Al-lulu vəl-mərcan
Quran Oxumaqda Mahir Olanla Onu Oxumaqda Çətinlik
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Kitab əhlindən və müşriklərdən inkar edənlər...”. (əl-Bəyyinə 1).
- Vəl Leyli İzə Yəğşə
- Və Mə Xaləqaz Zəkərə Vəl Unsə
|
Çəkənin Fəziləti
461. Aişə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Quran oxuyan və onu əzbərdən bilən adam möhtərəm və müti mələklərlə eyni dərəcədədir. Çətinlik çəkə-çəkə daim Quran oxuyan adam isə iki savab qazanır”. (Buxari 4937, Muslim 1898, 798/244)
197 Oxuyan, Dinləyəndən Əfzəl Olsada Belə Fəzilət Və Məharət Sahiblərindən Quran Oxumanın Müstəhəb Olması
462. Ənəs rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər Ubey (İbn Kəbə) dedi: “Allah mənə: “Kitab əhlindən və müşriklərdən inkar edənlər...”. (əl-Bəyyinə 1). surəsini sənə oxumağı buyurdu.” (Ubey) soruşdu: “O, mənim adımı çəkdi?”. Peyğəmbər: “Bəli!” dedi və (Ubey) ağlamağa başladı” (Buxari 3809, 4959, Muslim 1901, 6497,799/246)
Oxumasını İtəməyin Və Quran Oxunarkən Ağlayıb Tədəbbür Etməyin Fəziləti
463. Abdullah İbn Məsud demişdir: “(Bir dəfə) Peyğəmbər mənə buyurdu ki: “Mənə Quran oxu!” Dedim: “(Ya Rəsulullah! Quran) sənə nazil olduğu halda, onu sənə mənmi oxuyacağam?”. Peyğəmbər: “Bəli, mən onu başqasından dinləməyi xoşlayıram.” Mən ona “ən-Nisa” surəsini oxumağa başladım. Nəhayət, (surənin): “Biz hər ümmətdən bir şahid gətirəcəyimiz və səni də onlara şahid gətirəcəyimiz zaman onların halı necə olacaq?” ayəsinə çatdıqda, Peyğəmbər: “Dayan!” dedi. Mən (başımı qaldırdıqda) Peyğəmbərin gözlərinin yaşla dolduğunu gördüm” (Buxari 4582, Muslim 1903, 1905, 800/247,248)
464. Əlqəmə demişdir: “(Bir dəfə) biz Himsdə ikən İbn Məsud bizə “Yusuf” surəsini oxudu. Bu vaxt bir nəfər dedi: “Axı bu surə bu cür nazil olmamışdır”.
198 İbn Məsud: “Mən (bu surəni) Allahın Elçisinə oxudum və (mənə): “Əhsən!” dedi.” Bu vaxt İbn Məsud həmin adamdan şərab iyisi gəldiyini hiss etdi və dedi: “Allahın Kitabına iftira yaxdığın bəs deyil, hələ üstəlik şərab da içirsən?!” Bundan sonra o adamı şallaqladılar.” (Buxari 5001, Muslim 1906, 801/249)
Bəqərənin Son İki Ayəsini Oxumağa Rəğbətləndirmək
465. Əbu Məsud əl-Bədri rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Hər kim gecə “əl-Bəqərə” surəsinin son iki ayəsini oxuyarsa, bu ona (şeytandan) kifayət edər”. (Buxari 4008, 5009, Muslim 1914, 1916, 807/255, 808/256)
Hikmətlərini Öyrənən Və Onlarla Əməl Edərək Başqalarını Da Öyrədən Kimsənin Fəziləti
466. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: «İki fəzilət sahibindən başqa heç kəsə həsəd (qiptə) caiz deyildir. Onlardan biri Allah tərəfindən bir kimsəyə Quran biliyi verilə və o, da onu gecə və gündüz oxuyar. Digəri isə Allah tərəfindən bir kimsəyə mal-dövlət verilmişdir. O, da onu gecə və gündüz (Allah yolunda) xərcləyər». (Buxari 7529, Muslim 1930, 815/266)
