“Gənc nəsil həm fiziki cəhətdən, həm də mənəvi cəhətdən sağlam olsun”
NARKOTİKLƏRƏ QARŞI MİLLİ TƏBLİĞAT OFİSİ
Yüklə 461,08 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- YENİ YANAŞMALAR VƏ TÖVSİYYƏLƏR
- • Narkotiklərin və onunla bağlı digər assosial halların ziyanı ilə bağlı gənclərin məlu mat landırılmasının tədbirlər kompleksi
- • Erkən xəbərdarlıq tədbirlər kompleksi
- • Буистигамятдядащабирмцщцммягамнязарятсизлийинарадангалдырылмасынайюнялмиш тядбирлярсистемидир.
- • Эянcляряпсихолоjийардымхидмяти
- • Асудявахтынвямяшьуллуьунтямининяйюнялмиштядбирляркомплекси
- • Sosial fəaliyyətə cəlb olunma tədbirlər kompleksi
- • Саьламщяйаттярзининтяблиьиняйюнялмиштядбирляркомплекси
- • Тялим-тярбийясистеминдяфяалиййяттядбирлярикомплекси
- QEYDLƏR UÇÜN
- ANNUAL REPORT ON DRUG RELATED SITUATION IN AZERBAIJAN 2012 This Report was prepared by the
|
30 NARKOTİKLƏRƏ QARŞI MİLLİ TƏBLİĞAT OFİSİ Məhz Əf qa nıs tanda istehsal olunan narkotik maddələr İran vasitəsilə Cənubi Qafqaz ölkələri, o cüm lə dən Azərbaycanın üzərindən keçməklə Avropaya daşınır. Azərbaycan üzərindən keçən nar ko marşrutlar ildən-ilə fərqlənir. Bir neçə il əvvəl İran-Azərbaycan, Azərbaycan-Rusiya və ya İran-Azərbaycan, Azərbaycan-Gürcüstan-Avropa marşrutu hə yata keçirilirdisə, daha son ra Xəzər dənizi vasitəsilə Əfqanıstan-Orta Asiya-Xəzər dənizi-Azərbaycan və quru sər hədləri boyunca Gürcüstan-Avropa marşrutları narkotacirlər üçün əsas rol oynayır. BMT-nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə İdarəsinin qiymətləndirmələrinə əsasən 2007-2012-ci illər ərzində Əfqanıstanda ümumən 727 min hektar ərazidə 32 min 200 ton tiryək istehsal edilib. Narkoişbazlar istehsal edilmiş tiryək və heroini Avropa və digər ölkələrdəki qara bazara çıxarmaq üçün daim yeni-yeni marşrutlar axtarırlar. Azərbaycanın coğrafi mövqeyi, yəni narkoistehsalçı Asiya ölkələri ilə narkoistehlakçı Avropa ölkələri arasında yerləşməsi, əlverişli quru, hava, dəniz və dəmir yolu nəqliyyat şəbəkələri onları özünə cəlb edir və narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsində ərazimizdən tranzit dəhliz kimi istifadəyə cəhd göstərilir. Bundan əlavə, keçid dövrünün sosial-iqtisadi problemləri, miq ra si ya prosesləri narkotiklərin qeyri- qanuni dövriyyəsinə qarşı mübarizəyə mənfi təsir gös tə rir. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan Respublikasının 20% ərazisinin iş ğa lı, Azərbaycanın İranla olan dövlət sərhədinin 132 kilometrinə Ermənistanın silahlı qüv və ləri tərəfindən nəzarət edilməsi nəticəsində həmin sahədən Avropaya, o cümlədən Qara Də niz hövzəsi ölkələrinə, habelə digər dövlətlərə güclü narkotik axını həyata keçirilir. Er mə nistan Respublikası silahlı qüvvələrinin işğalı altında olan Azərbaycan Respublikasına məx sus ərazilərdə narkotiklərin istehsal edilməsi və onun satışından əldə edilən külli miq dar da gəlirin terrorçu qrupların yaradılması və təlim keçmələrinə istiqamətlənməsi təh lü- kə nin miqyasını daha da artırır.
