Bağışlayan və mərhəmətli Allahın adı ilə. Oldurən sən, dirildən sən, saxlayan sənsən, həkim
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ْمُھَلْثِم 41 10.Mülk ayə 19 (yəqbidnə) َن ْضِبْقَيَو İmalə İmalə sözü “meyl etmək “mənasındadır. Qurani–Kərimdə iki yerdə “Hud” surəsinin 41-ci ayəsində: ِﱠﷲ ِمْسِب اَھيِف اوُبَكْرا َلاَقَو اَھاَر ْجَم
ٌروُفَغَل يﱢبَر ﱠنِإ ۚ اَھاَسْرُمَو ميِح َر məcrihə” sözü “mecrihə” kimi səslənir.Yəni “ə” səsi “e” səsi ilə əvəz edilir.
َلا َكَل اَم اَناَبَأ اَي اوُلاَق اﱠنَمْأَت
َنوُحِصاَنَل ُهَل اﱠنِإَو َفُسوُي ٰىَلَع Bir də“Yusuf” surəsi 11-ci ayədə ”tə`əmənnə” kəlməsi “tə`əmennə” kimi səslənir. Burada da “ə”səsi “”e” səsi ilə əvəz edilir. Vacibi səcdə ayələri. Qurani-Kərimdə bir çox səcdə ayələri vardır ki, bu da “səcdə” işarəsi ilə işarələnmişdir. Bunlardan əlavə dörd ədəd də vacib “səcdə” ayələri vardır ki, bu ayələri oxuyarkən mütləq səcdə etmək lazımdır. 1.Nəcm surəsi 62-ci ayə. 2.Səcdə surəsi 15-ci ayə. 3.Fussilət surəsi 37-ci ayə. 4.Ələq surəsi 19-cu ayə. Səcdə edildiyi zaman bu zikrlərdən hər hansını istəsəniz demək olar və ayələrin sonunda “səcdə əlaməti”ni ۩
Lə ilahə illəllahu haqqan, haqqa. Lə ilahə illəllahu ubudiyyətən variqan. Lə ilahə illəllah imanən və təsdiqan. Lə mustənkifən və lə mustəkbiran. Səcədtu ləkə ya Rəbbə təəbbudən və riqqan. Bəl ənə əbdun zəlilun xaifun mustəcirun
Səktələr Qurani-Kərimin 11 yerində vəqfi-səktə vatdır. Bu o deməkdir ki, aşağıda qeyd edilmiş 11 kəlmədən sonra 42 sanki bir az dayanıb, lakin nəfəsi almadan, nəfəsi dəyişmədən oxumağa davam etmək lazımdır. Bu kəlmələrin 7-si “Fatihə” surəsindədir. 1.Əlhəmdu (səktə) lilləhi, 2.Lilləhi (səktə)rabbil-aləmin, 3.Məliki (səktə) youmiddin, 4.İyyəkə (səktə) nə`budu, 5.Və iyyəkə (səktə)nəstəin, 6.Ənəmtə (səktə)əleyhim, 7.Ğeyril məğdubu (səktə)əlüyhim vələddallin. Qalan dörd səktə aşağıdakılardır. 1. Kəhf surəsi ayə 2-ivacən (səktə)qayyimən. 2.Yasin surəsi 52 ayə-Mimmərqadinə(səktə) həzə məvə`ədər rahmənu. 3.Qiyamət surəsi ayə 27- Mən(səktə) raq. 4. Muttəfifin surəsi ayə 14-Bəl (səktə)ranə. Fatihə surəsinin tərcüməsi və səktə ilə yazılışı ِميِحﱠرلا ِن َٰمْحﱠرلا ِ ﱠﷲ ِمْسِب 1.Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə!
ِّب َر
Səktə َِّ ِ
Səktə
ُدْم َحْلا
Həmd (şükür və tərif)
olsun Allaha (və ya: Həmd məxsusdur Allaha) – aləmlərin
Rəbbinə, ِن َٰمْحﱠرلا
ِميِحﱠرلا Rəhman və
rəhim,
3. (Bu dünyada hamıya) mərhəmətli ,
(axirətdə isə ancaq möminlərə) rəhmli olana,
ِم ْوَي
ِنيِّدلا Səktə
ِكِلاَم
4. Haqq-hesab (qiyamət)
gününün
sahibinə.
