İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

 
MÖVCUD YANAŞMALARIN NÖQSANLARI 
Hal-hazırda bir çox şirkətlərdə elə təsəvvür vardır ki, mövcud antivirus 
vasitələri virus təhlükəsinə qarşı etibarlı müdafiə qurmağa imkan verir. Halbuki 
belə düşünmək yanlışdır. Çünki antivirus vasitələrin əksəriyyəti siqnatura 
metodlarına əsaslandığından yeni virusu tanıya bilmir. Çox hallarda təşkilatlarda 
antivirus vasitələri ilə işləmək qaydalarını reqlamentləşdirən normativ-metodiki 
sənədlər mövcud olmur. Antivirus vasitələri sistemin zəif yerlərini təyin etməyi və 
aradan qaldırmağı bacarmırlar. Antivirus vasitələri virus hücumu nəticələrini 
aradan qaldırmaq üçün funksional imkanlara malik deyildirlər. 
Ziyanverici koda qarşı müdafiə məsələsinə digər geniş yayılmış yanaşma 
növü yalnız bir antivirus istehsalçısının məhsullarına etibar etməkdir. Əgər hər 
hansı səbəbdən həmin antivirus istehsalçısı yeni virus istehsalından geri qalarsa, 
külli miqdarda kompüter müdafiəsiz qala bilər. Antivirus istehsal edən şirkətlərin 
yeni virusa reaksiya müddəti fərqli olduğundan, daha cəld istehsalçıya müraciət 
edilməsi motivasiyasının mövcudluğu bu sahədə güclü rəqabət mühiti yaratmaqla 
situasiyanın daim dəyişməsinə səbəb olur. 
Bütün bu deyilənlər virus hücumlarından qorunmaq üçün kompleks 
yanaşma tələb olunduğunu ön plana keçirir. 
Virus hücumundan kompleks müdafiənin təşkilati, hüquqi, kadr, texniki, 
texnoloji, proqram və s tərəfləri vardır. 
Təşkilati aspekt virus hücumuna qarşı sistemin zəif yerini aşkarlayıb ləğv 
etməlidir. Bu, virus hücumunun mümkün olması ehtimalını aradan qaldırır.

---

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
422 
Antivirus təhlükəsizliyinin təmin edilməsində normativ-metodiki, texnoloji və 
kadr təminatları mühüm rol oynayır. 
Normativ-metodiki təminat nəzərdə tutmalıdır ki, virus hücumlarından 
müdafiə sahəsində balanslaşdırılmış hüquqi baza yaradılsın. Bunun üçün 
şirkətdaxili normativ sənədlər kompleksi işlənib hazırlanmalıdır. 
Kadr təminatı çərçivəsində şirkət virus hücumlarına qarşı lazımi tədbir görə 
bilən əməkdaşlardan istifadə etməli və mövcud əməkdaşları bu sahədə 
bilikləndirməlidir. 
Texnoloji təminat, viruslardan müdafiə üzrə nəzərdə tutulan bütün digər 
tədbirlərlə yanaşı, əsas diqqəti səbəkə ekranlaşdırmasına yönəltməlidir. Bu, 
istifadəçilərin işçi stansiyalarını şəbəkə viruslarının hücumundan qorumaq üçün 
potensial təhlükəli paketlərin filtrlənməsi yolu ilə əldə edilir. 
İlk antivirus proqramları CHK4BOMB və BOMBSQAD 1984-cü ilin qışında 
yaradılmışdır. Onları amerikalı proqramçı Endi Hopkins (Andy Hopkins) yazmışdı. 
Kompüterdəki informasiyanı virus hücumlarından müdafiə edə biləcək ıik antivirus 
proqramı 1985-ci ildə meydana çıxmışdır. DRPROTECT adlanan proqram 
proqramçı Ci Vonqun (Gee Wong) böyük zəhməti bahasına əmələ gəlmişdi. 
Yaradılmış proqram kompüterdə BIOS-dan keçərək yerinə yetirilən bütün 
əməliyyatları (informasiyanın yazılmasını, formatlama əməliyyatlarını) bloklama 
qabiyyətinə malik idi. İş prosesində belə əməliyyat əmələ gəldikdə proqram 
sistemin yenidən yüklənməsini tələb edirdi. 
Endi Hopkins 
Ci Vonq 
Aşağıdakı cədvəldə XXI əsrdə ən çox yayılmış kompüter virusları haqqında 
informasiya verilmişdir. 

---