M üasir sosial-iqtisadi şəraitdə yeniyetmə və gənclərin şəxsiyyətinə sosial çevrə tə rə fin- dən göstərilən təzyiq artmışdır. Cəmiyyətdə mövcud olan qeyri-sabit və şəxsiyyətlər ara sı münasibətlər gənclərdə deviant reaksiyaya səbəb olur. Gənclərin davranışı psixoloji sub li masiya prizmasından keçərək çox vaxt assosial formalar alır. Assosial dediyimiz dav ra nış lar bizim adi həyatımızda neqativ halların geniş yayılmasına gətirir. Əfsuslar olsun ki, ob yek tiv səbəblərdən çox vaxt cəmiyyət gənclərin davranışını müsbət səmtdə planlaşdırmaq im kanlarını və vərdişlərini aşılamaq iqtidarında olmur. Buna bariz nümunə kimi tütün və al ko qollu içkilərin gənclər tərəfindən istifadəsini göstərmək olar. Alkoqolun və tütün məh sul la rının müasir cəmiyyətdə tam qadağaya məruz qalmasının mümkünsüzlüyü və həmçinin an tialkoqol, antitütün fəaliyyətinin kifayət qədər effektiv təşkil olunmaması gənclərdə erkən yaş lardan alkoqol və tütündən istifadə hallarının yayılmasına gətirib çıxarır. G ənclərin qeyri-formal qrup submədəniyyətlərinin formalaşması mənfi qərb sub mə də niy yətlərinin ölkəyə telekommunikasiya vasitəsi ilə ötürülməsi nəticəsində baş verir. Bütün bun ların nəticəsi 31 olaraq, bu gün Azərbaycan cəmiyyətində gənclərimiz nəinki siqaret və al ko qoldan, həm də tok- siki maddələrdən və narkotik vasitələrdən də çox geniş istifadə et mə k dədirlər. Bu maddələrdən istifadə etmək vərdişi artıq formalaşmış bir qrup gənclərin submədəniyyətlərinin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Avropa Birliyinin «Reitox» Akademiyası tərəfindən keçirilmiş son tədqiqatlara əsasən tü tün, alko- qol, toksiki, psixoaktiv və narkotik maddələrin istifadəsi arasında qərb gənc lə rinin submədəniyyət formalarında birbaşa əlaqə mövcuddur. Avropa Birliyi son illər gənclər ara sında narkotizmin yayılması, tütün, alkoqol, toksiki maddələrin istifadəsi, qumar oyun la rı nın keçirilməsi, tüfeyli və nəzarətsiz həyat tərzi, fahişəlik və s. neqativ hallarla kompleks şə kil də mübarizə metodologiya və strategiyasını tətbiq edir. Azərbaycanda gənclər arasında keçirilmiş sosioloji tədqiqatlar problemin mahiyyəti, gənclərin profilaktik tədbirlərə cəlb olunması və maarifləndirilməsi sahəsində bir sıra prob lem ləri aşkar etmişdir. İctimai sorğuların nəticələrinə görə, azərbaycan gəncləri narkomaniyanın törətdiyi əsas fəsadlar haqqında ümumi təsəvvürə malik olsalar da, məsələnin ciddiliyini tam dərk et mirlər. Keçirilmiş sorğular və tədqiqatlar nəticəsiz qalmamışdır. Narkomanlığın və onunla bağ lı neqativ halların profilaktikasını təşkil etmək üçün bir sıra yeni tövsiyyələr ha zır lan mış dır ki, bunlar da özünün tətbiqinin xüsusi dövlət proqramlarında əks olunmasını gözləyir. Narkomaniya, toksikomaniya, alkoqolizm və tütün əleyhinə yönəlmiş maarifləndirici tədbirlərin təşkilində əsas prinsip tədbirlərin fərdi xüsusiyyətlər üzərində qurulmasıdır.
Burda əsas yük təhsil müəssisələrinin, səhiyyə və hüquq-mühafizə orqanlarının, QHT-in, KİV-in və s. üzərinə düşür. Bu fəaliyyət qanunverijiliklə tənzimlənərək, planlı şəkil də aidiyyatı qurumlar tərəfindən və xüsusi layihələr çərçivəsində aparılmalıdır. Məlu mat lan dır ma ictimai reklam, xüsusi kampaniyalar, gənclərin könüllü hərəkatlari və s. vasitələrlə də hə yata keçirilə bilər.
