“CΩmiyyΩt mΩdΩniyyΩti müdafiΩ edΩrsΩ

  vԥtԥndaú cԥmiyyԥtinin yeni 

strukturlarÕnÕn missiyasÕ, proqramlarÕnÕn ԥhԥmiyyԥti, onun fԥaliyyԥtinin dövlԥt 

mԥqsԥdlԥrinԥ uy÷unluq tԥlԥbatÕ mԥqsԥdilԥ qiymԥtlԥndirilmԥsi vԥ ekspertizasÕ-

nÕn keçirilmԥsi göstԥriúini verԥn diskresion fԥaliyyԥt vԥ qԥrarlarÕn qԥbulu prin-

siplԥri vԥ meyarlarÕ hԥlԥ mövcud deyildi.

46

 

Buna baxmayaraq, respublikanÕn dövlԥt hakimiyyԥti orqanlarÕ vԥ döv-

lԥt müԥssisԥlԥri ilԥ birlikdԥ “Simurq” AMA-nÕn bir sÕra ciddi layihԥlԥri hԥ-

yata keçirilmiúdir. OnlarÕn arasÕnda 2004-2005-ci illԥrdԥ respublika øqtisadi 

ønkiúaf Nazirliyi ilԥ birgԥ yerinԥ yetirilmiú: Azԥrbaycanda yoxsullu÷un azal-

dÕlmasÕ üzrԥ ikiillik respublika layihԥsi, Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn 

Prezidenti yanÕnda Dövlԥt ødarԥçilik AkademiyasÕ ilԥ birlikdԥ 2013-cü ildԥ 

dԥrc edilmiú “ødarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti. Xarici ölkԥlԥrin tԥcrübԥsi” dԥrs vԥsaiti 

(BakÕ, 2013), 2010-2014-cü illԥrdԥ dövlԥt televiziyasÕnÕn “Mԥdԥniyyԥt” ka-

nalÕ ilԥ translyasiya edilԥn “ødrak” kulturoloji veriliúi, hԥmçinin son illԥrdԥ 

respublika nazirliklԥri, idarԥlԥri vԥ ali mԥktԥblԥri ilԥ birgԥ ԥmԥk mԥdԥniyyԥ-

ti üzrԥ keçirilԥn kulturoloji mühazirԥlԥr vԥ treninqlԥrin adÕnÕ çԥkmԥk kifa-

yԥtdir. Bu zaman Assosiasiya hԥyati maraqlar vԥ milli inkiúaf tԥlԥbatlarÕnÕ 

nԥzԥrԥ alaraq, Azԥrbaycanda insan kapitalÕnÕn inkiúafÕ strateji vԥzifԥsinԥ uy-

÷un olaraq, özünün proqramlarÕ vԥ layihԥlԥrini hazÕrlama÷a sԥy göstԥrirdi. 

Bu fԥaliyyԥtin baúlÕca mԥqsԥdi ölkԥnin milli sԥrvԥti olan yüksԥk ruhi mԥdԥ-

niyyԥtli, universal kulturoloji biliklԥr, peúԥkar vԥrdiúlԥr, mütԥúԥkkillik vԥ 

mԥnԥviyyatÕn yüksԥk sԥviyyԥsinԥ malik insanlarÕn hazÕrlanmasÕ vԥ tԥrbiyԥ-

sindԥ dövlԥtԥ yardÕm idi. 

AssosiasiyanÕn azԥrbaycançÕlÕq ideologiyasÕ istiqamԥtindԥ hԥyata keçi-

rilԥn fԥaliyyԥtinin nԥticԥlԥri, vԥtԥndaúlarÕmÕzÕn dԥrketmԥ sԥviyyԥsi, dԥyԥrlԥri 

vԥ dünyagörüúü, onlarÕn intellektual vԥ mԥnԥvi cԥhԥtdԥn kamillԥúmԥsinԥ, 

tԥhsilin yüksԥldilmԥsinԥ, multikulturalizmin, müstԥqil Azԥrbaycan Respub-

likasÕnÕn ümummilli inkiúaf vԥzifԥlԥrinin hԥllindԥ sosial fԥallÕ÷Õ vԥ vԥtԥn-

pԥrvԥrliyinin inkiúafÕna yardÕm etmiúdir. “Simurq” AMA-nÕn “Mԥdԥniyyԥt 

vԥ cԥmiyyԥt” mövzusunda seminarlarÕ, “ødrak” televiziya veriliúlԥri, mono-

                                                            

46

 Beynԥlxalq  kulturoloji konqresslԥrin keçirilmԥsindԥ bina ilԥ tԥminatla, BakÕda Dünya 