ُنيِعَت ْسَن
Səktə
ُدُب ْعَن
َكاَّيِإ َو
Səktə َّيِإ
َكا
5. Biz
yalnız Sənə
ibadət edirik və
yalnız Səndən
kömək diləyirik!
اَنِدْھا
َميِقَتْسُمْلا َطاَرِّصلا
Bizi
doğru (düz) yola
yönəlt!
َطا َر ِص
ْمِھْيَلَع َتْمَعْنَأ َنيِذَّلا Səktə
ِبوُض ْغَمْلا ِرْيَغ
ْمِھْيَلَع َنيِّلاَّضلا َلا َو
43 7. Nemət verdiyin kəslərin yoluna!
Qəzəbə düçar olmuşların
və (haqdan) azmışların yoluna
yox!
Kövsər surəsi ِميِحﱠرلا ِن َٰمْحﱠرلا ِ ﱠﷲ ِمْسِب 1
َرَث ْوَكْلا ِإن ا َكاَنْيَطْعَأ 2
(Ya Peyğəmbər!) Həqiqətən, Biz sənə Kövsər (Cənnətdəki Kövsər irmağını və ya bol nemət, Quran, Peyğəmbərlik) bəxş etdik!
ْر َحْناَو
َكﱢبَرِل
ﱠنِإ َكَئِناَش َوُھ َتْبَ ْلأا ُر
3
zaman sənə sonsuz, arxası kəsik, nəsli kəsilmiş) əbtər dedilər Doğrusu o özü (As ibn Vailin) sonsuzdur! (nəsli kəsiləcək) (Sənin nəslin qiyamətə qədər törəyib artacaq, adına isə həmişə rəhmət oxunacaqdır!) Müqəttə hərfləri haqqında qısa məlumat əş-Şura-1-3-And olsun bu hərflərə(müqəttəə hərflərinə) Göylərdə və yerdə olanlar Allah üçündür. Allahın şəni uca və böyükdür.O, qələbə çalan və hikmətlə iş görəndir. Qurani-Kərimin 114 surəsindən 29 surəsi müqttəə adla- nan hərflər ilə başlayır. Müqttəə hərfləri ərəb əlifbasında olan 28 hərfin 14-ü ilə səslənir. Bu hərflərin tələffüzü za manı, hərf öz adı ilə ayrı-ayrılıqda tələffüz olunur. Bu hərflərə Allahın xüsusi rəmzləri deyilir. Bu haqda Hz.Əli belə buyurur:-Allahı çağıranda belə deyin:-Yə, Kəf, Nun, Əyın, Sad, və ya Yə, Nun, Mim,Əyin, Sin, Qaf. Bəziləri deyirlər ki, bu rəmzlər Allah ilə Peyğəmbər arasın- da olan rəmzlərdir ki, başqaları bunları bilməsinlər. 44 Məsələn:-Əlif, Ləm, Ra və yaxud,Ta, Nun və yaxud da, Yə, Sin və sair bu kimi hərflər. Quranın nazil olmasından 14 əsr vaxt keçməsinə baxmayaraq, müasir elm hələ də bu hərflərin hikmət və mənalarını öyrə- nə bilməmişdir. Ümumiyyətlə ərəb hərflərinin hər biri çox müqəddəsdir və bu hərflərin hər birinin özünəməx- sus tələffüzü, hikmətləri, rəqəmləri, rəmzi işarələri vardır və hər hərf Allahın İsmi şəriflərini bildirir.Peyğəmbərimiz tərəfindən söylənilən hədislərdə bu hərflərin öyrənilməsi və onların hikmətləri haqqında, həmçinin bu hərflərin bu dunyadakı savab və xeyrləri, axirət üçün isə bir əlamətlər və işarələr olduğu bildirilir. Bu dünyada öyrən- diyimiz hər bir hərfin bizə nə qədər köməyi və savabı olduğunu bilsək, bu hərfləri öyrənib, əzbərləyib, düzgün tələffüz edərək faydalanarıq. Ərəb əlifbasını təşkil edən 28 hərf qədimdən bəri ədədləri işarə etmək üçün də işlənir. Ədədləri bildirən ərəb hərf- ləri müasir əlifba sırası ilə deyil, qədimdə qəbul olunmuş əlifba sirası ilə işlədilir ki, bunlara“Əbcəd”hərfləri deyilir. Əbcəd hərflərini yadda saxlamaq üçün 8 kəlmədən istifadə olunur. 