Bu istiqamətdə fəaliyyət gənjlər arasında risk qruplarının və ayrı-ayrı risk faktorlarının er kən müəyyən edilməsini və müvafiq tədbirlərin görülməsini nəzərdə tutur. Məsələn, epi zo dik istifadə faktları erkən müəyyən olunarsa, bu, gənclərin müalicə və sosial-psixoloji yar dım almasına şərait yarada bilər. Azərbaycanda bu fəaliyyət Təhsil, Səhiyyə, Daxili İşlər Nazirliklərinin, yerli icra ha ki miy yətləri yanında yaradılmış xüsusi komissiyaların (uşaq, yeniyetmə və gənclərlə iş üzrə, nar kotiklərlə
32 NARKOTİKLƏRƏ QARŞI MİLLİ TƏBLİĞAT OFİSİ mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının yerli komissiyaları və s.) üzərinə düşür. Bu fəaliyyəti həyata keçirmək üçün müxtəlif üsullar tətbiq olunur: gənclərlə söhbətlər, gö rüş lər, həmçinin məktəbdən yayınma, tüfeylilik, əyyaşlıq hallarını, narkopritonları müəyyən et mək və s. məqsədlərlə keçirilən reydlər. Valideynlərin iştirakı ilə birgə keçirilən profilaktik təd birləri də bura əlavə etmək olar.
Бу фяалиййят ушаглар, йенийетмяляр вя эянcляр арасында тцфейлилик, евдян йайынма, итмя щаллары иля баьлы тядбирляри ящатя едир.
Sosial g ərginlik və iqtisadi problemlər içərisində yaşayan gənclər hər gün müxtəlif konfliktlərlə (şəxsiyyətlər arası, ailədaxili, şəxsiyyət daxili və s.) üzləşirlər. Nəticədə gənc lər stress və psix- oloji gərginlik vəziyyətinə, depressiya hallarına və s. məruz qalırlar. Ya ranmış vəziyyətə gənclər qeyri-adekvat davranışla cavab verirlər. Bu deviant dav ranış problemlərin və assosial halların, o cümlədən də narkotiklərdən sui-istifadənin ya yıl masına gətirib çıxarır. Gənclərimizdə yaranmış psixoloji gərginlik vəziyyətindən düzgün çıxış yolu tapmaq üçün psix- oloji yardım xidməti yaradılmalıdır. Bütün məktəblərdə və digər müəssisələrdə psi xoloq ştatları olmalı və onlar real fəaliyyət göstərməlidirlər. Gənclər üçün psixoloji yardım mər kəz ləri, etimad telefonları təşkil olunmalıdır. Belə xidmətin təşkili gənclər arasında nar ko tiz min və digər assosial, o cümlədən, sui-qəsd hallarının qarşısının alınmasına imkan yaradar. • Асудявахтынвямяшьуллуьунтямининяйюнялмиштядбирляркомплекси Bu iki amilin çatışmamazlığı həmişə Azərbaycanda narkomaniyanın və digər assosial hal- ların yayılması üçün münbit şərait yaradan səbəblər kimi göstərilməkdədir. Bu qismən be lədir. Məşğuliyyətsizlik və asudə vaxtın səmərəli təşkili problemininin mövcudluğu gənc lərin deviant davranışa, cinayətə, psixoaktiv maddələrdən sui-istifadəyə və s. hallara mə ruz qalmasına şərait yaradır. İşsizlik və ya məşğuliyyətsizlik səbəbindən gənclərin narkotik al verinə, digər cinayət növlərinə, asosial hallara (fahişəlik, dələduzluq, dilənçilik və s.) düş məsi günümüzün danılmaz faktlarıdır. Bu səbəbləri aradan qaldırmaq üçün xüsusi dövlət proq ramlarının, fəaliyyət planlarının, tədbirlər sisteminin və s. olması vacibdir. Möhtərəm Pre zi dentimiz İlham Əliyev cənablarının yürütdüyü siyasətin əsas müddəalarından biri məhz re gionların sosial-iqtisadi inkişafına təkan verərək, gənjlərin işlə təmin olunması prob le mi nin həllinə yönəlmişdir. Belə fəaliyyət planlarında asudə vaxtın təmin olunmasına dair təd bir lər də işlənilib hazırlanmalıdır.
Bu fəaliyyət narkomaniya və digər assosial hallarla mübarizəyə gənclərin könüllülük əsasında geniş cəlb olunmasını nəzərdə tutur. Bu zaman artıq mövcud iş meto do lo gi ya la rın dan istifadə etmək olar. Məsələn, həmyaşıdın - həmyaşıda metodu. Cəlb olunma proq ram ları zamanı bir neçə problem öz həllini kompleks şəklində tapdığına görə çox yaxşı nəticələr verir.
33 • gənclər özlərini cəmiyyətə lazımlı hiss edərək, özlərini hər hansı bir sahədə realizə etmək imkanları əldə etdikləri üçün psixoloji gərginlikdən uzaq olurlar; • gənclər özlərinə sağlam düşüncəli ünsiyyət çevrəsi qazanırlar; • gənclər asudə vaxtlarını səmərəli keçirirlər; • gənclər arasında yayınmalar, nəzarətsizlik problemləri azalır; • gənclər həyatda qoyduqları məqsədlərin gerçəkləşməsi üçün real fürsətlər əldə edirlər və s.
