İRƏvan türkləRİNİN ƏDƏBİ MƏtbuat abiDƏSİ



Yüklə 0,65 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/10
tarix01.05.2017
ölçüsü0,65 Mb.
#16394
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Məsələ: bizim aşpazlər öz bozbaşını xoda verməkdən ötürü götürüb bozbaşına bir az ərik, alça, 

kartofel tökür ki, yeyən bir də yesin. 



Məsələ:  Bizim Qəmərli beçəsi vəz eyləyəndə fəsahət bəlağətini xəlğə göstərib, xəlğin ağzını 

açıq qoyub; Gözlərindən bir damcı yaş  çıxartmağdan ötrü gərək xətm qılam edəndə (Molla 

Nəsrəddinə) gərək bir təsih lənət oxusun, çünki axund bu lənətləri əgər oxumasa çörək yeyə bilməz. 

Odur ki, yalnız ya Molla Nəsrəddinə də lənət oxumaqla əktfa etməyüb hər biş vəğt namazdan sonra 

leyləkçilərə də bir təsbih lənət çəkməyi sənət mövkəd ğəbilindən olarağ cəmaətə vəsiyyət  eyləməyi 

yenidən rəmazan ayı üçün xatirində saxluyub ki, bunun əvəzində bir gələn bir də gəlsin.  



Məsələ:  Təzərsəki küçədə xanım “Qalinina” mətamələrinin  əl işlərini sərgiyə qoyub 

möminlərin və bəzi mollaların gözünə soxyb nəki gözlərini ovub rəvayətbazların xidmətində gözlərini 

kor edən şəhrəbanilər, xəccəbanilər, tükəzbanilər nələr yapırlar, hələ nələr yapacaqlar....  

 Bu özü də sənət xodə verməkdir ki, məktəbə bir ğız gətürən birini də ğomşusindən tapsın və 

xanım “Qalinina”nın zəhmət səyinə müğəbul təşəkkürlər etsünlər. Ama inşallah müsəlman qardaşları 

ilə işləri yapmazlar. 

Baxağ Bakı (qoroda naçalnik) inin səyinə bu da çox sənətpərəstdir.  Məsələ:  Əvvəl Bakıya 

gələndə yazıx qoçulara dahə deyir elə ki, həram elədi, boyini dəmirdən bərk olan qoçuların boğazını 

əmrud  sapından nazik eyləyib o saət əkdi... 

İmdi də bax, neçə müddətdir gecə  və gündüz çalışıb, özüni ğoşub  ğarə camaətə. Nədir ki, 

qəlün təvniylə çalışıb mübarizə edək, allahın qabağına çıxağ. Heç mən ölüm dəxili var? 

Mən bakılıların yerinə olsam, bir qəpik də o barədə ianə etmərəm, buyurun, bizim 

axundlarımızdan soruşun, görək təvniyə ilə də savaşmağ olar? Allahın işinə əl  vurmağ olar? Gər belə 

şey olsaydı niyə  bəs (lüt) şəhri alt-üst olurdı? Zəmanə naçalniki bu axırəmi özü də bilur. Ama     

mollalarla bir az ədavəti var, o səbəbə bu işi beylə eyləyir ki, mollalar  bilməsinlər də Türkan-Bakı və 

Zaqafqaziya cəmaətləri bilsinlər ki, bu təun əjdəhasının ağzində nə ğədər məxluğ ğuruyardi. 

BİTƏCƏK 

  

TƏBRİZ XƏBƏRLƏRİ 

 

Azərbaycanı  işğal etmək üçün artistlər cəmahir methodəsi tərəfindən söğəlcişdə 

bulunmağdadırlər.  Ğabağcə Osman bəy və  Mərziyyə xanımın dəstəsi Təbrizdə    hərəkat  hərbiyədə 

bulunduği sıradə ruh allahə    sədəği də  Xoy,  Səlmas, ta Urmiya gölünün sahillərinə  ğədər  əşfalə  

başluyubdurlar. Digər tərəfdən də ehtiyat olarəğ Əşrəfan  təht komandasında Tiflis teatro dəstəsi düz 

şose ilə  şəhərə  bir hücum xətti açmağdadırlar. Bunların  əğəbincə tazə bir osmanlı teatrosu dəstəsi 

keçdi. Bu gün alınan xəbərlərə görə Azərbaycana  sövğ edilən tyatro əşfal möfrazələri miyannədə  

atışma vağe olmağdadır. 