467. Abdullah İbn Məsud rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “İki fəzilət sahibindən başqa heç kəsə həsəd (qiptə) caiz deyildir. Allah tərəfindən mal-
199 dövlət bəxş edilən və onu haqq yolda tələf (xərcləyər) edən və Allah tərəfindən hikmət bəxş edilən kimsə hansı ki, hikmətlə hökm edər və onu başqalarına öyrədər”. (Buxari 7316, Muslim 1933, 266)
468. Ömər İbn Xəttab rəvayət edir ki, Peyğəmbərin sağlığında mən Hişam İbn Həkim İbn Hizamın “əl-Furqan” surəsini oxuduğunu eşitdim və diqqətlə onun oxuduğuna qulaq asmağa başladım. Baxdım ki, o, (bu surəni) başqa- başqa hərflərlə, Peyğəmbərin bizə oxumadığı bir üslubla (qiraətlə) oxuyur. Mən onu elə namazda ikən yaxalamaq istədim, lakin səbir etdim. Nəhayət, o, salam verib (namazını bitirdikdə) mən onun yaxasından yapışıb soruşdum: “Eşitdiyim bu surəni sənə bu cür oxumağı kim öyrədib?” Dedi: “Bu surəni mənə Peyğəmbər öyrədib.” Dedim: (“Yalan danışırsan, Peyğəmbər bu surəni mənə sənin oxuduğun kimi yox, əksinə, başqa cür öyrədib”). Sonra mən onu Peyğəmbərin yanına apardım və dedim: “Mən bunun “əl-Furqan” surəsini başqa hərflərlə və sənin bizə öyrətmədiyin bir üslubla oxuduğunu eşitdim”. Peyğəmbər: “Burax onu! (Sən də) oxu, ey Hişam!” Hişam (bu surəni) ona mənim eşitdiyim qiraətlə oxudu. Peyğəmbər: “Bu surə (mənə) bu cür nazil olmuşdur.” Sonra o: “(İndi isə) sən oxu, ey Ömər!” deyə buyurdu, mən də (bu surəni) onun mənə öyrətdiyi qiraətlə oxudum. Peyğəmbər: “Bu surə (mənə) bu cür nazil olmuşdur. Həqiqətən, bu Quran yeddi qiraət üzərində nazil olmuşdur. Odur ki, Qurandan sizə asan olanı oxuyun!”. (Buxari 2419, 4706, 4996, 5041, 6936, 7111, 7550, Muslim 1936, 818/270)
469. İbn Abbas rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Cəbrail mənə (Allahın Kitabını) bir qiraətlə oxumağı öyrətdi, lakin mən ondan daha çox (şey)
200 öyrənmək istədim. Nəhayət, o mənə (Quranı) yeddi qiraətlə oxumağı öyrətdi.” (Buxari 3219, 4991, Muslim 1939, 819/272)
Bir Rükətdə Iki Və Daha Çox Surənin Oxunmasının Mübah Olması
470. Bir nəfər İbn Məsudun yanına gəlib dedi: “Bu gecə mən bir rükətdə müfəssəl surələrin hamısını oxudum”. İbn Məsud: “(Yəqin sən surələri) şeir oxunulan kimi tələm-tələsik (oxumusan). Mən Peyğəmbərin (hər rükətdə) birləşdirərək oxuduğu, (mənaca) bir-birinə oxşar olan (surələri) bilirəm.” Sonra da hər rükətdə iki surəni qeyd edərək müfəssəl surələrdən iyirmisini sadaladı. (Buxari 775, Muslim 1950, 822)
471. Abdullah İbn Məsud rəvayət edir ki, Peyğəmbər : “Biz onu (həmin hadisəni) nəsillərə ibrət üçün saxladıq. Amma heç bir yada salan varmı?” oxuyardı. (Buxari 4870, Muslim 1952, 823/281)
