Eti̇ka və gender: Sosi̇al-əxlaqi̇ davranişin təhli̇li̇ 5 lazımdır ki, davranış etik bir kateqoriya kimi əxlaqi seç-
mə problemi və prinsipləri ilə sıx əlaqədə təhlil edilməlidir.
Uçuncusu isə, davranışın mahiyyəti əməl, yəni motiv və iş
anlayışları ilə əlaqədə təhlil edilir.
Aydın məsələdir ki, davranış etik bir kateqoriya kimi
fərdin və ya sosial qrupun ən müxtəlif hərəkət və fəaliyyə-
tini özündə ehtiva edir. Əlbəttə fəaliyyət və davranış heç
də eyni mahiyyət daşımır. Əgər fəaliyyətə əsasən məqsədə-
yönlülük və əxlaqi-mənəvi motivlərin üstünlük təşkil etdiyi
hərəkətlər şamil edilirsə, davranışa insanın bütün hərəkət-
ləri daxil edilir. Hər bir şəxsin, kollektivin, eləcə də sosial
qrupun əxlaqi-etik davranışının tənzimlənməsində əxlaqın
müstəsna rolu inkaredilməzdir.
Etika tarixində davranışlar və eləcə də davranışlarla
şüurun əlaqəsi məsələsinə ilk dəfə Aristotel toxunmuşdur.
Antik dövrün dahi mütəfəkkiri qeyd edilən problemin təhli-
linə özünün “Etika” əsərində xüsusi diqqət yetirmişdir.
Yeni dövrdə davranış və ümumiyyətlə, əxlaq məsələ-
sinə Hegelin əsərlərində qiymət verilmişdir. Hegel belə
hesab edirdi ki, həqiqi əxlaqi şüur hərəkət və davranışları
törədən şüurdur (22: 331). Əlbəttə törədilən hərəkətlərin
mahiyyəti ilk növbədə onların məqsədi, məqsədəyönlülüyü
və ortaya çıxan tələbatların ödənilməsi prinsipi ilə ölçülür.
Əxlaq və məqsədəyönlülük bir-birindən ayrılmaz fenomen-
lərdir, çünki özlüyündə etik nəzarət vasitə və məqsəd kimi
istiqamətlərə parçalanır. Etikanın belə bir “qızıl qanunu”
mövcuddur ki, məqsəd vasitəsiz mənasız olduğu kimi, va-
sitə də məqsədsiz kordur.
İnsanın məqsədi və həmin məqsədin həyata keçirilməsi
üçün vasitələr, tələbatlar və tələbatlarının ödənilməsi üçün