Mԥdԥniyyԥti Beynԥlxalq Universitetinin açÕlmasÕ, Azԥrbaycanda mԥdԥniyyԥtin inkiúafÕnÕn 

Milli Onilliyinin keçirilmԥsi, Kosta-Rikada Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥti günlԥrinin keçirilmԥsi, 

Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥtinin fԥaliyyԥti, AzԥrbaycanÕn rayonlarÕnda 

nümayԥndԥliklԥrin açÕlmasÕ vԥ kulturoloji konfranslarÕn keçirilmԥsi, Vԥtԥndaú cԥmiyyԥti 

Beynԥlxalq Forumunun keçirilmԥsindԥ, “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn nԥúrindԥ 

vԥ s. maliyyԥ, mԥnԥvi vԥ tԥúkilati dԥstԥyin tԥminatÕ ilԥ ba÷lÕ mԥsԥlԥlԥrin hԥllindԥ dövlԥt 

dԥstԥyinin olmamasÕ ilԥ úԥrtlԥnԥn, itirilmiú imkanlar nԥzԥrdԥ tutulur.  

 

233 

qarfiyalarÕ, kitablarÕ, dԥrs vԥsaitlԥri vԥ “Simurq” beynԥlxalq kulturoloji jur-

nalÕ respublikada vԥ onun hüdudlarÕndan kԥnarda tanÕnmÕúdÕr vԥ tanÕnÕr. 

Müasir Azԥrbaycan tarixinin ԥsrin dörddԥ biri ԥrzindԥ Assosiasiya tԥrԥfindԥn 

istehsal olunan vԥ yayÕlan innovativ kulturoloji mԥhsullar, Azԥrbaycan xalqÕ-

nÕn qeyri-maddi mԥdԥni irsinin bir hissԥsi, Azԥrbaycan cԥmiyyԥti vԥ dövlԥti-

nin rԥqabԥt qabiliyyԥtli vԥ tԥhlükԥsiz inkiúafÕnÕn zԥruri amili olmuúdur. 

Özünün çoxillik yaradÕcÕ elmi, maarifçilik vԥ sülhsevԥr fԥaliyyԥti,     

üzvlԥrinin yüksԥk intellektual vԥ etik mԥdԥniyyԥti, vԥ onlar tԥrԥfindԥn alÕ-

nan konkret nԥticԥlԥri sayԥsindԥ Assosiasiya yalnÕz ölkԥmizdԥ deyil, beynԥl-

xalq sԥviyyԥdԥ dԥ tanÕnÕrdÕ. AssosiasiyanÕn milli vԥ dünya kulturologiyasÕna 

töhfԥsinin, onun tԥdqiqatçÕlÕq vԥ maarifçilik fԥaliyyԥtinin “øntellektual inki-

úaf problemlԥri” Beynԥlxalq Elmlԥr AkademiyasÕ, Rusiya Pedaqoji vԥ Sosi-

al Elmlԥr AkademiyasÕ, “Avropa-Asiya” Beynԥlxalq Humanitar Akademi-

yasÕ tԥrԥfindԥn tanÕnmÕú, Misir Tԥhsil Nazirliyinin qÕzÕl medalÕ, ABù Bio-

qrafiya ønstitutunun fԥxri medalÕ ilԥ qeyd olunmuúdur. O hԥmçinin, Mԥdԥ-

niyyԥt vԥ Turizm Nazirliyi, Azԥrbaycan Tԥhsil Nazirliyinin fԥxri fԥrmanlarÕ, 

“Humay”, “øntellekt”, “QÕzÕl qԥlԥm”, “Peúԥkar ustad” Milli mükafatlarÕ vԥ 

respublikanÕn bir sÕra qeyri-hökumԥt tԥúkilatlarÕnÕn diplomlarÕ vԥ medallarÕ, 

digԥr ictimai mükafatlarÕ ilԥ qeyd edilmiúdir.     

