BiNGÖL ÜNİversitesi

Dördüncü Mertebe 

Bu mertebede 12 kişi yer almaktadır.  

117. Bakiyye b. el-Velîd el-Hımsî, Bt – M – SE (ö. 197)  

Meşhûr  müksîr  (çok  sayıda  hadis  rivâyet  eden)  muhaddislerdendir. 

Müslim’in  Sahîh’inde  bir  tek  hadîsi  vardır.  Zayıf  ve  mechûllerden  çok  sayıda 

tedlîs yapmıştır. İmâmlar onu tedlîsle vasıflandırmışlardır.  

118. Haccâc b. Ertât el-Fakîh el-Kûfî, Be – M – SE (ö. 145)  

Meşhûrdur.  Müslim  Sahîh’inde  onun  rivâyetini  makrûnen

49

  (bir  başka 

râvî ile) tahrîc etmiştir. Nesâî ve başkaları, onun zayıf râvîlerden tedlîs yaptığını 

söylemişlerdir. İbnu’l-Mübârek, Yahyâ el-Kattân, Yahyâ b. Ma’în ve Ahmed de 

onun  tedlîs  yaptığını  belirtmişlerdir.  Ebû  Hâtim  ise  “Sadece  ‘انثدح’  diyerek 

(semâ’ını  beyân  ederek)  rivâyet  ettiği  sâlihtir.  Zîra  o  leyse  bi’l-kaviyy’dir.” 

demiştir.  

                                                 

48

 Abdurrahman b. Abdillah b. Mes’ûd, 79. sıradaki râvî. 

49

 Aynı şeyhten başka bir râvînin de müştereken rivâyet etmesi. 

---

İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi 

Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn) 

……………………………………………………………………………………………..………. 

208 

119. Humeyd b. er-Rebi’ el-Kûfî el-Hazzâz el-Lahmî (ö. 258)  

Muhtelefûn  fîh  bir  râvîdir.  Osman  b.  Ebî  Şeybe  –  ki  Humeyd  onun 

tabakasındandır – zayıf râvîlerden tedlîs yaptığını söylemektedir. Muhammed b. 

Osman b. Ebî Şeybe de babasının  “Humeyd’i en iyi tanıyanlardanım. Sikadır, 

fakat tedlîs de yapar.” dediğini nakletmektedir. Halîlî “Eski râvîlere ait olduğu 

bilinen  rivâyetleri  Hüşeym’den  rivâyet  etmesinden  dolayı  ta’n  edilmiştir.” 

demiştir. Bana göre bu tedlîstir. 

120. Süveyd b. Sa’îd el-Hadesânî, M – İM (ö. 240)  

Dârekutnî,  İsmailî  ve  daha  başkaları  onu  tedlîsle  vasıflandırmışlardır. 

Âhîr ömründe âmâ olmasından dolayı hıfzında bozulma olmuştur ve bu yüzden 

de  taz’îf  edilmiştir.  Müslim’in  ondan  olan  semâ’ı  sıhhatinin  bozulmasından 

öncedir. 

121. Abbâd b. Mansûr en-Nâcî el-Basrî, Bt – SE (ö. 152)   

Ahmed,  Buhârî,  Nesâî,  es-Sâcî  ve  daha  başkaları,  onun  zayıf  râvîlerden 

tedlîs yaptığını söylemişlerdir. 

122. Atiyye b. Sa’d el-Avfî el-Kûfî, Be – D – T – İM (ö. 111)  

Ma’rûf tâbi’îlerdendir. Hıfzı zayıftır. Çirkin tedlîs yapmakla meşhûrdur.  

123. Ömer b. Ali el-Mukaddemî, KS (ö. 190)  

Etbâ’u’t-tâbi’înin meşhûr sikalarındandır. Aşırı derecede tedlîs yapmıştır. 

Ahmed,  İbn  Ma’în,  Dârekutnî  ve  daha  başkaları,  onu  tedlîs  yapmakla 

vasıflandırmıştır. İbn Sa’d onun için “Sika idi ve aşırı derecede tedlîs yapardı. 

‘انثدح’ der, sonra bir müddet susar ve arkasından Hişâm b. Urve veya el-A’meş 

veyahut  ta  başka  birisinin  ismini  söyleyerek  rivâyet  ederdi.”  demiştir.  Bana 

göre bunun “Kat’ Tedlîsi” olarak isimlendirilmesi gerekmektedir. 

124. Îsâ b. Mûsâ el-Buhârî, Bt – İM (ö. 187)  

Lakabı  Ğuncâr’dır.  Sadûktur;  ancak  zayıf  ve  mechûllerden  aldığı 

hadîslerde tedlîs yaparak sikalardan rivâyet etmekle meşhûrdur.  

125. Muhammed b. İshâk b. Yesâr el-Muttallibî el-Medenî, Bt  – M – SE 

(ö. 150, 151)  

Meğâzî  müellifidir.  Sadûktur;    ancak  zayıf  ve  mechûl  râvîlerden  hatta 

onlardan  daha  da  şerlilerinden  tedlîs  yapmakla  meşhûrdur.  Ahmed,  Dârekutnî 

ve daha başkaları, tedlîsle vasıflandırmışlardır.    

126. Muhammed b. Îsâ b. el-Kâsım b. Sümey’ ed-Dimeşkî, D – N – İM (ö. 

204-206)  

Zayıf bir râvîdir. İbn Hibbân, onu tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır. 

---

Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 4/ Cilt: 4/ Sayı:8/ Güz 2014 

…………………………………...…………………………………………………………………… 

209 

127. el-Velîd b. Müslim ed-Dimeşkî, KS (ö. 194, 195)  

Ma’rûftur.  Doğru  sözlü  olmakla  birlikte  aşırı  derecede  tedlîs  yapmakla 

vasıflandırılmıştır.  

128. Ya’kûb b. Atâ b. Ebî Rebâh, N (ö. 155)  

Müdellis  sayılmasını  gerektirecek  sebepler  İbn  Hibbân’ın  Sikât’ındaki 

tercemesinde mevcuttur

50

.