 48

Digər tərəfdən də İran dərvişləri “Əhr” Həmədan  və Girmənşah şəbiyə gərdin dəstələrinə  İran 

hökumətindən imtiyazlar tələb etməkdədirlər. Hökumət isə oları da artistlərlə bu hüğuğda qoyub. 

Azərbaycani beynəlmiləl artist,  təbiyə gördün və dəvrişlərinə açığ bulundürməği vəd etmişdir.  



Siyasi  

 

ORDUBAD 

 

Ağ seyidin uşağları Ordubaddan çıxıb yaylağa gedən kimi şəhərin havası  dəyişib.  Əksər  

mədaxili savuğ apardı. Ona görə  cəmaət həyəcana gəlib. Ağaların  ğayıtmasini rica etdi. Şəhərə 

ğayıtmaq üçün ağalar bir çox tələbatda bulunurlarsa da, o cümlədən sinniləri 40-dan ziyadə olmamağ 

şərtilə iki yüz nəfərə siğə istəyirlər. 

... 


Şəhərdə bu ğədər dul övrət yox; məhlədə olan arvətlərin (Hacı Molla Əli Axund) “dəstəği” siğə 

eylüyüb ğurtarmışdır. 



Bir nəfər ordubadlı. 

 

İdarə 



 

Ordubadlılar çox da qüssə etməsinlər. Ağ  şeytanlardan birisi də burada olduğn üçün İrəvan 

bağlarını da soyuq apardı. 

 

YUXUNUN  FƏZİLƏTİNDƏN 

 

BIR AZ 


Yat! Köhnə müsəlman nə ğədər varsa bu dünya , 

gor bolluca röya. 

Yat! Yat səna olsun bu gözəl uyğu kuvarə 

 təprənmə məbadə, 

Məcmuə və jurnallarımız yazsa məğalat  

sən bağır kı çatlağ, 

Deyir vaiz , səsəyinə vermə ğulağ, sən uzanıb yat, 

 huriləri oynat. 

Lay-lay deyənin  çoxdur oyu ol rahət, 

 bassın səni qəflət 

Toyu tomuşların işləməyilə çəkə zillət, 

 min dürli məşəğğət. 

Nəfsiylə edir cəhli, həmişə bizə irad,  

ax evləri bərbad. 

Onlara nədəndir?Acı gəlmiş bu gözəl ad,  

bir belə şirin zad. 

Bir məktəb açdırmaq üçün etsələr elam, 

 söz düşməyib gəz xam

Elmiylə məbadə edirlər sızləri bədnam, 

 bu ğəm bəd əncam. 

Məktəb sözünü tərk eyləyib eylə fəramuş, 

ver sözlərimə kuş. 

Yoxdur, bilirəm səndə əgərçi eşidən kuş, 

başında bir az huş. 

Yat! Yat, dadaşım, yatmaq üçün yaxşı zamandır, 

durma ki,ziyandır,  

Yuxu rahat candır, həm ruh rəvandır.  

Dəyirmançı 

  

  



 49

BÖYÜK TƏNĞID 

 

           “Şeyx Səməd” şirazlı imiş.  Bir gün məscid qapısında iranlıların natariusu yanında əkaşin bir 



neçə pinti iranlının həcətini , mərasləsini yazandan sonra buna bir ğazetə verüb toğh eyliyürlər ki, düzə 

də, xub də  kəndə  ğalan  ərsiz arvatlardan bunlara bir xəbər tapsın oxusun. Axund beylə baxır, eylə 

baxır, birdən  ğəzetəni tullayub, əmmaməni çıxardub bir qədər vurur yerə  və sonra  hirsini sovudub  

mülayim bir haliylə iranlılara deyür, ğardaşlar, bəlkə sizlərdən eşidən-bilən ola, Şeyx Səmədi 

haralıdır? Bunlar axundun bu halindən   təəccübə  gəlib , bir xeyli  vaxtdan sonra fikirləşib dedilər: 

axund ağa ! Şeyx Səmədi şirazlıdır!  