Simurq” AMA bir çox beynԥlxalq konfranslarda tԥmsil edilmiú, o cüm-

lԥdԥn, 2000-ci ildԥ BMT-dԥ keçirilmiú Millenium üzrԥ Beynԥlxalq Konfran-

sÕn plenar (geniú) iclasÕnda çÕxÕú etmiúdir. 2004-cü ildԥ “Simurq” AMA-nÕn 

yüzdԥn artÕq fԥxri üzvü vԥ fԥallarÕ “Ambassador for Peace” (“Sülh sԥfiri”) 

beynԥlxalq diplomu ilԥ tԥltif olunmuúlar. 2000-ci illԥrdԥ “Simurq” AMA-

nÕn monoqrafiyalarÕndan dünyanÕn müxtԥlif dövlԥt kitabxanalarÕnda istifadԥ 

edilmԥyԥ baúlanmÕúdÕr. 2014-cü ildԥn “Simurq” AMA-nÕn prezidenti dünya-

nÕn müxtԥlif ölkԥlԥrinin alimlԥri, siyasԥtçilԥri, diplomatlarÕ vԥ ictimai xa-

dimlԥrinin mötԥbԥr kulturoloji forumunun – Beynԥlxalq Lixaçov elmi Oxu-

malarÕ Tԥúkilat Komitԥsinin üzvüdür.  

 “Simurq” AMA-nÕn nailiyyԥtlԥri ԥsasԥn seçilmiú yolun düzgünlüyü, 

effektiv kulturoloji metodologiyanÕn iúlԥnib hazÕrlanmasÕ, kulturologiya sa-

hԥsindԥ milli maraqlara cavab verԥn ciddi elmi nԥticԥlԥrlԥ úԥrtlԥnirdi. Milli 

vԥ dünya mԥdԥniyyԥtinin mahiyyԥti, xüsusiyyԥtlԥri, tarixi vԥ nailiyyԥtlԥrini 

öyrԥnԥrԥk, insanÕn inkiúaf qanunauy÷unluqlarÕ vԥ texnologiyalarÕnÕ dԥrk 

edԥrԥk, Assosiasiya, “yenilԥnԥn resursun” – insan kapitalÕnÕn istehsalÕ üçün, 

Azԥrbaycan xalqÕnÕn daha yaxúÕ gԥlԥcԥyinin proqnozlaúdÕrÕlmasÕ vԥ qurul-

masÕ üçün innovativ imkanlar yaradan yeni elmi biliklԥr istehsal etmiú vԥ 

kulturoloji baxÕmdan interpretasiya etmiúdir.   

234 

“Simurq” AMA-nÕn tԥrkibindԥ ruhi mԥdԥniyyԥtin müxtԥlif sahԥlԥrindԥ 

tanÕnmÕú ekspertlԥrin – kulturoloqlar, tarixçilԥr, filosoflar, iqtisadçÕlar, psi-

xoloqlar, hüquqúünaslar, filoloqlar, sԥnԥtúünaslar vԥ digԥr mütԥxԥssislԥrin 

birlԥúmԥsi böyük ԥhԥmiyyԥtԥ malik idi. Birgԥ sԥylԥrlԥ onlar elmin, tԥhsilin 

vԥ incԥsԥnԥtin inkiúafÕ vԥ tԥbli÷inԥ, milli mԥdԥniyyԥtin demokratlaúdÕrÕlmasÕ 

vԥ tԥbli÷inԥ, Qԥrb vԥ ùԥrq ölkԥlԥrinin alimlԥri vԥ mütԥxԥssislԥri ilԥ beynԥl-

xalq ԥmԥkdaúlÕ÷Õn inkiúafÕna ԥhԥmiyyԥtli töhfԥ vermiúlԥr vԥ verirlԥr. Vԥtԥn 

qarúÕsÕnda borc vԥ mԥsuliyyԥt hissi - Azԥrbaycan vԥtԥndaúlarÕnÕn akkultura-

siyasÕ vԥ inkulturasiyasÕna özlԥrinin vԥtԥndaú yardÕmÕ missiyasÕnÕn dԥrk 

edilmԥsi vԥ vicdanla yerinԥ yetirilmԥsindԥ onun üvzlԥrinin hԥmrԥyliyini  

úԥrtlԥndirmiúdir.  

AzԥrbaycanÕn vԥ dünyanÕn digԥr ölkԥlԥrinin intellektual vԥ etik mԥdԥ-

niyyԥtinin inkiúafÕnda xidmԥtlԥrinԥ vԥ yardÕmÕna görԥ, hԥmçinin kulturolo-

giya elmi, tԥhsili vԥ maarifinԥ verdiyi töhfԥyԥ görԥ, 200-dԥn artÕq Azԥrbay-

can vԥ xarici dövlԥtlԥrin vԥtԥndaúlarÕ Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt Assosiasiya-