472. Abdullah İbn Məsudun tələbələri Əbu Dərdənin oturduğu yerə (Şama) gəldilər. Əbu Dərdə onları axtarıb tapdı və onlara: “Hansınız Abdullahın oxuduğu kimi oxuyursunuz?” deyə soruşdu. Onlar: “Hamımız oxuyuruq” dedilər. Əbu Dərdə: “Hansınız əzbər bilir?” dedi. Onlar Əlqamə
201 İbn Qeys işarə etdilər. Əbu Dərdə: “Sən Vəl Leyli İzə Yəğşə - surəsini necə oxuduğunu eşitdinmi?” deyə soruşdu. Əlqamə: “Vəz Zəkəri Vəl Unsə - şəkilində oxuduğunu eşitdim. Əbu Dərdə: “Mən şahidlik edirəm ki, Peyğəmbərin bu ayəni belə oxuduğunu eşitmişəm. Lakin bu (Şmlılar) mənim: “Və Mə Xaləqaz Zəkərə Vəl Unsə - şəkilində oxumağımı istəyirlər. Vallahi onlara tabe olmuram” dedi. (Buxari 4944, Muslim 1953, 824/282)
473. İbn Abbas demişdir: “(Dininə) sadiq möminlər və mənim üçün onların ən sadiqi sayılan Ömər mənim yanımda şahidlik etdilər ki, Peyğəmbər sübh namazından sonra günəş (üfüqdə bir nizə hündürlüyünə) qalxana qədər və əsr namazından sonra günəş batanadək (nafilə) namazı qılmağı qadağan etmişdi”. (Buxari 581, Muslim 826/286)
474. Əbu Səid əl-Xudri rəvayət edir ki, Peyğəmbər belə buyurduğunu eşitdim: “Sübh namazından sonra günəş yüksəlincəyə qədər heç bir namaz yoxdur, əsr namazından sonra günəş batana qədər heç bir namaz yoxdur”. (Buxari 586, Muslim 1960, 827/288)
475. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Namazınızı günəşin çıxdığı və batdığı vaxta saxlamayın.” (Buxari 582, Muslim 1961, 1962, 828/289)
202 476. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Günəşin hicabı (işığı, qızartılıq) göründüyü zaman günəş çıxana qədər namazı təxirə salın, günəşin hicabı batdığı zaman da itənə qədər namazı təxirə salın. Qılcağınız namaz üçün günəşin nə doğma, nə də batma zamanını tərcih edin. Çünki o şeytanın iki buynuzu arasından çıxar”. (Buxari 3272, Muslim 1963, 829/291)
477. Kureyb rəvayət edir ki, İbn Abbas Misvər İbn Məxrəmə və AbdurRəhman İbn Əzhər onu Aişənin yanına göndərib tapşırdılar ki: “Hamımızın adından ona salam söylə və ondan əsrdən sonra qılınan iki rükət namaz haqqında soruş. Ona de: “Bizə xəbər gəlib çatmışdır ki, sən o iki rükəti qılırsan. Lakin bizə o da məlumdur ki, Peyğəmbər bu namazı qılmağı qadağan etmişdir.” İbn Abbas: “Mən Ömər İbn Xəttabla birlikdə bu namazı qılan adamları cəzalandırardıq”. Kureyb: “Mən Aişənin yanına gəlib onların dediklərini çatdırdım”. Aişə: “Sən Ummu Sələmədən soruş!” Mən qayıdıb Aişənin dediyini onlara xəbər verdim. Onlar da məni Ummu Sələmənin yanına göndərdilər və
tapşırdılar ki,
Aişədən soruşduğumu ondan soruşum.Ummu Sələmə dedi: “Mən Peyğəmbərin (əsrdən sonra) iki rükət namaz qılmağı qadağan etdiyini eşitdim, sonra da onun əsr namazından sonra bu iki rükəti qıldığını gördüm. O mənim yanıma gəldiyi vaxt ənsardan olan Bəni Haram qəbiləsinin qadınları mənim yanımda idilər. Mən kənizlərdən birini onun yanına göndərib tapşırdım ki, gedib onun yanında dursun və ona desin: “Ummu Sələmə sənə deyir: “Ey Allahın elçisi, mən sənin bu iki rükəti qadağan etdiyini eşitmişdim, indi isə sənin bu iki