Axund – yəni şirazlıdımı?  

-

 



Bəli , ağa , şirazlıdır! Axund bir az hiddətlənib dedi – yəni belədirmi? Ya zarafat eyləyirsiniz? 

İranlılar çaşmış, ağa, vallah zarafat eyləmiriğ.  Əgər  ğələtimiz varsa, töbə eyləyək? Axund daha da 

şiddətlənib ağzı köpüklənə-köpüklənə birdən-birə bizə çığırdı. Xeyr, düz demirsiniz, mən də bilirəm,  

Şeyx Səmədi  şirazlıdır. Bax, gör bu ğəzetdə  məğalə verirsiniz ki, Təbrizdə paxlanən oçuzkən 

məzəndəsindən bizə    xəbər ver, heç anlamırsınız ki, dünyada nə var bu ğəzetdər bunda nə  xəbər 

olacağ. Bunun nə  əğli, nə kamalı var, sırf  yalançıdır. Bütün dünya Şeyx Səmədinni tanıyır ki, 

şirazlıdır. Amma bu yazır: (Seyid Səmədi Səbuni) almağ istəyənlər... buraxanda molla  durur deyəsən 

birdən o deyənə  su səpdilər, tası yatdı.  Molla durdi, hər yallamağə  xəlğ güldü, mən də güldüm və 



dedim, əfriyən camuşun fəhminə. 

ƏDƏBİYYAT 

 

Bilməm nə zalim olubdur elmə sərasər ağalar

Cindar, falçı, dərviş ğəmnak müstər ağalar. 

 

Açdığca elm, sənət  aclığ dutur cahanı, 

Ehsan evi ğapanmış qazan mazani. 

Basmış ğubar, matəm ağ başlı ruzə xani, 

Bəkə ğalub pulsuz  hər dəmdə çakər ağalar. 

 

Apdeğc göz cmaət məhv oldi köhnə adət, 

Məşədi Cəlil ğoyanmaz hər gündə yüz həcamət, 

Dəlləklər ağlayır qan, yarəb bumu ədalət?! 

Hacı Əli Ələkbər dəstində neştər, ağalar! 

 

Abdal Hüseyn, hənasın əvvəl yaxardı  hami,  

Əzbəski, bu hənanın cahanda vardır nami. 

Qan ağlayır xüsusən Hacı Bəyim hamami, 

Dəng həna satanlar biyar yavər ağalar. 

 

 

 

Hərdəmxəyal 

 

İRƏVAN XƏBƏRLƏRI 

 

İrəvanin hisli və hümmətli cavanları bu necə ay bundan irəli kəmal cədditlə bir yerə 

yığışıblar ki, şirkət yayıb bir mətbəə açsınlar. Ancağ pul sözü ortaya gələn kimi mindən –mindən  

bağlıyan cavanlar birdən bir tək səbr səsi eşidib də , deyib məqalələr yalan məqalədir. 

 

          TİCARƏT  “TƏRƏĞĞİSİ” 

 

Irəvanda bəzzad, xəbis, əttar, baqqal və sair bu  kimi mağazin sahibləri keçən il o qədər 

qazanıblar ki,  daha bu il al-verə ehtina  etməyib, dükanlarının qapılarını  bağlayıb(beytəl xab) 

şəkilə salmaq  istəyirlərsə də, amma neftçilərin və  sənətkarlar da tökməçilərin işi hamısından 

tərəğidədir, çünki, bu (dvornik) məsələsi çıxandan evlərində yandırmağa  şəmh tapmayan 

hammallar , fəhlələr  və  zərərdidə bağbamlar indi gərək  küçə ğapılarında fənar yandırsınlar. 

 50

Öylərinin içində oğurlanmağa layiğ  bir şey olmadıği üçün bu yayı özləri də  küçədə yatıb çırağın 

işığında başlarını dolandırmağ istəyirlər. 

... 

