Kompleks ishlab chiqarishda xarajatlarni taqsimlashda sof sotish qiymati usulining qo‘llanishi

Sotish qiymati asosida taqsimlash metodi. Sotish qiymati asosida taqsimlash 
metodida qo‘shma tannarx sotishdan olingan daromadga mutonasib ravishda 
taqsimlanadi. Yuqoridagi misolimizda sotishdan olingan daromad sotilgan 
miqdorni mahsulotlarning sotish bahosiga ko‘paytirish orqali topiladi. 1- 
jadvaldagi ma’lumotlardan foydalanib quyidagi hisob-kitoblarni 
amalga 
oshiramiz: 
3- 
jadval
Mahsulot Ishlab 
chiqarilgan 
miqdor 
Birlik narxi 
Sotish hajmi 
Z-800 
4,000 barrel 
10 p.b./barrel 
40,000 p.b. 
Z-900 
3,000 
15 
45,000 
XZ-880 
2,000 
25 
50,000 
XZ-990 
1,000 
65 
65,000 
Jami 
200,000 p.b. 
Qo‘shma tannarx qo‘shma mahsulotlarga ularning har birining jami 
daromaddagi hissasiga qarab taqsimlanadi. Misol uchun, Z-800 mahsulotga 18,000 
p.b.da qo‘shma tannarx taqsimlanadi ((40,000 p.b. / 200,000 jami sotish hajmi) * 
90,000 p.b.). Agar taqsimlangan qo‘shma tannarx 18,000 p.b.ni 4,000 birlik 
mahsulotga bo‘lsak, mahsulot birligiga qo‘shma tannarx 4.50 p.b. kelib chiqadi. 
Xuddi shuningdek, Z-900 mahsulot uchun qo‘shma tannarx 20,250 p.b. ((45,000 
p.b. / 200,000 p.b.) * 90,000 p.b.) ga teng. Boshqa mahsulotlar uchun ham 
qo‘shma tannarx shu tartibda aniqlanadi. Hisob-kitob natijalarini quyidagi 
jadvalda rasmiylashtiramiz (4-jadval). 
Farington Industrial Products 
Sotish Qiymati Asosida Taqsimlash Metodi bo‘yicha Mahsulot Tannarxi 

---

4- 
jadval
 
 
Mahsul 
otlar 
Qo‘shma