Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

Bilirəm 
Bilmək istəyirəm 
Öyrəndim 
 
Cədvəl 2.1
2.1.3. Qiymətləndirmə 
Aşağıdakı qiymətləndirmə meyarına əsasən qiymətləndirəcəksiniz:
“Elektrik dövrəsində cərəyanın ölçülməsini təyin edir” 

1 amper nəyə deyilir? 

Elektrik dövrəsində cərəyanı ölçmək üçün hansı cihazdan istifadə olunur?

Ampermetrlərin ölçü həddini genişləndirmək üçün nə etmək lazımdır? 

Cərəyan transformatorlarında ikinci tərəf cərəyanı neçə amper olur?

Cərəyan transformatorunun transformasiya əmsalı dedikdə nə başa düşülür? 

Cərəyan transformatorunun iş rejimi nəyə əsaslanır? 

Cərəyan transformatorunun ikinci tərəf dolağı açıq qaldıqda nə baş verər? 
2.2.1. Elektrik dövrəsində gərginliyin ölçülməsini izah edir 

Elektrik dövrəsində gərginliyin ölçülməsi 
Gərginliyi 
ölçmək 
üçün 
mikrovoltmetr, 
millivoltmetr, 
voltmetr, 
kilovoltmetrdən istifadə olunur. Əgər cihazın müqaviməti dəyişmirsə, onda 
F
ə
rqli 
F
ə
rqli 
Ox
ş
ar 

---

20 
cihazın sıxaclarındakı gərginlik 
U
n
= I
n
R
n 
 
Elektrik dövrəsinin gərginliyini ölçmək üçün voltmetr dövrəyə paralel qoşulur (sxem2.2.1.). 
Sxem 2.2 3.-də voltmetrin ölçmə həddini genişləndirmək üçün ona ardıcıl olaraq əlavə müqavimət 
qoşulması göstərilmişdir. Bu müqaviməti aşağıdakı formula ilə təyin edirlər. 
Şəkil 2.3 Voltmetr 
Sxem 2.5 Voltmetrin dövrəyə qoşulması 
Sxem 2.6 Voltmetrə əlavə müqavimətin qoşulması 
R
ə
=R
v 
(n-1)
R
v 
- voltmetrin dolağının müqavimətidir; n - ölçmə həddinin neçə dəfə artırılması.
Əgər R
v
=3000 Om olarsa, cihazın ölçmə həddini 4 dəfə genişləndirmək üçün
R
ə
= R
v
(n -1) = 3000 (4 -1) = 3000 x 3 = 9000 Om 
Şuntları və əlavə müqavimətləri cihazın gövdəsinin içərisinə yerləşdirmək və ya tıxaclara 
qoşmaq olar. 
Sabit cərəyan elektrik dövrəsinin gərginliyini ölçmək üçün maqnit-elektrik, elektromaqnit, 
elektrostatik, ferrodinamik ölçü mexanizmli voltmetrlərdən istifadə olunur. Dəyişən cərəyan elektrik 
dövrəsinin gərginliyini ölçmək üçün çox vaxt ektromaqnit ölçü mexanizmli elektrik-ölçü cihazlarından - 
voltmetrlərdən istifadə olunur.