 

Keçən həftə  saət ikidə səfərdən qayıdan tacirlər yanlarında xırda  pul olmamağa görə adəmə 

bir ğəpik ğoyub 7 adəmə bir (leylək) məcmuəəsi  aldılar. Axırımıncı ğəpikləri düzəlmədiyi üçün 

7  əmsaliylə  ğazet satənə bir veksel vermişlır, nə isə  qəzet satana  pul lazım olduqda  ticarət 

banklarında  bu vekseli qəbul etməyib və deyirlər ki, gərək  milyoner “Pirğuli”də  ğol  ğoysun, 

valla olmaz! 

    

 

 

İdarə 

Bəs belə imişsə  əsnaflar banklardan nahağ yerə  kəllayi edirlər. Çünki, özləri yüz manatlığ  

olmadığları halda, bankir bunları milyonerlərlə tanış etmək istəyirlər. 

 

`    

 

 

 



 

Oprava işləri 

 

     Müsəlmanlar küsməsələr müsəlmna məxsus işlərə  heç vağt tez baxmıyacağlar. 

... 

        Gürci  karvansarayında xozeynlər cümə demir, bazar demir, şənbə demir əminələri  

kötəkiylə  işlədirlər. Ama  nədən isə  hər sübh  tezdən qaradovoy gəlib  əminələri işdən 

çıxardır. Bir on dəqiqədən sonra  qaradavoyların heç papağı da görünmür. Ama gürcü 

sarayının eşiklərində çox doxan olmağa  görə qaradavoylar  deyəsən navvotğa məsələsiylə 

məşğul olurlar. 

... 

 Keçən günlərdə nökər -usta aralarında olan  yüngül bir küdrəti özəllə etmək üçün (adam 

çəkişməsə bərkişməz) məsəli yerinə yetirülüb; əkəbir və ərkan vilayətdən sayılan nan bir zat 

tərəfindən göndərilən bu ğuyi heykəl yapılan  İranın böyük tacirlərindən bir zati dikandən 

çarşıya  çıkıb(gimnastiğa) üsulu ilə böyük bir çəkiş  bir kəş əmələ gətirdi. 

 

Gəncə  

 

Bir neçə gün bundan qabaq  Sərdar bağında  olan (qulyaniya)da bizim cavanlarımız  xeyir 

verməklə və keyf çəkməkdə ğomşulardən heç vaxt dala qalmırdılar. Belə ki,  ermənilər , ruslar 

madmazellərə altı  şahalığ    gül  alıb bağışlayanda  bizimkilər bir-birinin boynunun kökünə beş 

manatlığ yalqız  ğanfet çalırdılar. Onlar lal, kar musiğiyə qulağ asanda  bizimkilərin səsləri 

zurnanın səsini batıl eyləmişdu və əlavə bizim cavanların papağları  gecə atılan fişənglərdən çox 

uca gedirdi. Afərin bizə, genə ozümüzə.   

Palazqulax. 

    

 

 

İdarə 

Afərin, afərin, a kişi. qomşular xeyriyyə işlərində əcəb təmkin göstərirmişkən ki.... 

    

 

 

 

Nəsihət 

Özüni  topla , a “leylək”, bircə rahət otur! 

Olmasın çox da işin , həm bəkilin! 

Görmürsən ağuzumə  taxur.......... 

“Mərvdə” (Yusifi) öldürmədi bir çəkməsilən?  

 

“Lək-lək”in yuva dayəsi. 

 

 

 

Müdir və naşirlər: Mir Mahmud Mirfətullayev, Cabbar Əsgərzadə (Aciz) 

 

 

Elan 



 51

 

Parikmaxerskaya “Marsel” 

Sərbəst və gönü təmizliklə alır. Ona görə təmizlik sevən cənablardan təvəqqə eyləyirlər  başlarını 

vurdurub, yüzlərini təraş etdirməkdən otürü  köhnə  bolsa kaş xanə  sənin yanında olan “Manuğ 

çutaxyantsin”in “Marsel” parixmaxerskayasına təşrif  görsünlər. Hağğ zəhmət hər dəfəyə 20 qəpik, 12 

dəfəlik ğartuçğamız 2 manatdır.  