Bu f əaliyyət çərçivəsində idmanın geniş təbliğinə yer ayrılır. Məsələn, Olimpiya hə rə ka tı, milli idman növlərinin təbliği və s. Bu istiqamət həmçinin zərərli vərdişlər əleyhinə yö nəl miş tədbirlər kompleksini də əhatə etməlidir. Bu sahədə də xüsusi proqramların mövcud luğu vacibdir. • Тялим-тярбийясистеминдяфяалиййяттядбирлярикомплекси B ütün təlim-tərbiyə müəssisələrində təlim və tərbiyə prosesinin şəxsiyyətə fərdi ya naş ma üzərində qurulması, tətbiq olunan üsulların təkmilləşdirilməsi, yeni standartlara və me todologiyaya uyğun qurulması, prosesin kəmiyyət göstəricilərinin yüksəldilməsi, ailə və mək təb arasında əlaqənin dərinləşdirilməsi, ailələrdə gənclərin tərbiyəsi ilə bağlı yardım la yi hələrinin keçirilməsi. və s. kimi tədbirlərin hazırlanmasını qeyd etmək olar. Profilaktik işin təşkili ilə bağlı digər mühüm prinsiplər: • QHT sektoru ilə dövlət strukturlarının sıx əməkdaşlığı bu sahədə olduqca zəruridir; • Sağlam həyat vərdişlərinin aşılanma prosesinin cəlb olunma prosesində qurul ma sı; • Mübarizəyə cəlb olunma, idmana cəlb olunma, sosial faydalı işə cəlb olunma və s.; • Stimullaşdırma prinsipindən geniş istifadə etmək. Sahəyə cəlb olunan mü tə xəs sis lə rin, könüllülərin maddi stimullaşdırılması; • Gənclərlə işləyən müvafiq dövlət strukturlarının işçilərinin peşəkar bilik və iş vər diş lərinin (təcrübəsinin) artırılması. Bunun üçün təlim kurslarının keçirilməsi. İşçilərin qısa müd- dətdə təcrübəyə malik digər qurumlara, QHT-rə, digər ölkələrin təcrübəsi ilə tanış ol maq üçün xarici qurumlara ezam olunması; • Əyani vasitələrin geniş istifadəsi. İnteraktiv üsullara üstünlik vermək. Standart for ma lı yığıncaqlardan, seminarlardan çəkinmək; • Daimi fəaliyyət göstərən informasiya, dəstək və resurs mərkəzlərinin təşkil olun ma sı. Bu mərkəzlər koordinasiya funksiyasını öz üzərinə götürə bilər. İşə peşəkar ya naş ma, psixoloq, sosioloq, pedaqoq, həkim, hüquqşunas və s. mütəxəssislərdən gənjlərlə işin qu rulmasında geniş istifadə etmək; • Profilaktik və xəbərdaredici tədbirlərin qurulmasında müvafiq qurumlar arasında əmək- daşlıq mexanizmlərinin daha dəqiq işlənilməsi; - milli web-portalların, resursların yaradılması; - video, audio, təqdimat materiallarının tətbiqi; - peşəkar ədəbiyyatın, metodik ədəbiyyatın, gənclər və valideyinlər üçün ədəbiy ya tın
hazırlanması. QEYDLƏR UÇÜN _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ _________________________________________________________ ________________________________________________ ANNUAL REPORT ON DRUG RELATED SITUATION IN AZERBAIJAN 2012 This Report was prepared by the “National Drug Prevention Оffice” (Public Union) established on the basis of the SCAD Regional Program Funded by EU/UNDP 38 NATIONAL DRUG PREVENTION OFFICE CONTENTS Acknowledgements .........................................................................................................39 Summary .........................................................................................................................40 Contact information .........................................................................................................40 Activities of the organization ...........................................................................................42 National Policy .................................................................................................................44 Legislative Framework ....................................................................................................45 National Strategy and Institutional Framework ...............................................................46 Preventive Measures ......................................................................................................48 General Prevention .........................................................................................................49 Treatment of Drug Addicts and Available Treatment System ..........................................51 Currently Recorded Drug Addicts ....................................................................................52 Drug Related Crimes .......................................................................................................54 Drug seizures ..................................................................................................................56 Available and trafficked drugs .........................................................................................57 Examination of narcotic drugs .........................................................................................58 Drug related death cases ................................................................................................59 Prevention of Drug Related Crimes .................................................................................60 International cooperation on combatting illicit drug trafficking .........................................61 International Review ........................................................................................................62 New Approaches and Recommendations .......................................................................63