sÕnÕn “Simurq” Beynԥlxalq medalÕ, diplomlarÕ vԥ fԥxri fԥrmanlarÕ ilԥ tԥltif 

edilmiúlԥr. Tԥltif edilԥnlԥr arasÕnda respublikanÕn tanÕnmÕú dövlԥt vԥ ictimai 

xadimlԥri, alimlԥr, müԥllimlԥr, incԥsԥnԥt xadimlԥri, jurnalistlԥr, diplomatlar, 

mesenatlar, istedadlÕ gԥnclԥr, hԥmçinin dünyanÕn 18 ölkԥsinin, o cümlԥdԥn – 

Rusiya, ABù, Birlԥúmiú KrallÕq, Almaniya, Norveç, Kosta-Rika, Fransa, øta-

liya, Çin, Yaponiya, Kuba, Hindistan, Mԥrakeú vԥ digԥr ölkԥlԥrin nümayԥn-

dԥlԥri vardÕr. MükafatlandÕrma, yüksԥk ruhi mԥdԥniyyԥtԥ malik vԥ öz yara-

dÕcÕlÕqlarÕ ilԥ onun inkiúafÕna yardÕm edԥn insanlarÕn beynԥlxalq meritokritik 

qiymԥtlԥndirilmԥsi prinsipi ԥsasÕnda hԥyata keçirilmiúdir.     

Kitabda nԥzԥrdԥn keçirilԥn material tԥsdiq edir ki, ölkԥnin milli-mԥdԥni 

inkiúafÕ maraqlarÕnda, Azԥrbaycanda “Üçüncü sektor”un inkiúafÕ vԥ qeyri-

hökumԥt tԥúkilatlarÕnÕn nailiyyԥtlԥrinin istifadԥsinԥ yardÕm edԥn dövlԥt siya-

sԥti hԥyata keçirilir. Bugün bu siyasԥt, intellektual, etik, hüquq vԥ idarԥetmԥ 

mԥdԥniyyԥtinin tԥrԥqqisini qabaqlayan insan kapitalÕnÕn hԥrtԥrԥfli inkiúafÕna 

yönԥldilmiúdir. O, milli vԥ dünya mԥdԥniyyԥti vԥ sivilizasiyasÕ tԥcrübԥsinin 

yaradÕcÕ istifadԥsi ԥsasÕnda Azԥrbaycan cԥmiyyԥtinin davamlÕ inkiúafÕ vԥ eti-

barlÕ gԥlԥcԥyinin qurulmasÕ üçün böyük imkanlar açÕr.  

Nԥticԥlԥr vԥ ümumilԥúdirmԥlԥrlԥ yanaúÕ, tԥrԥfimizdԥn ԥldԥ edilԥn tԥd-

qiqat nԥticԥlԥri bir neçԥ yekun tövsiyԥlԥri formulԥ etmԥyԥ imkan verir.  

KulturologiyanÕn milli inkiúaf üçün strateji ԥhԥmiyyԥtini nԥzԥrԥ alaraq, 

respublikanÕn bütün ali, orta mԥktԥblԥri vԥ mԥktԥbԥqԥdԥr müԥssisԥlԥrindԥ 

kulturoloji tԥhsili tԥúkil etmԥk, ԥhalini vԥ istedadlÕ gԥnclԥri kulturologiyanÕn 

vԥ cԥmiyyԥtin mühüm sosial sabitlik amili olan insan münasibԥtlԥri mԥdԥ-

235 

niyyԥtinin ԥsaslarÕna öyrԥtmԥk mԥqsԥdԥuy÷undur. Bununla yanaúÕ, Azԥr-

baycan RespublikasÕnÕn dövlԥt idarԥçiliyi sahԥsindԥ istifadԥ üçün hazÕrlanan 

bütün sԥviyyԥlԥrdԥ dövlԥt qulluqçularÕ üçün xüsusi kulturoloji hazÕrlÕq, kul-

turologiya vԥ idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti üzrԥ mühazirԥlԥr vԥ interaktiv treninq-

lԥri daxil etmԥk lazÕmdÕr. Bu zaman Azԥrbaycan üçün kulturologiyanÕn in-

novativ xarakterini nԥzԥrԥ alaraq, hakimiyyԥtin müxtԥlif qollarÕnÕ tԥmsil 

edԥn, bütün sԥviyyԥlԥrdԥ siyasԥtçilԥr vԥ mԥmurlarÕ, nazirlԥr, icra hakimiyyԥ-

ti baúçÕlarÕ, parlament komissiyalarÕ sԥdrlԥri, hüquq strukturlarÕ rԥhbԥrlԥrini 

daxil etmԥklԥ, ali korpusu - situativ vԥ kulturoloji tԥhlil üzrԥ interaktiv 

treninqlԥrlԥ ԥhatԥ etmԥk mԥqsԥdԥuy÷undur. RespublikanÕn bütün nazirliklԥ-

ri, idarԥlԥri vԥ müԥssisԥlԥrindԥ ԥmԥk mԥdԥniyyԥti üzrԥ mԥqsԥdԥuy÷un 

treninqlԥrin keçirilmԥsi respublikada personalÕn tԥkmillԥúmԥsinԥ vԥ ԥmԥk 

mԥhsuldarlÕ÷ÕnÕn gԥlԥcԥk yüksԥliúinԥ yardÕm edԥcԥkdir.   

