Mavzu: Korrupsiya va uninga qarshi kurash. Korrupsiya so‘zining lugaviy manosini bilasizmi?

138-KONVENSIYADAN. 
1973 -yil 26- iyunda QABUL QILINGAN.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan 2008 -yil 4 -aprelda 
RATIFIKATSIYA QILINGAN  

---

• O‘z xususiyati yoki amalga oshiriladigan sharoitiga ko‘ra o‘smir sog‘lig‘I, 
xavfsizligi yoki ma‘naviyatiga ziyon yetkazishi mumkin bo‘lgan har qanday ish 
turiga yoki yollanma ish turiga qabul qilish uchun eng kichik yosh o‘n sakkiz 
yoshdan kam bo‘lmasligi kerak. (3-modda); 
• BOLA HUQUQLARINING KAFOLATLARI TO‘G‘RISIDA
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING QONUNI  
 
 
2008 -yil 7-yanvardan imzolangan  
8 yanvardan kuchga kirgan. 
4 ta bob, 32 moddadan iborat. 
Ushbu qonunning maqsadi bola huquqlarining kafolatlari sohasidagi 
munosabatlarni tartibga solishdan iborat.  
Yurtimizda bola huquqlariga oid 22 ta qonun, 15 ta kodeks va 100 dan ortiq 
qonunosti hujjatlar qabul qilingan.  
• BOLA TUSHUNCHASI  
Bola (bolalar) – o‘n sakkiz yoshga to‘lgunga (voyaga yetgunga) qadar bo‘lgan 
shaxs (shaxslar) bola deb e‘tirof etilgan. 
Bolaning qonuniy vakillari – ota-onalar, farzandlikka oluvchilar, vasiylar, 
homiylar. 
Vasiylik va homiylik –ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni ularga 
ta‘minot, tarbiya hamda ta‘lim berish, shuningdek ularning huquqlari, erkinliklari va 
qonuniy manfaatlarini himoya qilish maqsadida joylashtirishning huquqiy shakli. 
Vasiylik- o‘n to‘rt yoshga to‘lmagan, homiylik esa o‘n to‘rt yoshdan o‘n sakkiz 
yoshgacha bo‘lgan bolalarga nisbatan belgilanadi. 
Vasiylik-homiylik organlari- sog‘liqni saqlash (tuman, shahar) bo‘limlari, xalq 
ta‘limi (tuman, shahar) bo‘limlari, ijtimoiy ta‘minot (tuman, shahar) bo‘limlari qoshida 
maxsus komissiyalar tuziladi, tegishli hokimlar vasiy yoki homiy belgilash yuzasidan 
qaror chiqaradi. 
Yetim bola – otasi ham, onasi ham vafot etgan yoki ular sud qaroriga binoan 
vafot etgan deb e‘lon qilingan bola.
Jismoniy va (yoki) ruhiy rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan bola – nogironlikni 
belgilash uchun yetarli bo‘lmagan jismoniy, aqliy, sensor (sezgi) va (yoki) ruhiy 
nuqsonlari bo‘lgan bola. 

---

• BOLA TUSHUNCHASI
Ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalar- yuzaga kelgan holatlar sababli og‘ir turmush 
sharoitida qolgan, davlat va jamiyat tomonidan alohida himoya qilishga hamda qo‘llab-
quvvatlashga muhtoj bolalar, shu jumladan: 
Nogiron bolalar; jismoniy va (yoki) ruhiy rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan bolalar; 
yetim bolalar; ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar; ixtisoslashtirilgan bolalar 
muassasalarida tarbiyalanayotgan bolalar; muayyan yashash joyiga ega bo‘lmagan 
bolalar; kam ta‘minlangan oilalardagi bolalar; jinoiy javobgarlikka tortilgan va jazoni 
ijro etish muassasalarida turgan bolalar; zo‘rovonlik va ekspluatatsiya, qurolli 
mojarolar va tabiiy ofatlar natijasida jabrlangan bolalar. 
nogiron bola – jismoniy, aqliy, sensor (sezgi) va yoki ruhiy nuqsonlari 
bo‘lganligi tufayli turmush faoliyati cheklanganligi munosabati bilan ijtimoiy 
yordamga, himoyaga muhtoj hamda qonunda belgilangan tartibda nogiron deb topilgan 
bola.
• BOLA HUQUQLARINI HIMOYA QILISH BO‘YICHA