Arterial hipertenziya Ə.Əliyev adına Azdhti Kardiologiya kafedrası

Arterial təzyiqin səviyyəsi, mm c.s.
Digər risk amilləri, OZ (orqanların simptomsuz zədələnməsi) və ya digər xəstəliklər	Normal AT SAT 120-129 və ya DAT 80-84	Yüksək normal AT SAT 130-139 və ya DAT 85-89	I AH SAT 140-159 və ya DAT 90-99	II AH SAT 160-179 və ya DAT 100-109	III AH SAT≥180 və ya DAT≥110
Risk amillərinin olmaması	Əhəmiyyət kəsb etməyən risk	Əhəmiyyət kəsb etməyən risk	Aşağı əlavə risk	Orta əlavə risk	Yüksək əlavə risk
	Risk - 0	Risk - 0	Risk - I	Risk – II	Risk - III
1-2 risk amili	Aşağı əlavə risk Risk – I	Aşağı əlavə risk Risk - I	Orta əlavə risk Risk - II	Orta əlavə risk Risk – II	Çox yüksək əlavə risk Risk - IV
3 və daha çox risk amilləri, metabolik sindrom, OZ və ya diabet	Orta əlavə risk Risk - II	Yüksək əlavə risk Risk - III	Yüksək əlavə risk Risk - III	Yüksək əlavə risk Risk – III	Çox yüksək əlavə risk Risk – IV
Təsdiq olunmuş ÜD və ya böyrək xəstəlikləri	Çox yüksək əlavə risk Risk - IV	Çox yüksək əlavə risk Risk - IV	Çox yüksək əlavə risk Risk - IV	Çox yüksək əlavə risk Risk – IV	Çox yüksək əlavə risk Risk - IV

Klinik əlamətlər

• Baş ağrısı
• Baş gicəllənmə
• Ürəkbulanma
• Qusma
• Yaddaş pozğunluğu

A/T gün ərzində dəyişməsi SİRKAD RİTM adlanır.
Normada A/T gecə vaxtı gündüzə nisbətən 10-20 mm.c.s. -aşağı düşür – diper

• Gecə vaxtı təzyiq düşmürsə - non diper
• Gecə vaxtı təzyiq qalxırsa - nighrpicer
• Gecə təzyiq həddən artıq aşağı düşür - overdiper

Diaqnostika

- Arterial təzyiqin təkrar ölçülməsi
- Ailə anamnezi və klinik anamnezin toplanması
- Fizikal müayinənin aparılması
- Laborator və instrumental müayinələrin aparılması

Arterial təzyiqin ölçülməsi

 - xəstələrə bir neçə dəqiqə rahat oturmaq imkanı vermək
- 1-2 dəqiqəlik fasilə ilə arterial təzyiqi an azı iki dəfə ölçmək
- Normal köklüyü olan xəstələrdə standart manjetlərdən istifadə etmək (uzunluğu 12-13, eni - 35 sm);
- Qolları kök olan şəxslərdə daha böyük ölçülü, qolları arıq olan şəxslərdə və uşaqlarda kiçik ölçülü manjetlərdən istifadə etmək
- Xəstənin oturaq və ya uzanmış vəziyyətindən asılı olmayaraq manjeti ürək səviyyəsində saxlamaq
- Manjeti saniyədə 2 mm sürəti ilə boşaltmaq; SAT və DAT müəyyənləşdirərkən Korotkov tonlarının 1-ci və 5-ci fazalarından istifadə etmək (yəni tonun eşidilməsi və tonun itməsi)
AT hər iki qolda ölçulməlidir; əgər müxtəlif rəqəmlər alınarsa, daha yüksək rəqəmi ilkin göstərici kimi götürmək
 Yaşlı adamlarda, şəkərli diabeti olan xəstələrdə, postural hipotenziya (ortostatik hipotenziya) ola biləcəyi və ya gözlənildiyi xəstələrdə AT-ni həm də xəstə ayaq üstə durduqdan 1 və 5 dəqiqə sonra ölçmək