“Marsel” Parikmaxerskayası.. Manuk Çitaxyants 

   

 

 

Elan 

 

İstanbulda hər on gündə  nəşr olunan elmi , ədəbi və    məsur “Şahbal” məcmuəsi  əcnəbi 

məmləkətlərə illiyi: 10 manat 24 nüsxə  və altı aylığı 5 manat 12 nüsxədən ibarət. Xahişmənd 

olanlar bu adresə rcuh buyursunlar.  (İstanbulda iki pustxana ğarşısında Fərəx Bəy xanda nömr  

9 , 10, 12) . Bu məcmuəyə nəhayət  mətin bir məcmuəyə olub və hər kəscə ğiraəti arzu  edilər. 

Dərcə nəfisdir, fayda bərdar olmağ üçün  abunə  hər kəsə tövsiyə ediriz 

 

İrəvan, “Luyis” mətbəəsi. Типография «Луйсъ» Эриванъ  

   

 

 

 

2 IYUN 1914 cü il, ŞƏNBƏ,  No  9. 

Lək-lək türk dilində həftəlik məzhəkəli məcmuədir. 

Hər nüsxəsi 7 qəpikdir. 

 

Mündəricat 

 

 Ədəbiyyat. Hərdəmxəyal. 



Məğalə həft cür.. Yaltağçı 

Bişüur övladım. Şeytan. 

Mərənddən məktub. Səfil mərəndli. 

İrəvan xəbərləri 

Yakalaşmış.Ətcənə lək- lək. 

Taqqıltı. Şeytan.  

Poçta ğutusu. 

 Elan 


 

 

ƏDƏBIYYAT 



 

Hissim dağılır gərdişi  dövranı görəndə, 

Dünyadakı nadan olan insanı görəndə. 

 

Qurtardım o gündən ki, bu şəhərə aşiğ olasından, 



Bağrım yarılır sənf müsəlmanı görəndə. 

 

Ən doğru  bizə  hərəm parılur tülkü papağdən, 



Şadam Xaçatur ğoyduği şapğani görəndə. 

 

Bulvarda gülürlər bu yaşıl lentli qızlar, 



Çadrşəb tar içrə bu nəsvani görəndə. 

 

Ahu kimi Saşa ki, gəzir küçədə sərbəst, 



Od  qör  ğaçur töhfə Tükəzbani görəndə. 

 


 52

Az qaldı dünən Gülsənəmin  bağrı yarulsun, 

Mənlə dolanan qol-qola(Varyani) görəndə. 

 

Düşdi yadıma övdə dünən köhnə səliğə, 



(Naznaz) pişirən kiftəli şorbanı görəndə. 

 

Ammə pişirə qatleti padvaldakı (Sərkis), 



Fırlansam alagözlü butulğanı görəndə. 

 

Əfsanə səadətdir bu  padvalda keçinmək, 



Nəhnim kor olur xaneyi virani görəndə. 

 

Bir kəlmə müsəlmanca danışmam öz atamla, 



Mama deyərəm madər giryanı görəndə. 

 Hərdəmxəyal 

 

“Məqalə həft cürə”, yaxud sənət büruzə vermək 

 

Götür  İrəvanda Məşədi Abbas bəy  Əli Alınağıbəyzadə  və Hacı  Səməd  Əli Hacıbaba oğluni. 



Bunlar da baxırlar ki, opravanın  hələ müsəlman küçələrinin təmizliyinə, suyuna , işıqlığına, halına 

baxmağa məcəli yoxdur. Bu cənablar təzə açılmış    Təsarsəki küçənin suyini gətürməgi öhdələrinə 

götürürlər; (Afriğuf)də müsəlmanda bu işi görən  kimi  opravanın 1600 manata təxmin elədigi işi 500 

manat öz idarəsinə zərər vurub, 1080 nanata endirir. Bilmirəm bu bəyzadə və hacızadələrə nə ğalmışdı 

ki, opravanın vəzifəsini öz öhdələrinə götürürdülər.  Əgər desəkiz  sənətkardırlar, xayır! Heç vağt 

inanmaram, Irəvanda bu ğədər dövlətlilər,  əyanlar var. Hansı biri xeyir işə  ğarışmağ istəyüb. 

