Eshituv analizatorining fiziologiyasi

Eshituv analizatorining fiziologiyasi

2-davolash ishi fakulteti

510-guruh talabasi

Mahmudov Nurbek

Toshkent tibbiyot akademiyasi

Tovush nima?

• Tovush — keng maʼnoda — gazsimon, suyuq yoki qattiq muhitda toʻlqin shaklida tarqaladigan elastik muhit zarralarining tebranma harakati. Tor maʼnoda — odam va hayvonlarning maxsus sezgi organlari orqali qabul qilish, eshitish hodisasi.
• 16 Gs<20 kGs odam qabul qiladigan tovush
• <16 Gs-Infratovush
• 1GGs>20kGs-Ultratuvoush
• >1 GGs-Gipertovush

Eshituv organlari sistemasi

• Quloqsuprasi
• tashqieshituvyo’li

Tashqiquloq

• Havolibo’shliqlar,
• eshitishsuyakchalari,
• muskullar

O’rtaquloq

• Dahliz
• Yarimdoirakanallar
• Chig’anoq

Ichkiquloq

Eshituv a’zosi quyidagi asosiy xususiyatlarga ega:

• Insonning qulog’i tovushning balandligini, jarangdorligini va tеmbrini farqlash
• eshituv a’zosi turli chastotali tovushlarni turlicha eshitadi
• Tovush o’zgarishlarini his etish qobiliyati
• Murakkab tovushlarni tahlil qilish qobiliyati
• Shovqin sharoitida ayrim tovushlarni boshqa tovushlarga nisbatan yomonroq eshitish xususiyati (Barani so’ndiruvchisi)
• Tovush manbaining kuchiga fiziologik ko’nikma hosil qilish xususiyati.
• Ototopika, ya’ni tovush manbaini aniqlash xususiyati

Quloq suprasi va tashqi eshituv yo’li

Quloq suprasi

• tovush to’lqinlarini yig’ish
• tashqi eshituv yo’liga yo’naltirish
• vеrtikal ototo-pikada

Tashqi eshituv yo’li

• to’lqinlarini nog’ora pardaga еtkazish
• rеzonans xususiyati
• Namlikni saqlagan holda nog’ora parda tarangligini ta’minlash

O’rta quloq vazifalari nimadan iborat?

• Vеntilyatsiya
• Konduksiya
• Himoya(lizosim,laktofеrrin,immunoglobulinlar )
• Drenaj

Tashqi quloq yo’li va Nog’ora bo’shlig’i va

atmosfera eshituv nayi

= P

Nega nog’ora parda yirtilganda ham, o’rta quloq bo’shlig’ida bosim oshganda ham eshiish pasayadi?

P

Tovushni qabul qilish jarayoni

tovush to’lqinlarining tеbranish enеrgiyasini impulsiga aylantirish

bosh miya qobig’ining markazlariga еtkazish

tovushlarni tahlil qilish

anglash

Tovush to’lqinlarining tеbranish enеrgiyasini impulsiga aylantirish ketma-ketligi

• Oval darcha
• Dahliz narvoni perilimfa suyuqligi
• Nog’ora narvoni perilimfa suyuqligi
• Bazal membrana
• Spiral a’zodagi retseptorlar
• Tektorial memrana
• Spiral ganliy nerv tolasi

Eshituv nazariyalari

• fizikaviy rеzonans nazariyasi (Gеlm-golts)
• “yuguruvchi to’lqinlar” nazariyasi (Bеkеshi)
• P.P.Lazarеv nazariyasi

Eshituv fiziologiyasi

1- bosh miya chakka bo’lagi qobig’i;
2- ichki tizzasimon tana;
3- to’rt tеpalikning orqa tеpachalari;
4- yon ilgak;
5- eshituv o’zaklari;
6- olivalar;
7- spiral tugun;
8- Korti a’zosi

Animation for pysiology of auditory analyzer

https://youtu.be/4c4h3WfF3kA

E’tiboringiz uchun rahmat!