M əsləhətçi: C. Q. Nuriyev. Elm V ə Təhsil Mərkəzi «Təfəkkür»
Yüklə 420,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
T
əhlükə dedikd ə, maddi, əmək, elmi-texniki resurslara və marketinq sistemin ə daxil olmanın məhdudlaşdırılması başa düşülür. Təhlükənin iki tipi vardır; güc tətbiq etməklə yaranan təhlükə; iqtisadi əhvali - ruhiyyədən doğan təhlükə. T əhlükənin hər iki tipi dövlətin qabaqcadan düşünülmüş h ərəkətindən və ya dünya iqtisadiyyatının inkişaf meylindən yaranır. Təhlükənin əsas alətləri iqtisadi blokada, embarqo (embarqo - h ər hansı bir ölkə ilə ticarətin tam və ya qismən qadağan olunmasıdır), əlaqələndirmə sistemi, diskriminasiyanın 5 \ (ingilisc ə diskriminaton - malın mənşə ölkəsindən asılı olaraq, idxal mallarına tətbiq olunan tədbirlərdir) müxtəlif metodlarıdır. Bel əliklə, milli iqtisadi təhlükəsizlik dedikdə, ölkənin əmtəə və xidmətlərlə təmin olunması, milli iqtisadiyyatın səmərəli inkişaf etməsi üçün təhlükə yaradan xarici amillərin təsirindən qorunması başa düşülür. Əgər ümumi daxili məhsulun (ÜDM) s əviyyəsi nəzərdə tutulan və ya təsadüfi xarici hadisələrdən asılıdırsa, onda milli iqtisadiyyat təhlükədədir. Əgər ÜDM səviyyəsi xarici amillərə reaksiya verərsə və onların nəticələrini neytrallaşdırmaq mümkün deyilsə, onda iqtisadi t əhlükəsizliyin səviyyəsi aşağı düşür. Milli iqtisadi t əhlükəsizlik məfhumu ilə yanaşı beynəlxalq iqtisadi təhlükəsizlik m əfhumu da işlənilir. Bunun mənası möhkəm sülhün yaranması üçün iqtisadi və institusional şərait yaradan qarşılıqlı etibar və b ərabərliyə əsaslanan sistemdir. Xüsusi iqtisadi təhlükəsizlik dedikdə, hər hansı ölkənin birt ərəfli, nə iqtisadi, nə də siyasi üstünlük əldə edə bilməməsi başa düşülür. Ölkənin rəqabət qabiliyyəti bir çox amillər əsasında 381 göstəricini 8 ümumi amildə birləşdirməklə müəyyən edilir: 1. daxili iqtisadi potensial; 2. xarici iqtisadi əlaqələr; 3. dövlət tənzimlənməsi; 4. maliyy ə-kredit sistemi; 5. infrastruktura: 6. İdarəetmə sistemi; 7. elmi-texniki potensial; 8. əmək ehtiyatları. 51 Bu göstəricilərə hər bir ölkədə analitiklərin, ekspertlərin və iri şirkət rəhbərlərinin sorğuları da əlavə olunur. Bu qiym ətləndirmə bütün ölkələrə deyil, yalnız sənaye cəhətdən inkişaf etmiş, bəzi inkişaf etməkdə olan ölkələrə (hər şeydən əvvəl yeni sənaye ölkələri), həmçinin keçid iqtisadiyyatlı ölkələrə aiddir. Bu göstəricilər ölkələr üzrə xüsusi metodika ilə balların miqdarına görə qruplaşdırılır. Balların dərəcəsi yalnız məhsuldar qüvvələrin inkişaf səviyyəsini deyil, eyni zamanda dünya iqtisadiyyatında gedən dəyişikliklərə ölkələrin uyğunlaşma xüsusiyyətlərini sübut edir. Qabaqcıl ölkələrin dünya bazarında rəqabət qabiliyyəti aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir: Dünya bazarında ölkələrin rəqabət qabiliyyətinin reytinqi Yüklə 420,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|