Kulturoloji tԥdqiqatlarÕn vԥ milli maraqlarda onlarÕn nԥticԥlԥrinin prak-

tik istifadԥsinin effektivlyini tԥmin etmԥk üçün alim-kulturoloqlarÕn dövlԥt 

quruculu÷u vԥ idarԥçiliyi, mütԥrԥqqi düúünԥn alimlԥrin innovativ fԥaliyyԥti-

nin siyasi hakimiyyԥt tԥrԥfindԥn dԥstԥklԥnmԥsi vԥ tԥúviqi imkanlarÕ ilԥ úԥrt-

lԥnԥn sÕx ԥlaqԥsi mühüm ԥhԥmiyyԥt kԥsb edir. KulturoloqlarÕn dövlԥt idarԥ-

çiliyi sisteminԥ fԥal surԥtdԥ cԥlb edilmԥsi aktual vԥzifԥdir. Bunun mԥqsԥdԥ-

uy÷unlu÷u, problemlԥri vԥ strateji perspektivlԥri kulturoloqlarÕn bütöv, sis-

temli úԥkildԥ görmԥ qabiliyyԥti, idarԥçilik fԥaliyyԥti vԥ gԥlԥcԥyin qurulmasÕ-

nÕn  daha effektiv koordinasÕyasÕ ilԥ úԥrtlԥnmiúdir. Universal kulturoloji bi-

liklԥr proqramlara vԥ layihԥlԥrԥ ekspert qiymԥtini transformasiya etmԥyԥ 

yardÕm edir, dövlԥt maraqlarÕ vԥ mԥqsԥdlԥrinԥ cavab verԥn balanslaúdÕrÕlmÕú 

siyasi, iqtisadi vԥ sosial qԥrarlarÕn qԥbul edilmԥsinԥ imkan verir.  

Ölkԥnin milli maraqlarÕnÕ vԥ kulturologiyanÕn innovativ imkanlarÕnÕ 

nԥzԥrԥ alaraq, strateji xarakterli sistemli kulturoloji tԥdqiqatlarÕn hԥyata 

keçirilmԥsi üçün xüsusi Dövlԥt Mԥrkԥzi tԥúkil etmԥk mԥqsԥdԥuy÷un olardÕ. 

Belԥ mԥrkԥz milli tԥlԥbatlara, beynԥlxalq standartlara, tendensiyalara vԥ za-

manÕn ça÷ÕrÕúlarÕna uy÷unluq nöqteyi-nԥzԥrindԥn AzԥrbaycanÕn mürԥkkԥb 

sosial-mԥdԥni inkiúaf proseslԥri vԥ gԥlԥcԥk proqramlarÕnÕn müstԥqil kulturo-

loji ekspertizasÕnÕ hԥyata keçirԥ bilԥrdi.    

 KulturologiyanÕn dԥyiúdirici imkanlarÕnÕ nԥzԥrԥ alaraq, dövlԥt vԥ sosi-

al idarԥçilik, insanÕn vԥ tԥbiԥtin ekologiyasÕ, beynԥlxalq münasibԥtlԥr, infor-

masiya sahԥsindԥ iúlԥmԥk üçün ekspert-kulturoloqlarÕn xüsusi hazÕrlÕ÷Õ, 

hԥmçinin yüksԥk siyasԥtçi vԥ mԥmurlar korpusunun xüsusi kulturoloji yeni-

dԥn hazÕrlÕ÷Õ mԥqsԥdilԥ, Azԥrbaycanda Dövlԥt Kulturologiya AkademiyasÕ-

nÕn yaradÕlmasÕ haqqÕnda düúünmԥk olardÕ. Belԥ Akademiyada Azԥrbayca-

236 

nÕn úԥhԥr vԥ rayonlarÕnÕn müxtԥlif kateqoriyalÕ vԥtԥndaúlarÕ vԥ gԥnclԥrinin 

yüksԥk milli mԥdԥniyyԥt standartlarÕna kulturoloji tԥlimi vԥ maarifçiliyini 

dԥ tԥúkil etmԥk olardÕ ki, bu da Azԥrbaycan cԥmiyyԥtinin gԥlԥcԥk daxili si-

yasԥti vԥ sosial sabitliyinin u÷uru üçün az ԥhԥmiyyԥtli deyildir. 