39 ACKNOwLEDGEMENTS We would like to acknowledge the invaluable assistance provided by the below listed state agen- cies for compiling this report:
State Drug Control Commission Ministry of Health and its departmentsMinistry of Internal Affairs
Ministry of Justice and its Departments Ministry of National Security
Ministry of Internal Affairs State Customs Committee
General Prosecutor’s Office Ministry of Youth and Sport Ministry of Ecology and Natural Resources
Ministry of Agriculture Ministry of Education 40 NATIONAL DRUG PREVENTION OFFICE SUMMARY The National Report on Drug Related Situation in Azerbaijan for 2012 was prepared by the Na- tional Drug Prevention Office (Public Union) using official data provided by the relevant state agencies and non-governmental organizations (NGOs). Thr Report includes all detailed aspects of current drug related situation in the country. The National Drug Prevention Office (Public Union) takes its origin from the South Caucasus Anti Drug (SCAD) Regional Program of the European Union and United Nations. Primary goal of the National Drug Prevention Office (Public Union) is to implement anti-drug awareness raising activities. In order to pursue this goal the Public Union advocates international instruments against narcotic drugs, deepens cooperation with the NGOs functioning in the area, promotes data and experience exchange and advocates healthy lifestle among various groups of population. With a view of implementing these activities the National Drug Prevention Office (Public Union) organizes various training courses, round tables and consultations, conferences, exhibitions, holds charity events and other cultural work among population, publishes printed materials in line with current legislation and cooperates with relevant state authorities, municipalities and interna- tional organizations. The National Drug Prevention Office was registererd on June 30, 2010 Registration № 1110-Q32-2869
Contacts National Drug Prevention Office (Public Union), Baku, Azerbaijan Tel: (+99412) 493 15 13 Fax: (+99412) 493 14 68 E-mail:npodc@un.in-baku.com 41 REPUBLIC OF AZERBAIJAN General Information Foundation date May 28, 1918 Independence Day October 18, 1991 OSCE joining date January 30, 1992 UN joining date March 2, 1992 CIS joining date September, 1995 CoE accession date January 17, 2001 National language Azerbaijani Total area of territories (sq.km.) 86.6 Population (ths.) as for January 1, 2009 9,077.1 mln Population (ths.) of its capital, Baku 1,855.3
42 NATIONAL DRUG PREVENTION OFFICE ACTIVITIES OF THE ORGANIZATION The National Drug Prevention Office acts in the field of fighting against all complications of drug addiction, including infectious diseases closely related with drug addiction, AIDS, alcohol depend- ence, crimes as well as for healthy life style and health society as a whole. Full use of promotional potential of mass media against drug use among population especially among youth and teenagers, publication and dissemination of problem-related reports, booklets, brochures, posters, video materials. Since 2012 the National Drug Prevention Office is a full member of Civil Society Network of the United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) as well as of Vienna International Center for NGOs on Drugs. The International Center, which was created in 1983, aims at linking NGOs acting in the field of drugs all over the world with the United Nations Office on Drugs and Crime, as well as informing about activities done by NGOs supporting the Office’s work. Members of the Center are elected and full membership of the National Drug Prevention Office to the International Center was officially announced at the 56th session of the UN General As- sembly held in Vienna, Austria on14 March of this year. Head of the National Prevention Office, which had addressed to the session, made a comprehen- sive presentation on works done in this field at the national level, successful reforms and drew attention of delegations of participating countries, experts and specialists to the need for elabora- tion of a General Convention on Drugs, as initiation by our side. We hope that Azeri NGOs would gain further success continuously, our people and government would be represented worthy all time in this influential international organizations as a result of high level actions done by our government under the leadership of our honourable President. Large-scale spreading of drug addiction, which is considered as a serious social evil and tragedy of the future generations, requires active joint response by all world countries at the international level and taking urgent actions integrating purposely efforts for prevention of drug addiction.We have to have extremely serious approach to this issue for prevention of misfortunes happened as a result of drug addiction problems which cause trouble at the international level and there is a sharp need for civil efforts for prevention of this dangerous trend. Azerbaijan has been recognized as an active nation against this issue at the international level just due to state’s support to prevention of drug addiction as well as for the society’s attitude to this issue |