1)Əbcəd-başladı, 2) Həvvəz-Birləşdirdi, 3) Hütti- xəbərdar oldu, 4) Kələmən-Sözə gəldi (danışdı) 5) Səfəs-Tez öyrəndi, 6) Qaraşət-Səliqəyə saldı,7) Səxiz-Baxdı, 8) Zəziq-Tanış etdi (başa çatdırdı). “Əbcəd hərfləri” adlanan qədim Ərəb əlifbası ilə hər hərfin öz rəqəmi vardır: ّ◌
1- ا 2- ب 3-
4- د 5 - ـھ
6- و 7- ز 8-
9 - ط
10- ي 20 - ك 30- ل 40- م
س 70 - ع
80 -
ف
-
600 - خ
700- ذ
ِض 900- ظ 1000- غ Müasir ərəb yazısında əbcəd hərflərindən xüsusən sadala- ma məqsədi üçün də istifadə olunur. 1) ا 2) ب 3)
4) د 5 ) ـھ
6) و 7) ز 8)
9) ط
10) ي 45 Hədis:Rəsulullah (s.ə.s.) buyurdu: -Həqiqətən, bu Quran Allahın ipi, aşkar nur və faydalı dərmandır. Ona görə də özünüzü Quran oxumaqla məşğul edin. Çünki Allah hər oxuduğunuz bir hərfə görə sizi on yaxşı əməlin savabı ilə mükafatlandırar. (Biharul Ənvar, c.92, s.17) Rəqəmlər 1
və müənnəs(qadın)cinsi vardır. müzəkkər(kişi) – müənnəs(qadın)
٠ 1-Vahidun ١ Vahidətun 2-İsnəni ٢ İsnətəni 3-Sələsətun ٣ Sələtun 4-Ərbəətun ٤ Ərbəun 5-Xəmsətun ٥ Xəmsun 6-Sittətun ٦ Sittun 7-Səbətun ٧ Səb`un 8-Səməniyətun ٨ Səmənin 9-Tisətun
Tisun 10-Aşratun ١٠ Aşrun 11-Əhədə aşara ١١ İhdə aştarun 12-İsnə aşara ١٢ İsnətə aştarun 13-Sələsətə aşara ١٣ Sələtə aştarun 14-Ərbəətə aşara ١٤ Ərbəə aştarun 15-Xəmsətə aşara ١٥ Xəmsə aştarun 16-Sittətə aşara ١٦ Sittə aştarun 17-Səbətə aşara ١٧ Səb`ə aştarun aştarun 18-Səməniyətə aşara ١٨ Səməniyə aştarun 19-Tisətə aşara ١٩ Tis`ə aştarun 20-İşrunə aşara ٢٠ Ərəb ölkələrində “Hicri-Qəməri” təqvimindən istifadə olunur. Hicri–Qəməri tarixi Muhəmməd Peyğəmbrin Məkkədən Mədinəyə getdiyi (hicrət etdiyi) tarixdən Miladı 622-ci il 16 iyunundan başlanır.”Hicri-Qəməri” (ay) ilində 354 gün olur. 46 Hicri Qəməri ayları aşağıdakılardır. 1. Məhərrəm (haram aydır) 2. Səfər, 3. Rəbiul-əvvəl, 4. Rəbius-sani, 5. Cəmədiul-əvvəl, 6. Cəmədius-sani 7. Rəcəb(həm mübarək, həm də haram aydır) 8. Şaban, 9. Ramazan (mübarək aylar)10. Şəvval 11.Zilqadə, 12.Zilhəccə (haram aylar) Ərəb dilinin qramatikasl haqqında qısa məlumat. Ərəb dilində İki qraqmatik cins, müzəkkər (kişi) müənnəs (qadın) cinsi vardır. Müzəkkər (kişi) isimlərin xüsusi şəkli əlamətləri olmadığı halda, müənnəs qramatık cins bildirən bir sıra şəkilçılər vardır ki, bunlardan ən çoxu təmərnutadır. Ərəb dilində adlıq, yiyəlik və təsirlik olmaqla, üç halı vardır. Adlıq-nə? ------- darun- ev, Yiyəlik-nəyin?