Barmağınızı yumun indi. Bunlər bu kasıblığları ilə belə ki bu işə düşənlərinə nə xeyir işə baş qatmağı 

özlərinə sənət biliblər allah. Möfğ eyləsin, ama mən yenə inana bilmirəm. Məhz Əli boşağmış ki, biz 

bir belə iş eliyək. Əgər musurman qardaşların bu işi bilməsə bu işi də bilsin. 

Məsələ:  İrəvan cəmiyyət  xeyriyyəsi bahardan bəri göstərdikləri fəaliyyət cəhdinə  yığdıqları 

pulları  xərcləməgə yer tapmayıb. Məhz yalğızca  İrəvan cəmiyyəti xeyriyyəsinin adıyla (Sabir)in 

kitablarını  nəşr etdirməgi öz öhdəsinə  götürübdür ki, bakılılar bir az nicat, şəfa, səadətdən, zaddan 

deyəndə bir az da bunlardan desinlər və əlavə bir otuz min manatlığ da dağdağan zağaz  verüblər ki, 

cəmiyyət zalının eşıklı-içərili divarlarına assunlar ,bəlkə molla yavaların gözi dəgməsün. 

Bir də götürək opravanı, həğiğət opravanın işi heç tərifə  gəlməz, müsəlman  ğlasnılarının 

dövlətindən müsəlmanlara ucuz hər iş başlanırsa , o dəğiğə  ğurtarır. Necə ki, tazə  blanda iki ay 

bundan əvvəl elektriğ  ağacları yarısına ğədər  nəsib edilmiş və yarısı da elə ğalir. 

Aldığımız məlumata görə oprava bir gün yatır yuxuda görür ki, ğəza bunu salıb müsəlman 

küçəsinə,  ğıçı-ğıçına ilişib. Birdən uçur. Gethaget, gethaget , birdən gurumbaz dəgir bir xəndəğə, 

sərsəm yuxudan ayulub deyir, gərək mən bir yetim sevindirim. Odur ki, gəlüb sahibsiz yetim 

müsəlmanın da xərabə blanının  yarısına  ğədər eleğtriğ çəkdirir, yarısı hələ da ğalır. Deyəndə bəs, o 

biri yarısı? Deyir mədaxil sənəd və ğubçasınə iki dənə eylə, boynu yoğun  ağça siçanı görüb kü,  daha 

bir ağça da  götürmək olmaz ! Burdan da məlum olur ki: oprava məhz yetim sevəndirmək istəyürmiş 

vallah. Sənət bruzə vermək olsaydı heç o yarısına da eleğtriğ çəkməzdi.  



Yaltağçı   

 

 



    

BIŞÜUR ÖVLADIM  

 

Bu zalımın oğlu məni lap dəng eylədi, dəng, 



Ovğatımı təlx, hövsələmi təng eylədi, təng. 

 

Gənə xirtəginə kimi gedüb içdi ğudurdu, 



Hər kim ğabağa çıxdı,  durub cəng eylədi , cəng. 

 


 53

Gah qonşuların   baltası tək təndə apardı, 

Ordakılarını yenə kəllə  vurub  ləng eylədi, ləng, 

 

Gənə getdi ğumarbazlığa bu zalımın oğlu, 



Paltarını uduzdu məni binnəg eylədi, nəng, 

 

Gənə tiryakə adət eylədi bu başı batmış, 



Gənə şeirə çəküb adətin  bəng eylədi, bəng. 

 

Ğuran  anlayım hağsi  səsi təngə gətirdi, 



Əflimə salıb ğul ğıçımi çəng eylədi, çəng. 