203 rükəti qıldığını görürəm.” (Sonra Ummu Sələmə kənizə dedi:) “Əgər o əli ilə sənə işarə etsə, kənara çəkil və gözlə.” Kəniz gedib (Ummu Sələmənin dediyini Peyğəmbərə ) deyəndə o, əli ilə işarə etdi və kəniz kənara çəkilib gözlədi. Peyğəmbər namazı bitirdikdən sonra dedi: “Ey Əbu Ümeyyənin qızı, məndən əsrdən sonra qıldığım iki rükət barəsində soruşdun. Bu ona görədir ki, AbdulQeys qəbiləsindən bir dəstə adam yanıma gəlib məni zöhrdən sonra qılacağım iki rükət namazdan yayındırdı. Bu həmin (sünnət) namazıdır.” (Buxari, 1233 Muslim 1970, 834/297)
478. Aişə demişdir: “İki rükət (namaz) vardır ki, Peyğəmbər nə gizlində, nə də aşkarda – heç vaxt onları buraxmamışdır: iki rükət sübh namazından əvvəl, iki rükət də əsr namazından sonra.” (Buxari, 592, Muslim 1972, 1973, 1974, 833/296)
479. Ənəs İbn Məlik rəvayət edir ki, Müəzzin azan verdiyi zaman Peyğəmbərin səhabələrindən bir qrup insanlar tələsərək dirəklərə doğru durub namaz qılardılar. Peyğəmbər çıxdığı zaman isə onları Məğrib namazından əvvəl iki rükət namaz qıldıqlarını görərdi. Beləki azan ilə iqamə arasında elə də (böyük bir vaxt) yox idi”. (Buxari 625, Mmuslim 1975, 1976)
204 480. Abdullah İbn Müğəffəl əl-Müzəni rəvayət edir ki, Peyğəmbər üç dəfə dedi: “Hər iki azan arasında namaz vardır”, (sonra da əlavə etdi): “(Bunu) istəyənlər üçün.”Digər rəvayətdə deyilir ki, (Peyğəmbər): “Hər iki azan arasında namaz vardır, hər iki azan arasında namaz vardır” demiş və üçüncü dəfə: “(Bunu) istəyənlər üçün” deyə əlavə etmişdir. (Buxari 624, 627, 1977, Muslim 1977, 1978, 838/304)
481. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “İki dəstədən birinə qorxu namazını qıdırdı. Bu vaxt digər dəstə üzü düşmənə tərəf çevrilmiş haldaydı. Sonra Rəsulullahın namaz qıldırdığı kimsələr çəkilib dostlarının yerində durdular. Bu dəfə düşmənə tərəf yönələn onlar oldular. Rəsulullah onlara bir rükət namaz qıldırdı. Sonra salam verdi. Birinci dəstə qalxıb əskik rükətlərini qıldılar, sonra da digər dəstə qalxıb rükətlərini əda etdilər”. (Buxari 4133, Muslim 1979, 839/305)
482. Səhl İbn Əbi Həsmə rəvayət edir ki, İmam qorxu namazında qibləyə yönələrək namaza durur. (səhabələrdən) bir dəstə də (Peyğəmbərlə) bərabər namaza dururlar, digər dəstə isə üzü düşmənə tərəf dururlar. ( Peyğəmbər) arxasında onlarla birlikdə bir rükət qılar, sonra onlar ayağa qalxaraq özləri bir rükət qılar və olduqları yerdə iki dəfə səcdə edərlər. Sonra namazı qılmış olanlar düşmənlə üzbəüz olanların yerinə keçərlər, düşmənlə üzbəüz olanlar isə Peyğəmbərin yanına gələrək onunla birlikdə bir rükət qılarlar. Sonra onlar da özləri bir rükət qılar və iki dəfə səcdə edərlər”. (Buxari 4131, Muslim 1984, 841/309)
