Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki slavyan universiteti

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

5 

Əsas hissə 

I.  Fonetikaya giriş 

Fənnin  mövzusu,  məqsəd  və  vəzifələri,  əlqədar  olduğu  elm  sahələri. 

Fonetikanın növlər: ümumi və xüsusi fonetika; təsviri və tarixi fonetika; 

təcrübi  (eksperimental)  fonetika;  fizioloji  fonetika;  müqayisəli  fonetika. 

Fənnin əhəmiyyəti: dil anlayışı, ofroepiya və orfoqrafiya məsələləri və s. 

Fonetik  transkripsiya.  Səsin  akustik  və  fiziki  xususiyyətləri.  Fonetik 

quruluş  dilin  tarixi  inkişafının  məhsulu  kimi.  Azərbaycan  dilinin  ümumi 

fonetik  xüsusiyyətləri  (ahəng  qanununun  mövcudluğu,  iki  saitin  yanaşı 

gəlməməsi,  [k']  samitinin  rus  dili,  uzun  saitlərin  ərəb  dili  vasitəsilə  daxil 

olması,  j samitinin milli olmaması və s. Alınma sözlərin fonetik cəhətdən 

dilimizin  fonetik  xüsusiyyətlərinə  uyğunlaşması.  Fonem  və  onun  əsas 

əlamətləri  (dilin  müstəqil  bir  həlqəsi  olması,  söz  daxilində  m  məna  fərqi 

yarada  bilən  ən  kiçik  dil  vahidi  kimi,  fonemin  hər  bir  dilin  məxsusi 

əlamətlərinə  görə  müəyyənləşməsi,  bir  fonemin  bir,  iki,  hətta  üç  səsdən 

ibarət  ola  bilməsi,  fonemlər  silsiləsinin  qarşılıqlı  cütlükdən  ibarət  olması 

və s.) fonem variantları. Fonemi müəyyənləşdirmək yolları. 

Ədəbiyyat 

1.  Axundov A. Azərbaycan dilinin fonetikası. Bakı – Maarif, 1984, 392 

səh. 

2.  Əbdüləzəl  D.  Müasir  Azərbaycan  dili.  I  hissə.  Fonetika,  orfoepiya, 

orfoqrafiya. Bakı – “Şərq-Qərb”, 2007, 256 səh. 

---

 

 

6 

3.  Yusifov  M.  Azərbaycan  dili  fonetikasının  əsasları.  Bakı  –  “Elm  və 

Təhsil”, 2012, 320 səh.