Şeytan  

 

           MƏRƏNDDƏN XƏBƏRLƏR 



 

Cənab “Lək-lək” təfəqqə edirəm dərc edəsiniz və təəccüb etməyəsiniz. Hər yerdə bir allah 

var, İrəvanda min allah. Əvvəla, and olsun bizi yaradan, var edən gözə görünməz allaha. İkinci, and 

olsun  səlləlləh Məhəmməd Əliyə və genə and olsun , üçümüncü allahımız  Əhməd Şaha , dördümüncü 

allahımız xanlara, büşiminci allahımız mollalara, altımıncı allahımız seyidlərə  və yeddiminci  

allahımız fərraşların başına. Mən xilaf ərzi eyləmirəm. Özgə məmləkətlərin hamısında bir allah var və 

hər kəsin də  pənahı  hər yerdən kəsilib, ora əl atar; daha 28 allah yoxdur ki, bir-birinə salsın və 

bəndələrinə zalım olsun. Ama  gəl bax iranlıların halına , şikayətlərini klimə etsinlər. Belə də hərkə- 

hərkə yer olarmı? O  ki  gözə görünməz allahdır, heç yaxasını ələ  verməyib və İran sədmədidələrinin 

zırıltısına  ğulağ    asmağ    və gözə görünmək  istəməyir. 2-minci allah da (Odessada) madmazellərlə 

boğuşmğa məşğul olub  heç bizi yadına salmaz; 3-müncü allah  da kı, səfirdir, sözünə baxan yoxdur. 4-

müncü allahlar  da kı, xanlardır, mollalardan çox bərk qorxurlar. Heç kəsin şikayətinə yetuşub işinə 

baxmağ.  

Istəmürlər, məgər eyni kə, gah da bir maladoyların işinə baxıb şikayətinə tiz çatarlar. 

Ğaldı 5-minci allahımız mollalar, bunlar da çox ğəhərdərlər. Heç rəhm , mürvət tapılmaz! 6-

mıncı allahlarımız da seyidlərdir. Bunlar da  mollalarla əlbirdilər. 7-minci allahlarımız fərraşlardır ki, 

hər bir yüngül bəlanı  dəf etmək üçün ağır məbləğlər istəyirlər. Almasalar , sıxa ki, çalmağdan 

boynumuzu yağır edəcəklər.... 

 

Ama bu saydığım allahların  işə baxmamələrinin hərəsinə bir  əzr götürdüm... Bəs işlərimizə 



tez baxan 5-minci allahlarımızdan yazım, bax gör doğrudan bunlar rəhimsiz, mürvətsiz , qəhar  

allahlardır, ya yox? Gor bunların məğam ğəhirdə vurduqları bəladan  xilas olmaq  mümkündür, yainki, 

mən yalan deyirəm? 

İndi ğulaq as gör! Bu gün Mərənddə Ağa Əli Mərəndliyə bir nəfər mərəndli  Ağa Rəhim adında  

birisi yüz tümən pul verəcək  Ama  Ağa Əli  4-minci allahlardan  olan Siçah Əlınzame  bir neçə ərizə 

verəndən sonra  etdiyi şikayətdən yanə 5-minci allahlarımımızdan olan Şeyx Bağıra  ricuh et, -deyə 

cavab verir. 

5-minci də bunun yüz tümənini  əlli tümənə  kəsir ki, 5 ilə kimi alsun. Ağa Əli bu işləri görəndə  

məəttəl ğalır; dərbar süpurgəçilərindən  biri buna deyir, heç məətəl ğalma sən,  bilirsən ki, hər kəs allah 

üçün bir versə, beş əvəz alar? 

 Bu 

məsələni Ağa Rəhim bildiyi üçün anbarına bir xərvər yarım buğda yerləşdirdi... Sən hələ 



şükür eylə ki, yüz tümənin əlli tümənə  və beş il vaxtə hesablaşmağə kəsildi 

 

Şikayətçi Ağa Əli bu sözləri eşidən kimi  deyir,  bəs, eylə isə mən də ondan böyüyünə ərizə 



verərəm, bu saət gedərəm Hacı Səməd xanın yanına. 