205
483. Peyğəmbərlə birlikdə Zatur-Riqa döyüşündə qorxu namazını qılmış Səhl İbn Əbu Həsmə rəvayət etmişdir ki, (əshabələrdən) bir dəstə Peyğəmbərin arxasında cərgələrə düzüldü, digəri isə düşmənə qarşı üz tutdu. Peyğəmbər arxasında namaza durmuş dəstəyə bir rükət qıldırdıqdan sonra ayağa qalxıb yerində durdu, arxasındakılar isə (ayrı-ayrılıqda) ikinci rükəti tamamladılar. Onlar namazlarını bitirdikdən sonra gedib düşmənə tərəf səf-səf düzüldülər. Sonra o biri dəstə (gəlib Peyğəmbərə qoşuldu və Peyğəmbər ) onlara özünün qalan bir rükətini qıldırdı və oturub gözlədi. Onlar ayağa qalxıb ikinci rükəti tamamladıqdan sonra Peyğəmbər salam verib onlarla birlikdə (namazını bitirdi)”. (Buxari 4129, Muslim 1985, 842/310).
484. Cabir rəvayət edir ki, Peyğəmbər ilə bərabər Zətir Riqa səfərində idik. Kölgəli bir ağaca çatdığımız zaman bizlər o kölgəli ağacı Peyğəmbər üçün buraxdıq. (Onun altına uzandı) qılıncını da ağacdan asdı. (yuxuya getdikdən sonra) müşriklərdən biri gəlib Peyğəmbərin qılıncı qınından çıxararaq Peyğəmbərə: “İndi məndən qorxursanmı?” dedi. Peyğəmbər: “Xeyr qorxmuram” dedi. O: “İndi səni mənim əlimdən kim qurtara bilər?” dedi. Peyğəmbər: “Allah qoruyar” deyə buyurdu. (Həmən müşrikin əlindən qılınc qorxudan düşür). Səhabələr o, müşriki təhdid edərək qorxudurlar. (Peyğəmbər onu cəzalandırmadan buraxır). Bu vaxt namaz üçün iqamə verilir. Peyğəmbər səhabələri (iki dəstəyə bölür). Bir dəstəyə iki rükət namaz qıldırır. (iki rükətdən) sonra bu dəstə düşmən tərəfə keçir, düşmən tərəfdə olan dəstə isə Peyğəmbərin arxasına namaza gəlirlər. O, dəstəyə də iki rükət qıldırır. Beləcə Peyğəmbər dörd rükət namaz qılmış olur, cəmaat isə iki rükət fərz qılmış olurlar”. (Buxari 4136, Muslim 1986, 843/311)
206
Cümə Kitabı
207
485. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Sizdən biriniz cüməyə gəldiyi zaman qüsl alsın”. (Buxari 877, Muslim 1988, 1989, 844/1, 2)
486. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Ömər İbn Xattab cümə günü minbər üzərində xütbə verdiyi zaman Peyğəmbərin səhabələrindən və ilk mühacirlərdən bir nəfər – Osman İbn Əffan – məscidə daxil oldu. Ömər (gecikdiyinə görə): “Bu nə saatdır (gəlmisən)” dedi. O: “Məşğul idim, evimə gəldikdə azanı eşitdim, ylnız dəstəmaz alıb gəldim” dedi. Ömər: “Peyğəmbər qüsl almağı əmr etdiyi halda yalnız dəstəmaz alıb gəlmisən!!”. (Buxari 878, Muslim 1992, 845/3)
487. Əbu Səid əl-Xudri rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Cümə qüslünü etmək həddi-buluğa çatmış hər kəsə vacibdir.” (Buxari, 858, Muslim 1994, 846/5)