------ darin- evin, Təsirlik-nəyi? ------ darən –evi, Şəxs əvəzlikləri. ənə-------------mən əntə------------sən (k)-------ənti(q) Huvə-----------O(k)---------hiyə(q) Zəlikə----------O(k)-------- tilkə(q) Nəhnu---------------------- biz Əntum (k)----------------- siz -----------əntə(q)) Hum (k)------------------- onlar-------- hunnə(q) Həulai--------------bunla Ulaikə-------------onlar. İsimlərin müəyyənlik əlaməti onun qarşısındakı ل ا artikuludur (işarəsidir). Qeyri -müəyyənlik əlaməti isə tənvinlər,”nun” dur. Söz birləşmələri cinsə, hal, kəmiyyət və müəyyənlik və qeyru–müəyyənliklərinə görə uzlaşırlar. Ön qoşmalar Ərəb dilində 50-dən artıq əsl və düzəltmə ön qoşmaları vardır.Ön qoşmalar yiyəlik halda olur və iki qismə bölünür. 1.İdarə etdikləri sözlərdən ayrı işlədilən ön qoşmalar. 47 2.İdarə etdikləri sözlərlə birlikdə işlədilən ön qoşmaları. ən, an-------- haqqında, fihi----------- da-də min-----------dan-dən alə-------------üzərində əməmə------- qabağında, vəraə--------- arxasında munzu--------dan-dən ,bəri ilə-------------a,ə,ya,yə həttə-----------dək,qədər. b i
kə--------------kimi Li--------------ın,in, un, ün, a, ə, ya,yə. İşarə əvəzlikləri Həzə(kişi)-----------bu Həzihi(qadın)------ bu Zəkə(k)--------------O Təkə(q)--------------O Zəlikə (k)----------- O Tilkə(q)-------------O Sual əvəzlikləri Əytə(k)------------ hansı?-------əyyətun(q) Keyfə(k)------------- necə?--------əytə(q) Sual zərfi----------Kəm---- (vardır mənasındadır) Sual adatları Məzə----------------nə? Mən-----------------kim? Həl------------------mı, mi, mu, mü. Nəam---------------- bəli Lə----------------------xeyr. Kəllə---------------- heç yox.
İşarə əvəzlikləri. Yaxın məsafəni göstərən işarə əvəzliyi: Həzə (kişi) - bu- həzihi (qadın) Oata məsafəni göstərəm işarə əvəzliyi: Zəkə (kişi) - o –təkə (qadın) Uzaq məsafədə olan əşyanı göstərən işarə əvəzliyi: Zəlikə (kişi) –o- tilkə (qadın) İşarə əvəzliklərinin cəmi 48 Həuləi –bunlar Uləikə- onlar. Şəxs əvəzlikləri Hiyə(kişi) - o - huvə Hunnə(kişi) -onlar- hum (qadın) Şəxs əvəzliklərinin cəmi Nəhnu(kişi) - biz -əntunnə (qadın) Əntum (kişi) - siz - əntə(qadın) Hum (kişi) - onlar - hunnə (müənnəs) Ərəb dilində yalnız adlıq, yiyəlik və təsirlik halları, üç hal vardır:məsələn: darun- ev, darin- evin, darən –evi. İdəratun-idarə, idəratin- idarənin, idəratən-idarəni. Son söz Quran oxumağı öyrənənin mükâfatı Hz.Muhəmmədin (s.ə.s.) şəfaətidir. Bilin ki, Muhəmməd Mustafa (s.ə.s.) ən üstün Peyğəmbərdir, Allahın Rəsuludur. Allahın yerüzündə yaratmış olduğu bəndələrinin ən fəzilətlisidir və ilk yaratdığı ruhdur. Uca Allahdan istədiyin hər diləyinin əvvəlində onu an, onu şəfaətçi et ki, zülüm və təcavüzdən qurtarasan. Unutma ki, Muhəmməd Mustafanın (s.