Феъл сыз туркуми

O'zing haqingda aytilgan gaplarni eshitsang edi.  
Bu fe'l ergash gapning kesimi bo'lib kelganda, o'tgan zamon shart 
ma'nosini ifodalaydi. Masalan: O'sha aytilgan ishni qilsang edi, bu 
mashmashalar bo'lmas edi.  

---

18 
4. Maqsad mayli. Maqsad maylidagi fe'llar ish-harakatni bajaruvchi 
shaxsning maqsadi, mo'ljali, niyyatini bildiradi: Ilyos o'zi chizgan rasmini 
o'qituvchisiga ko'rsatmoqchi bo'lib kutib turgan ekan.  
Maqsad maylidagi fe'llar bo'l, edi yordamchi fe'llar bilan qo'llanganda 
maqsad ma'nosiga zamon ma'nosi qo'shiladi, ya'ni ular o'tgan, hozirgi va kelasi 
zamonni ham ko'rsatadi.
O'tgan zamon. O'tgan zamon bo'lmoq ko'makchi fe'li yoki edi to'liqsiz fe'li 
bilan ifodalanadi, tuslovchi qo'shimchalarni bo'ldi, edi so'zlari oladi. Masalan:
 
Bo'ldi ko'makchi fe'li bilan:
 
 
Men so'ramoqchi bo'ldim.
Biz so'ramoqchi bo'ldik.
 
Sen so'ramoqchi bo'lding 
Siz so'ramoqchi bo'ldingiz 
 
U so'ramoqchi bo'ldi.
Ular so'ramoqchi bo'ldilar 
 
Edi to'liqsiz fe'li bilan:
 
Men aytmoqchi edim.
Biz aytmoqchi edik.
 
Sen aytmoqchi eding
Siz aytmoqchi edingiz. 
 
U aytmoqchi edi.
 
Ular aytmoqchi edilar. 
 
Nutqda emas to'liqsiz fe'li qisqarib – mas shaklida ham qo'llanadi. 
Bunday holda maqsad maylidagi fe'lga qo'shilib yoziladi: kelmoqchi emasman 
– kelmoqchimasman, kelmoqchi emassan – kelmoqchimassan, kelmoqchi 
emas – kelmoqchimas.