           Sopur ki, bir xəbəri Şeyx Bağıra deyən kimi deyir, eylə eləsin ki, ğəhəsim tutmasın. Vallah and 

olsun əsa və əmmaməmə onu əppək üzünə həsrət qoyaram. Hələ qalmış bu ki, mənim qabağımda sıcağ 

altu olanın hökmü (Sofiyan)dan bu tərəfə keçməz! Ayə o görmədimi Bağır allah və bir də oğili arvad 

milli olmadığından ötrü Təbrizdən hakm götürdü. Mən ki fəxr elədim?.. Ayə  eşidmədiyi  Əli Həsən 

oğlu 800 tümən xərci çəkıb Təbrizdən hökm gətirdi. Bu hələ 800 tüməndən mollalara, seyidlərə 

xərclədim ki Hacı Əyisdən ərs yetişən 5000 tüməni alsın. Mən o hakimdə fəsğ elədim. 1600 tüməni də 

getdi, mənə versəydi , genə ona bir gün ağlardım. 1 qəpikdə qazana bilmədi. 



 54

     Amma  o  1600  tüməni mana versəydi, genə ona bir gün ağlardım. Aləm bilir ki, mənim  əlimdən 

necə  işlər gəlib-gedib.  İndi bunu anlayıb və rahət otursun ki, məndən böyük allah nəinki Mərənd 

Azərbaycan hətta dünyada da yoxdur. Mən bu sözləri yazandan sonra bunu demək istəyirəm ki, sıcaq 

əltulalar və sıcaq alnazatlar bir məci, iki məci, üç məci və yerdə qalan Allahlar ki, bunun ğabağında 

toxuya bilmirlər və bu onların hamısından pisərdir. Cəmih ixtiyari versinlər  Şeyx Bağıra, bəlkə, bu 

yazıq iranlılar bu qədər bəla çəkmiyələr, çünki allah ki şərikli oldu, hansının bir-birinə acığı tutsa göpi, 

sıxa kisini bəndələrə də keçən axrı sıxə ki, altında əzildik, tıncığdix yazıqığ.  

                                                                                                                       Səfil Mərəndli  

 

                             İRƏVAN XƏBƏRLƏRI 



                                               Müəllim yubleyi 

             İmthanlardan sonra ədib,  şair, müəllim, binəzir  Şəfigürov Həzrətlərinin 48 illig yublüsi 

başlanacaq.Və bu yubleydə  əvvəlimci dəfə nitğ oxuyanlar Həzrət məşaralihək bu neçə illərdə  təhd 

tərbiyəsindən çıxmış və diplom almış türk dili professorları olacaq. 

            Və bir çoxlarının nitqinin məzmuni böylə olacaqdir:,nəhayətsiz təğdir və  təşəkkkürlərimizin 

ğaynar bulağlarından axan saf sulari ədib  şəhrimiz və müəllim biynəzirimizin mübarək  başından  

töküb müğəddəs vücudini ğarğ etmək  nə qədər xoşbəxt oluriz... 

            Əgər xədankərdə bu zat bizlərə türk dili və türk dərsi öyrədmək və vermək bacarsaymış, 

yəğinən  başımız türk tarixi seçməğə  və türk dilini cırnaı bağırdmağa və  ələlxüsis türk qəzet və 

məcmuələrini oxuyub gözəl və  zərif  əndam tanqo madmazellərin məşurğəsindən bifeyz və  məhrut 

ğalardığ. Və  əlavə valideynlər (imenni o kişilər və  ağalar ki uşaqlarını gimnaziyada oxudurlar).Bu 

yubiley münasibətilə bu məhrəm nani yüz il də bundan sonra oradaca məmləkətdə bir ğərar edib öz 

uşaqlarının milli hisrlərini və dillərini fəda edəcəklər.  

İdarə. 


Hamısı necə olsa bunidən möhkəm  olan müəllimliki , uşağ  və  atalari öz övladlarını dilsiz  

ğoymağa etdikləri səyi və qeyrətlərini təbrik ediriz. 

 

 

QIZLAR MƏKTƏBİ 



 

İrəvan hüsayilərinin bu keçən günlərin birində  ğızlar məktəbində  olan məclisdə böyük bir 

hümmətləri görüldü, nəhayət ciddi bir surətdə məktəbin müəllimələri üçün məktəbin yanında  bir neçə  

otağ  artırmağa ianələr toplanır..... 

-

 

allah müvəffəğ eyləsin..... 



 

 


Yüklə 0,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin