www.elmler.net
-
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
159
yalnız ona məxsus əlamət və xüsusiyyətlərin məcmuuna malik olur və
onun fəaliyyətini təĢkil etməklə həmin adamı baĢqalarından fərqləndirir.
Fərdiyyət insanın temperamentinin,
xarakterinin əlamətlərində,
adətlərində, üstünlük təĢkil edən maraqlarında, idrak proseslərinin
keyfiyyətlərində, qabiliyyətlərində, fərdi fəaliyyət üslubunda və s.- də
təzahür edir. Ġki elə
adam tapmaq mümkün deyildir ki, onlarda qeyd
etdiyimiz psixoloji xüsusiyyətlər eyni olsun. Ġnsan Ģəxsiyyəti özünün
fərdiyyətliliyinə görə təkrarolunmazdır. «Fərd» və «ġəxsiyyət»
anlayıĢlarında
olduğu kimi, «fərdiyyət» və «Ģəxsiyyət» anlayıĢlarını da
eyniləĢdirmək mümkün deyildir. Onlar yalnız vəhdət təĢkil edirlər.
III.5.3. ġəxsiyyətin psixoloji strukturu
ġəxsiyyətin özünəməxsus psixoloji strukturu vardır. Psixoloji
ədəbiyyatda
qeyd olunduğu kimi, insanın Ģəxsiyyətə çevrilməsi üç
psixoloji kateqoriyanın nəticəsidir. Bunlar:
inikas – ünsiyyət –
fəaliyyətdir
. Bu baxımdan Ģəxsiyyətin psixoloji strukturunun əsasında
birinci növbədə onun idrak prosesləri durur. Ġnsan həyata gəldikdən
sonra duyğu olqanları vasitəsilə ətraf mühit
cisim və hadisələrini əks
etdirərək psixi inkiĢafa nail olur. Bu prosesdə onu əhatə edənlərlə
ünsiyyət xüsusi əhəmiyyətə malikdir. ġəxsiyyətin strukturunda onun
idrak prosesləri əsasında və onunla yanaĢı aĢağıdakı baĢlıca
yarımstrukturları, komponentləri qeyd olunur:
-
Şəxsiyyətin istiqaməti
. Buraya onun dünyagörüĢü, ictimai
mövqeyi, tələbatları, maraq və meylləri, əqidə və idealları,
adət və
ənənələri, ideya və praktik yönəliĢlik sistemi və s. daxildir. Bu zaman
yönəliĢliyin komponentlərindən biri dominantlıq təĢkil edir və aparıcı
olur. BaĢqaları isə istinad rolunu oynayır. Dominantlıq təĢkil edən
istiqamət Ģəxsiyyətin bütün psixi fəaliyyətini müəyyənləĢdirir.
-
ġəxsiyyətin strukturunda sonrakı mühüm yarımstrukturunu
onun
Dostları ilə paylaş: 