Ԥvvԥlki illԥrdԥ oldu÷u kimi, yeni tarixi úԥraitdԥ dԥ Assosiasiya öz fԥa-

liyyԥtini Azԥrbaycan cԥmiyyԥtinin intellektual vԥ etik mԥdԥniyyԥtinin inki-

úafÕna xidmԥt prinsiplԥri ԥsasÕnda qurur, dövlԥt baúçÕsÕ, cԥnab ølham Ԥliyev 

tԥrԥfindԥn irԥli sürülmüú insan kapitalÕnÕn “yenilԥnԥn” strateji milli inkiúaf 

resursuna çevrilmԥsi vԥzifԥsinin reallaúdÕrÕlmasÕna vԥtԥndaú yardÕmÕ üçün 

respublikanÕn elmi vԥ yaradÕcÕ ziyalÕ nümayԥndԥlԥrinin sԥylԥrini birlԥúdir-

mԥyԥ cԥhd edir.  

Biz dԥrindԥn inanÕrÕq ki, insan kapitalÕnÕn formalaúmasÕ vԥ inkiúafÕnÕn 

mahiyyԥti, prinsiplԥri, dԥyԥrlԥri, texnologiyalarÕ vԥ ԥhԥmiyyԥtinin sistemli, 

kulturoloji anlayÕúÕ, vԥtԥndaúlarÕn vԥ ümumilikdԥ, Azԥrbaycan cԥmiyyԥtinin 

harmonik inkiúaf maraqlarÕna, hԥmçinin azԥrbaycançÕlÕq dövlԥt ideologiyasÕ 

tԥlԥblԥrinԥ cavab verԥn, sosial cԥhԥtdԥn fԥal, enerjili vԥ yüksԥk effektli gԥlԥ-

cԥk hԥyat fԥaliyyԥtinԥ insanlarÕn daxili motivasiyasÕnÕ stimullaúdÕracaqdÕr.  

Özündԥ nԥinki milli, hԥm dԥ zamanÕn sÕna÷Õndan keçmiú beynԥlxalq 

normalar, standartlar, elmi nailiyyԥtlԥr vԥ texnologiyalarÕ ԥks etdirԥn uni-

versal kulturoloji biliklԥrin respublikanÕn hԥr yerindԥ yayÕlmasÕ – cԥmiyyԥ-

tin tԥlԥbatlarÕna vԥ dünya sivilizasiyasÕnda baú verԥn dԥyiúikliklԥrԥ uy÷un 

olaraq, Azԥrbaycan xalqÕnÕn hԥyat keyfiyyԥtinin gԥlԥcԥk inkiúafÕnÕ tԥmin 

edԥcԥkdir. Belԥ mԥdԥni siyasԥt multikulturalizm milli konsepsiyasÕ ilԥ úԥrt-

lԥnԥn aktual ԥmԥli vԥzifԥlԥrԥ dԥ birbaúa cavab verir.   

Sonda ümid etmԥk istԥrdik ki, “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt 

AssosiasiyasÕnÕn milli mԥdԥniyyԥtin rifahÕ naminԥ çoxillik yaradÕcÕ fԥaliyyԥ-

tinin nԥtԥcԥlԥri layiqincԥ qiymԥtlԥndirilԥcԥk, onun tԥcrübԥsi, hԥyata keçiril-

mԥyԥn layihԥlԥri vԥ mütԥrԥqqi ideyalarÕ isԥ, istԥr müasirlԥr tԥrԥfindԥn, istԥr-

sԥ dԥ Azԥrbaycan xalqÕnÕn gԥlԥcԥk nԥsillԥri tԥrԥfindԥn  yaradÕcÕ  surԥtdԥ      

istifadԥ edilԥcԥkdir.   

 

 

 

 

 

237 

ԤDԤBøYYAT VԤ MԤNBԤLԤR 

“Simurq” AMA-nÕn arxivi  

1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materiallarÕnÕn siyahÕsÕ 

 

1. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 1-ci registr. Tarix. ølk, tԥsis qurultayÕ (20.04.1990, Azԥr-

baycan Elmlԥr AkademiyasÕnÕn Rԥyasԥt heyԥti). økinci qurultay (BSøPø, 

29.05.1996). Müxtԥlif  materiallar. 

2. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 2-ci registr. Kosta-Rika (Sԥnԥdlԥr, 08.1991). 

3. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 3-cü registr. Dünya Mԥdԥniyyԥti Beynԥlxalq Universiteti 

(DMBU), 1995-ci il.  

4. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 4-cü registr.  10.03.1995. Dünya Mԥdԥniyyԥti Beynԥlxalq 

Universiteti.10.03.1995. 

5. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 5-ci registr. Konsepsiyalar vԥ layihԥlԥr. Müxtԥlif materiallar. 

6. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 6-cÕ registr.  øú planlarÕ vԥ protokollar. 

7. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 7-ci registr. “Simurq” AMA-nÕn üçüncü qurultayÕ  

(29 sentyabr 2000, “ørúad” hoteli). Müxtԥlif materiallar.    

8. “Simurq” AMA-nÕn dördüncü qurultayÕ (29 oktyabr 2006-cÕ il, 

“ørúad” hoteli). Müxtԥlif materiallar.  

9. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 8-ci registr.  Kulturoloji seminarlar - 2003-2005-ci illԥr. 

10. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materiallarÕnÕn siyahÕsÕ. 9-cu registr. 

“Simurq” AMA-nÕn üzvlԥrinin anketi, ʋ1, 1990-cÕ ildԥn.  

11. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 10-cu registr.  “Simurq” AMA-nÕn üzvlԥrinin anketi, ʋ2.   

12. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 11-ci registr. “Simurq” AMA-nÕn üzvlԥrinin anketi, ʋ3.   

13. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 12-ci registr. Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥti. “Simurq” 

Beynԥlxalq kulturoloji jurnal (Qeydiyyat haqqÕnda sΩnΩd ʋ1317, 27.04.2005). 

Almaniyaya sԥfԥr (Bonn, “Alman dal÷asÕ” radiosu, Maynts, Sosiologiya    

238 

ønstitutu. 2007).  

14. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 13-cü registr. Qԥzetlԥr, ʋ1, 1960-1993-cü illԥr.  

15. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 14-cü registr. Qԥzetlԥr, ʋ2, 1990-2001-ci illԥr. 

16. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 15-ci registr. Qԥzetlԥr, ʋ2, 2002-2009-cu illԥr.  

17. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 16-cÕ registr. Qԥzetlԥr, ʋ4, 2010-cu il.   

18. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 17-ci registr. Qԥzetlԥr, ʋ5, 2010-cu il.  

19. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 18-ci registr. Göndԥrilԥn mԥktublar. 1990-1991-ci illԥr. 

20. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 19-cu registr. Göndԥrilԥn mԥktublar. 1990-1992-ci illԥr. 

21. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 20-ci registr. Göndԥrilԥn mԥktublar. 1995-1997-ci il. 

22. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 21-ci registr. Fuad Mԥmmԥdov. 1964-1991-ci illԥr.  

23. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 22-ci registr. “Simurq” AMA-nÕn prezidentinin materiallarÕ. 

1990-cÕ illԥr.  

24. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 23-cü registr. F.T. Mԥmmԥdov. 2007-ci il.  

25. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 24-cü registr. F.T. Mԥmmԥdov. Mԥqalԥlԥr, mԥruzԥlԥr, kon-

sepsiyalar. Müxtԥlif materiallar. 1990-cÕ illԥr.  

26. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 25-ci registr. Layihԥlԥr vԥ qrantlar. Azԥrbaycanda “Üçüncü 

sektor”. Konsultativ proses vԥ seminar. 1996-cÕ il. Müxtԥlif materiallar.  

27. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 26-cÕ registr. “Azԥrbaycanda yeni mԥdԥniyyԥt  siyasԥti” layihԥ-

si.  2001-ci il. Müxtԥlif materiallar.  

28.  “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 27-ci registr. Vԥtԥndaú cԥmiyyԥti mԥdԥniyyԥtinin Beynԥlxalq 

forumu. 31.01.2003. Müxtԥlif materiallar. 

29. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 28-ci registr. Qeyri-hökumԥt tԥúkilatlarÕnÕn Ümumdünya Asso-

239 

siasiyasÕ – WANGO.  

30. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 29-cu registr. Azԥrbaycan QHT Forumu. 1999-cu il.  

31. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 30-cu registr. Kulturoloji seminarlar. 1990-cÕ illԥr. Müxtԥlif 

materiallar.  

32. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 31-ci registr. F.T. Mԥmmԥdov. Sԥnԥdlԥr, arayÕúlar, hesabatlar. 

Müxtԥlif materiallar.  

33. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 32-ci registr.  Qlobal idarԥçilik üzrԥ Beynԥlxalq seminar.  

BakÕ, 2003.  

34. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 33-cü registr. YazÕúmalar. Müqavilԥlԥr. Müxtԥlif materiallar. 

2000-ci illԥr.  

35. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 34-cü registr. YazÕúma. 1998-2008-ci illԥr. Tԥhsil Naziri M. 

Mԥrdanova tԥqdim edilԥn sԥnԥdlԥrin surԥti (1998). Müxtԥlif materiallar.  

36. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 35-ci registr. Dünya Mԥdԥniyyԥti Beynԥlxalq Universitetinin 

(DMBU) yaradÕlmasÕ mԥsԥlԥlԥri üzrԥ yazÕúma. Müxtԥlif materiallar. 1990-cÕ illԥr.  

37. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 36-cÕ registr. Beynԥlxalq yazÕúma. Müxtԥlif materiallar.  

1998-2000-ci illԥr.  

38. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 37-ci registr. ønformasiya. Müxtԥlif materiallar.  

39. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 38-ci registr. ønformasiya. Müxtԥlif materiallar. 

40. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 39-cu registr. ønformasiya. Müxtԥlif materiallar. 

41. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 40-cÕ registr. ønformasiya. Müxtԥlif materiallar.  

42. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 41-ci registr. ønformasiya. Müxtԥlif materiallar. 

43. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 42-ci registr. Konspektlԥr. ԤlyazmalarÕ. Müxtԥlif materiallar.  

44. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 43-cü registr. Elm tarixi. MSø-nin materiallarÕ. Dԥrc olunmayan 

240 

materiallar. Müxtԥlif materiallar.  

45. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 44-cü registr. Mühazirԥ materiallarÕ. 1990-cÕ illԥr.   

46. “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 45-ci registr. F.T. Mԥmmԥdov. Qԥdim dünyada tibb mԥdԥniy-

yԥtinԥ dair mühazirԥlԥrin ԥlyazmasÕ. 1990-cÕ illԥr.  

47. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 46-cÕ registr. F.T. Mԥmmԥdov. Elm tarixi, siyasԥt, iqtisadiyyat 

üzrԥ mühazirԥlԥrin ԥlyazmasÕ. Müxtԥlif materiallar. 1990-cÕ illԥr.  

48. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 47-ci registr. BakÕ Sosial ødarԥetmԥ vԥ Politologiya ønstitutunun 

(BSøPø) kulturologiya kafedrasÕ. 1990-1995-ci illԥr.  

49. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 48-ci registr. BSøPø – nun kulturologiya kafedrasÕ.  

1990-1995-ci illԥr.  

50.  “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 49-cu registr. Sabirabadda regional nümayԥndԥlik.  

03.06. 2011. ønsan kapitalÕna dair I BakÕ  

kulturoloji konfransÕ. “Simurq” AMA-nÕn diplomlarÕ vԥ fԥxri fԥrmanlarÕ-

nÕn nümunԥlԥri. Müxtԥlif materiallar. 

51. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 50-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

52. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 51-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

53. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 52-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

54.  “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ materi-

allarÕnÕn siyahÕsÕ. 53-cü registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

55. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 54-cü registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

56. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 55-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

57. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 56-cÕ registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

58. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 57-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

59. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 58-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

241 

60. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 59-cu registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

61. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 60-cÕ registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

62. Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 61-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

63. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 62-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

64. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 63-cü registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

65. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 64-cü registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

66. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 65-ci registr. Müxtԥlif materiallar. Sԥnԥdlԥr vԥ materiallar. 

67. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 66-cÕ registr. Foto, audio vԥ video materiallarÕn arxivi. 

68.  “Simurq” AMA-nÕn arxivi. 1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 67-ci registr. 3ʋ–li registrԥ ԥlavԥ. Dünya Mԥdԥniyyԥti Beynԥl-

xalq Universitetinin sԥnԥdlԥrinin ԥsli. 1 vԥ 2 ʋ-li qovluqlar (dԥstԥk mԥktubla-

rÕ). 3 ʋ–li qovluq (tԥsisçilԥrin qԥrarÕ). 

69. “Simurq” AMA-nÕn arxivi.  1990-2015-ci illԥrin sԥnԥdlԥri vԥ material-

larÕnÕn siyahÕsÕ. 68-ci registr. “Azԥrbaycanda dövlԥt idarԥçiliyi sistemindԥ isla-

hatlar”. 26 noyabr 2004-cü il. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

242 

TövsiyΩ olunan ΩdΩbiyyat