Mavzu: O‘qituvchining kasbiy faoliyatidagi "Men-konsepsiya"si

“MEN KONSEPSIYA” SI KELIB CHIQISH TARIXI VA UNING RIVOJLANISHI.

“Men bugun”, “Men kelajak”).”Men konsepsiyasining eng muhim vazifasi – shaxsning ichki hususiyatlari o’zaro ta’minlash va yo’lga qo’yish. ”Men”konsepsiyasi shaxsning hayotiy tajribasi shakllanadi, avvalo ota-ona va bola munosabati. Biroq u bolalik davridan boshlab aktiv faoliyat ko’rsatadi. Ushbu tajribani to’g’ri o’rganishga, shaxs o’z oldiga qo’ygan maqsadlariga, kutilayotgan natijalar tizimi, ularning baholanishiga va shu bilan birga shaxsning rivojlanishiga, uning faoliyatiga va axloqiga ta’sir ko’rsatadi. “Men” konsepsiyasi va o’zini-o’zi anglash o’rtasida o’zaro nisbati haligacha aniqlanmagan. Ko’p jihatlarda ular ma’nodosh (sinonim) sifatida ishlatiladi.Shu bilan birga, “Men” konsepsiyasini o’zini anglash jarayonining natijasi sifatida qarashlar ham mavjud. (A.M.Prixojan). “Men” konsepsiyasi – bu insonning o’zi haqida umumlashtirilgan tasavvuri, shaxsning o’ziga nisbatan tartib tizimi, yoki psixologlar aytgandek, “Men” konsepsiyasi o’zi haqidagi nazariyasi.Qayd etib o’tish muhimki, “Men” konsepsiyasi static emas, balki dinamik psixologik xodisasidir.

“MEN KONSEPSIYA” SI KELIB CHIQISH TARIXI VA UNING RIVOJLANISHI.

“Men” konsepsiyasining shakillanishi, rivojlanishi va o’zgarishi ichki va tashqi tartib omillari bilan bog’liq. Ijtimoiy muhit oila, maktab xisoblanib, “Men” konsepsiyasining ijtimoiylashuv jarayonida shakillanishiga ta’sir o’tkazadi. Bu ta’sir nafaqat shaxsning ijtimoiylashuvining boshlang’ich bosqichida, balki oila bolaning yagona yoki mutloq kuchli ijtimoiy muxiti bo’lgan paytida, shu bilan birga keyinchalik xam uning hayotida o’z ahamiyatini yoqotmaydi. Yosh o’tishi bilan “Men” konsepsiyasining rivojlanishida ijtimoiy tajribaning, shaxs kirgan ko’p sonli formal va noformal guruhlarining ahamiyati kuchayib boradi. “Men” konsepsiyasining rivojlanishiga juda kuchli ta’sir o’tkazadi. Maktabda va noformal guruhlaridagi o’zaro aloqalarning ahamiyati ham hal qiluvchi ahamiyatga ega. Lekin, shu bilan birga, oila shaxsning ijtimoiylashuv instituti sifatida o’smirlik va o’spirinlik davrida xam muxim rol o’ynashda davom etadi. Eng umumiy ko’rinishda psixologiyada “Men” konsepsiyasining ikki shaklini ajratib ko’rsatish qabul qilingan-real va ideal. Lekin uning xususiy ko’rinishlari ham namoyon bo’lishi mumkin, masalan, shaxaning kasbiy “Men” konsepsiyasi, yoki kasbiy “Men”. O’z navbatida, kasbiy “Men” konsepsiyasi ham real va ideal bo’lishi mumkin.