MahirəNərimanqızı

insanın şəxsiyyəti birbaşa 
və dolayı
mənada onun siması, sifətidir
. BirbaĢa mənada insanın 
siması, sifəti onun baĢlıca identifikatorudur. Məhz onun xətləri, 
formaları, çevrəsi və digər xüsusiyyətləri əsasında bir adamı 
baĢqasından fərqləndirir, onun hansı yaĢ kateqoriyasına mənsub 
olduğunu müəyyənləĢdirə bilirik. Təsadüfi deyildir ki, Ģəxsiyyəti 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
157 
eyniləĢdirməklə bağlı bütün sənədlərdə onun sifətinin (üzünün) Ģəkli 
olması tələb edilir. Bununla yanaĢı olaraq bizim sifətimiz 
emosiyalarımızın, 
hisslərimizin, 
əhvalımızın, 
vəziyyətimizin, 
istəklərimizin ifadəçisinə çevrilir, o bizə təkcə verbal yolla deyil, qeyri- 
verbal yolla da, zəngin mimiki imkanlarımızın köməyilə də ünsiyyətə 
girmək imkanı verir. Dolayı mənada, insan Ģəxsiyyəti onun «ruhunun», 
baĢqa sözlə, onun bütün psixi təzahürünün «sifətidir». Ġnsana məxsus 
olan fərdi-psixoloji xassələrin təzahür xüsusiyyətlərinə, onun ünsiyyət 
üslubuna, davranıĢına, fikir və ideyalarına görə onu aydın 
eyniləĢdirməyimiz və onun gələcək davranıĢının istiqamətini 
proqnozlaĢdırmağımız heç kimdə Ģübhə doğura bilməz.
Bütün yuxarıda qeyd olunanları nəzərə alaraq deyə bilərik ki, 
şəxsiyyət fərdin özünü cəmiyyətlə eyniləşdirməsinə imkan verən 
davamlı fiziki və psixi xarakteristikasının məcmuundan ibarətdir. 
ġəxsiyyət insanın psixoloji siması olub, Ģüura, mənliyə malik 
olan, öz hərəkətlərinə cavabdeh, ictimai münasibətlərin fəal iĢtirakçısı 
olan adamdır. 
Şəxsiyyət müəyyən ictimai-tarixi dövrdə yaşayıb fəaliyyət 
göstərən, gerçəkliyi dərk edib müəyyən istiqamətdə dəyişdirən, ünsiyyətə 
girməyi bacaran konkret canlı insandır.