Дизайн без названия

Yangi vaziyatlarni vujudga keltirish uchun intilish ayniqsa 
ajoyib mansubalar yaratishda rivoj topdi. O‘rta Osiyo 
mansubalari asosan, yutuqli va durang bo‘ladigan xillarga 
bo‘linadi. Bularning yutuqlilari hozirgi shaxmat masalalarini 
eslatadi, chunki ularda kurash shohni mot qilish bilan 
yakunlanadi. Samarqandlik Ali Shatranjiy tuzgan mansubalar 
o‘zining shakli va mazmunining mosligi, nafisligi bilan o‘rta 
asrlar kompozitsiyasida alohida o‘rin tutadi. 

O‘rta dengiz bo‘yidagi bir necha mamlakatlarni arablar bosib 
olgandan so‘ng, VIII – IX asrlardan Italiya, Ispaniya va boshqa 
mamlakatlarda ham shatranj o‘ynala boshlandi. O‘sha 
davrlarda yaratilgan ko‘pgina ajoyib mansubalar bizgacha 
yetib kelgan, Abul Abning IX asrga taalluqli qo‘lyozmasi ham 
buni isbotlaydi. 

---

Stol tennisida hakamlar va ularning vazifalari.
Stol tennisida har bir uchrashuvni hakamlar tarkibi boshqarib boradi 
va bu tarkibga bosh hakam, stol yonidagi hakamlar va kotib kiradi
.
Bosh hakamning vazifasi
Bosh hakam o„yin jarayoni boshlanganidan to yakunlanishiga qadar uni
boshqarib boradi. U shu o„yinda ishtirok etayotgan barcha hakam va 
o„yinchilarga rahbarlik qiladi. Uning qarori hal qiluvchi kuchga ega. Bosh 
hakam qolgan hakamlar qarorini noto„g„ri deb topsa, uni bekor qilish 
huquqiga ega. Agar biror hakam vazifasini uddalay olmasa, bosh hakam 
uning vazifasini o„z zimmasiga olishi mumkin. Bosh hakam chiqargan 
qarorni muhokama qilishga yo„l qo„yilmaydi. Jamoa sardori iltimosiga ko„ra
o„z qaroriga izoh berish mumkin. Bosh hakam o„yindan oldin maydon, stol
tennisini va boshqa uskunalar holatini nazoratdan o„tkazadi. Jamoa sardori
bilan qur‟a tashlashni uyushtiradi. O„yin davomida faqat bosh hakam
quyidagilar bo„yicha qaror chiqarish huquqiga ega; tennis to„pini kirituvchi
jamoa a‟zolarining joylashishi bo„yicha xatosi bo„lsa, jamoalarni
ogohlantirishi, jazolashi mumkin. Tennis to„pini kirituvchining xatosi, to„r va 
stol ustida ro„y beradigan xatolarni nazorat qilayotgan stol yonidagi hakam
noto„g„ri qaror chiqarganda uning qarorini bekor qilish huquqiga egadir.
.