ə.s.) Meracda Allah- dan istədiyi yeganə diləyi bizlərin, biz ümmətin o Cəhənnəm odundan xilası olmuşdur. Bu yolda, biz ümmətin yolunda onun Əhli-Beyti də öz canlarını qurban etmişdir . Hər gün, hər an və hər nəfəs aldıqca o seçilmiş bəndəyə, Muhəmməd (s.ə.s.) və onun Əhli -Beytinə salavat göndər. Çünki “Məşhər günü”Allahın pak-pakizə etdiyi, Peyğəmbərimizin bərk-bərk tapşıraraq əmanət etdiyi, onları sevməyi bizə tövsiyə etdiyi, biz ümmətin uğrunda, İslam dini uğrunda özlərinin və balalarının canlarından belə keçən Peyğəmbər (s.ə.s.) övladlarına münasibətə görə mütləq cavab verəcəyik. Qurani-Kərim əş-Şura surəsi 23-cü ayədə belə buyurulur: “Ya Peyğəmbər! Allaha iman gətirib yaxşı əməllər edən bəndələrinə bununla müjdə verib, de ki:-Mən sizdən Allahın risalətini təbliğ etməyimin müqabilində qohumluq (Əhli- Beytə) məhəbbətindən başqa bir şey istəmirəm. Kim bir yaxşı iş görsə onun yaxşılığının savabını, mükafatını artırarıq!” 49 Bu haqda bir çox səhih hədislər vardır: Hədis:-Rəsuli Əkrəm (s.ə.s.) buyurur:-Ümmətimin arasında Əhli-beytimin məsəli Nuhun məsəli kimidir.Hər kəs o gəmiyə minsə, nicat tapar və hər kəs ondan üz döndərsə həlak olar. (Biharil-ənvar 27.113.) Hədis:-Rəsuli-əkrəm (s.ə.s.) buyurur:-Öz övladlarınızı üç şeylə tərbiyə edin:-Peyğəmbərimizə məhəbbətlə, onun Əhli- beytinə sevgi, istəklə və Quran oxumaqla(Cameus-səgər 1.14) Əhməd bin Hənbəl “Müsnəd”də, Təbərani “Əvsət” də Şafei Fəqihi İbni Məğazili “Mənaqib”də, Süleyman Bəlxi əl-Hənəfi “Yənabiul-Məvəddət”də, daha başqa böyük alimlərin kitab- larında Rəsulallahın (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql edirlər: “Əli Quranla və Quran da Əli ilədir. Bunlar hovuzun başında, mənə qovuşacağlarına qədər əsla bir-birlərindən ayrılmazlar. Əli məndəndir, mən də Əlidənəm. Kim onun haqqında pis söz söylərsə, şübhəsiz mənə aid olur və kim mənim haqqımda demişsə, şübhəsiz Allaha aid edilmişdir”. ən-Nəhl -84-Qiyamət günündə biz hər tayfadan şahid qaldırarıq və onların Peyğəmbəri etdikləri əməllərə şəhadət verər. Daha kafirlərə danışmağa imkan verilməyəcək və üzrləri qəbul olunmayacaq. əl-Mursəlat-11-Peyğəmbərlərə öz ümmətlərinə şahidlik etmək üçün bir qədər möhlət veriləcək,onların hamısını gətirib bir yerdə saxlayacağı zaman.Belə soruşacaqdır: “Bunlara hansı günə qədər möhlət verilmişdir? Həmin suala cavab olaraq deyiləcəkdir: ”Haqla batilin ayrd ediləcəyi günə qədər! Sadaqallahu Aliyyul Azim! Güc və qüvvət yalnız Allaha məxsusdur. İstifadə olunan ədəbiyyat: Ə.C. Məmmədov”Ərəb dilinin qısa kursu”
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|