyətli dərəcədə ixtisar edilməsi üçün və yaxud satışın həcmini artırmaq üçün internet texnologiyaları və elektron kommersiyanın istifadə edilməsi Şaquli inteqrasiya (irəli və geri) Cəlb edici xarici bazarlara ticarət maneələrin aşağı salınması Rəqiblərin bazar payını onların əlindən almaq üçün yeni imkanlar Bir yaxud bir necə seqmentdə tələbatın kəskin artması üzündən sürətlə inkişaf imkanları Rəqabət aparan yaxud mütərəqqi biliklərə və texnologiyaya malik olan kompaniyanın satın alınması Firmanın xarici təhlükələri Bazara yeni rəqiblərin girmə təhlükəsi Əvəzedici əmtəələrin satışının artması Elektron-kommersiya strategiyalarını tətbiq edən yeni internet kompaniyaların rəqabətə girməsi Bazarda fəaliyyət göstərən kompaniyalar arasında rəqabətin kəskinləşməsi və həmin mənfəətin azalmasına gətirib çıxarması Əvvəlki əmtəələrə tələbatın azalmasına gətirib çıxaran texnolji dəyişikliklər yaxud innovasiyalar Bazarın artımının yanaşması Xarici valyutaların kursunun əlverişsiz istiqamətdə dəyişməsi yaxud başqa ölkələrdə ticarət siyasətinin dəyişməsi Firmanın xərclərinin artmasına səbəb olan yeni tənzimləmə tələbləri Istehlakçı kompaniyalar və tədarükcülər tərəfindən təzyiqlərin artması Istehlakçıların zövqləri və tələblərinin dəyişməsi üzündən firmanın əmtəələrinə tələbin azalması. Cavab 35 Firmanın xarici imkanları Yeni istehlakcılar qrupununa xidmət göstərmək , yeni coğrafi bazaların yaxud yeni əmtəə seqmentlərinin mənimsənilməsi Istehlakcıların yeni tələblərin xidmət göstərmək üçün ceşidin genişləndirilməsi Yeni məhsul növlərinin istehsal edilməsi üçün yaxud yeni biznesin təşkili üçün firmanın öz texnologiyasının və nou-houların istifadə edilməsi Xərclərin əhəmiyyətli dərəcədə ixtisar edilməsi üçün və yaxud satışın həcmini artırmaq üçün internet texnologiyaları və elektron kommersiyanın istifadə edilməsi Şaquli inteqrasiya (irəli və geri) Cəlb edici xarici bazarlara ticarət maneələrin aşağı salınması Rəqiblərin bazar payını onların əlindən almaq üçün yeni imkanlar Bir yaxud bir necə seqmentdə tələbatın kəskin artması üzündən sürətlə inkişaf imkanları Rəqabət aparan yaxud mütərəqqi biliklərə və texnologiyaya malik olan kompaniyanın satın alınması Firmanın xarici təhlükələri Bazara yeni rəqiblərin girmə təhlükəsi Əvəzedici əmtəələrin satışının artması Elektron-kommersiya strategiyalarını tətbiq edən yeni internet kompaniyaların rəqabətə girməsi Bazarda fəaliyyət göstərən kompaniyalar arasında rəqabətin kəskinləşməsi və həmin mənfəətin azalmasına gətirib çıxarması Əvvəlki əmtəələrə tələbatın azalmasına gətirib çıxaran texnolji dəyişikliklər yaxud innovasiyalar Bazarın artımının yanaşması Xarici valyutaların kursunun əlverişsiz istiqamətdə dəyişməsi yaxud başqa ölkələrdə ticarət siyasətinin dəyişməsi Firmanın xərclərinin artmasına səbəb olan yeni tənzimləmə tələbləri Istehlakçı kompaniyalar və tədarükcülər tərəfindən təzyiqlərin artması Istehlakçıların zövqləri və tələblərinin dəyişməsi üzündən firmanın əmtəələrinə tələbin azalması. Cavab36
Əsaslandırılmış məqsədlər səmərəli planlaşdırmanın əsas komponentlərindəndir. Lakin onlar qərarların qəbulu və davranış üçün adekvat istiqamətləri tam təmin etmir. Məqsəd təşkilatın nəyə nail olmaq istədiyini və arzu etdiyi nəticənin nə vaxt olacağını müəyyən edir. Məqsədlərə nail olmaq metodu yalnız ümumi, məhz təşkilatın hansı bizneslə məşğul olacağı mənasında baxılır. Belə yanaşma nəhəng fəaliyyət azadlığı verir. Məqsədlərə nail olmağa görə məsul işçilər hətta ən yaxşı niyyətlərlə hərəkət etsələr belə məqsədlərə nail olmasında asanlıqla taktiki fəaliyyətlər edə bilərlər. Belə istiqamətsizlikdən və yalnışlıqdan yaxa qurtarmaq üçün rəhbərlər əlavə planlar, məqsədlərin təmini üzrə konkret göstərişlər hazırlamalı, strateji planlaşdırma prosesinin reallaşdırılmasını sazlamalıdır. Bu direktivlərin əsas vəzifələri davranışların gələcəkdə həllərin və alternativlərin reallaşdırılmasına yönəldilməsidir. Rəhbərliyin fikrinə görə bunlar ümumi məqsədə nail olunması üçün əlverişli hesab edilir. Əsas ideya ondan ibarətdir ki, fəaliyyətlər daha sıx əlaqələndirilsin. Formal planlaşdırmanın əsas komponentləri bunlardır: Taktika. 2. Siyasət. 3. Prosedurlar. 4. Qaydalar. Cavab37 Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|