208 488. Aişə demişdir: “Cümə günü camaat (namaza) öz evlərindən və Əvalidən (yaşayış yeri) növbə ilə gələrdi. Onlar toz-torpağa bulaşmış və qan- tərə batmış halda (məscidə) gələrdilər, bədənlərindən də (həmişə) tər axardı. Peyğəmbər mənim yanımda ikən onlardan biri onun yanına gəldi və Peyğəmbər buyurdu: “Nə olaydı ki, siz bu gününüz üçün yuyunardınız.” (Buxari 902, Muslim 1995, 847/6)
489. Aişə demişdir: “(O zaman) insanlar öz işlərində çalışar və cümə namazına gələndə işçi görkəmində gələrdilər. Belə olduqda, onlara: “Nə olaydı ki, siz yuyunaydınız” deyildi. (Buxari 903, Muslim 1996, 847)
490. Əbu Səid əl-Xudri rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Cümə qüslünü etmək həddi-buluğa çatmış hər kəsə vacibdir.” (Buxari 858, Muslim 1994, 846/5)
491. Tavus, İbn Abbasdan rəvayət edir ki, İbn Abbas Cümə günü Peyğəmbərin yuyunmaq barədə sözünü zikr etdi. Tavus deyir ki, İbn Abbasdan soruşdum: “(Kişi) ailəsini gözəl qoxulu ətrini və y yağ vura bilərmi?”. İbn Abbas: “Bunu bilmirəm” dedi. (Buxari 885, Muslim 1998, 848/8)
492. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Hər bir müsəlman həftədə bir dəfə qüsl etməli – başını və bədənini yumalıdır.” (Buxari 897, Muslim 2000, 849/9)
209
493. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Cənabət qüslü kimi qüsl edib cümə gününün ilk saatında məscidə gedən adam bir dəvə, ikinci saatında gedən adam bir inək, üçüncü saatında gedən adam buynuzlu bir qoç, dördüncü saatında gedən adam bir toyuq və beşinci saatında gedən adam bir yumurta qurban vermiş kimidir. İmam (minbərə) qalxdıqda isə mələklər gəlib zikr olunanları dinləyər (gələnləri qeydə almazlar)” (Buxari 881, Muslim 2001, 850/10).
494. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Cümə günü imam xütbə verərkən sən yanındakı adama: “Sus” desən, mənasız söz danışmış olarsan (savabdan gedər)”. (Buxari 934, Muslim 2002, 851/11)
495. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər cümə gününü yada salıb dedi: “Bu gündə elə bir saat var ki, müsəlman olan hər kim (həmin vaxt) namaz qılıb Uca Allahdan bir şey istəsə, Allah ona istədiyini mütləq verər.” Sonra o, əli ilə işarə edib həmin vaxtın olduqca az olduğunu göstərdi. (Buxari 935, Muslim 2006, 852/13)
210 Bu Ümmətin Cümə Gününə Hidayət Olunması
496. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, o, Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişdir: “Hərçənd onlara (Kitab əhli) bizdən əvvəl Kitab verilmişdir, lakin biz sonuncular (ümmət olaraq) Qiyamət günü birinci (Cənnətə daxil) olacağıq. Onlar özlərinə fərz buyrulmuş bu günləri barəsində ixtilafa düşdülər. Lakin Allah bizi (bu günü ehtiramla keçirməyə) müvəffəq etdi və bu xüsusda insanlar bizim ardımızca gəldilər, yəhudilər sabahkı günü (altıncı günü), xristianlar isə ondan sonrakı günü (bazar gününü təntənə ilə qeyd edirlər).” (Buxari 876, 896, 3486, Muslim 2018, 855/21)
Yüklə 5,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|