A b u z ə r a lı oğ lu X ə lə fo V a z a d İsa oğlu q u r b a n o \
Yüklə 1,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
§2.7.
Elektron kitabxanalar Elektron kitabxanalar informasiyalaşmış cəmiyyət quruculuğunun sosial sifarişidir. Belə ki, o, in formasiya- 1а*гш* cəmiyyətin baza prinsiplərinə: informasiyanın əmtə əyə çevrilməsi, informasiya bazannın formalaşması, cə 175
miyyət üzvlərinin peşə və təhsil hazırlığının yüksəlməsinə, qlobal informasiya mühitinin yaranmasına xidmət edir. Elektron kitabxanalar oxuculara informasiya xidmətinin kompüterləşməsinin nəticəsi olub, bəzi şəxslərin təsəvvür etdiyi kimi ənənəvi kitabxanalara alternativ bir qurum deyil, yalnız bir xidmət növüdür. Elektron kitabxanalar keçən əsrin 9 0 -cı illərindən başlayaraq fəaliyyət göstərməkdədir. Bu günə kimi elek tron kitabxanalar ciddi kəmiyyət və keyfiyyət dəyişiklik lərinə məruz qalmışdır. Bu dəyişiklikləri cəmiyyətdə in formasiyanın rolunun artması, cəmiyyətin operativ infor masiyaya tələbatı diktə etmiş və onlar informasiya texno logiyasının son nailiyyətlərini tətbiq etməklə həyata keçi rilmişdir. Elektron kitabxanalar uzaq məsafədən oxuculara daha dolğun informasiya xidməti göstərərək, bu xidmətin zaman və məkandan asılılığına son qoyur. Ənənəvi kitab xanalarda informasiya xidməti yalnız kitabxananın iş saatı müddətində və məhdud sayda oxuculara göstərildiyi hal da, elektron kitabxanalar sutkanın iyirmi dörd saatı müddətində fəaliyyət göstərir və dünyanın istənilən nöq təsində yerləşən qeyri-məhdud sayda oxuculara eyni za manda xidmət edir. Elektron kitabxanalar rahat və sərfəli bir xidmət növüdür. Bu xidmətin təşkili kitabxanalara q ı sa müddətə və az xərc sərf etməklə böyük informasiya ehtiyatlarının oxuculann istifadəsinə verilməsini və oxucu tələbatının operativ yerinə yetirilməsini təmin edir. Elektron kitabxanalarının informasiya ehtiyatını d a
ha etibarlı mühafizə etmək mümkündür. Elektron ki tabxanalar çox məhdud yer - yalnız kompüterin diskində yer tutur. Elektron kitabxanalar çox nüsxəli kitabların 176 alınmasına olan ehtiyacı aradan qaldırır, kitablann bərpa- sma və mühafizəsinə sərf olunan xərclən minimuma endi rir, böyük kitabxana sahəsindən imtina etməyi təmin edir.
Elektron kitabxana ümumi istifadə üçün açıq olan lokal və uzaq məsafədə yerləşən paylanmış informasiya ehtiyatlarına malik olur. Elektron kitabxanalann informa siya ehtiyatı rəqəmli formada hazırlanmış müxtəlif formatlı sənədlərdən ibarətdir. Bu sənədlərin bir qismi kitabxana nın mülkiyyəti olub, mərkəzləşmiş formada elektron kitab xananın W e b və F T P serverlərində toplanır və ənənəvi ədəbiyyatın elektron nüsxələrindən və kitabxana tərəfindən ödənişli və ya mübadilə üsulu ilə alınmış elektron sənəd və nəşr toplusundan ibarətdir. O nlann biblioqrafik təsviri müdəq kitabxananın elektron kataloquna əlavə edilməli dir. U zaq məsafədə yerləşən ehtiyatlara kitabxana tərə findən lisenziya-«istifadə hüququ» əldə edilmiş tammətnli məlumat bazaları, arxivlər, həmçinin kitabxana tərəfindən seçilmiş, dəqiqliyinə və etibarlılığına zəmanət verilən «is tifadə üçün açıq» olan İnternet ehtiyatları aiddir. Adətən kitabxananın lisenziya ilə istifadə olunan informasiya eh tiyatından yalnız qeydiyyatdan keçən oxucular istifadə edə bilir. Q eyd edək ki, elektron sənəd bazaları, elektron sə nəd arxivləri böyük informasiya ehtiyatına və mükəmməl axtarış aparatına malik olduğundan bu ehtiyatların kala- loqlaşmasına ehtiyac olmur. Məsələn, B D U -n u n Elektron kitabxanası öz oxucularına E B S C O bazasından istifadə etməyi təmin edir. Bu istifadə yalnız B D U -nun lokal şəbəkəsindən və qeydiyyatdan keçmiş oxucular üçün nə- 177 zərdə tutulmuşdur. E B S C O bazası dünyanın 39 ölkəsi nin 4 0 0 0 -d ən artıq jurnal və qəzet materiallarını saxlayan 3 müstəqil bazadan ibarətdir: ■ A cadem ic Search Premier. Bazada P D F faylı şək lində 2 300-dən artıq tarix, təhsil, ekologiya, beynəlxalq münasibətlər, tibb, siyasi və sosial elmlər və kompüter texnologiyasına aid jurnalların elektron nəşrləri, xülasə və referadan yerləşir. ■ Business Source Premier. Bazada iqtisadiyyat, ida rəetmə, menecment, marketinq, sığorta, mühasibat, bank işi, beynəlxalq biznesə aid 1600-dən artıq jurnal materia lı, 2 milyondan artıq amerikan və beynəlxalq firma və kompaniyalar haqqında məlumatlar, dünya ölkələrinin iq tisadiyyatı haqqında icmal xarakterli məlumatlar to planmışdır. ■ Public Library. Bazada 1990-cı ildən başlayaraq 1810 jurnalın elektron mətni, 1984-cü ildən isə 2780- dən artıq jurnaldakı məqalələrin referatlan toplanmışdır. • Newspaper Source. Bazada 1800-dən artıq məşhur dövri nəşrlər, o cümlədən 6 000 000 məqalə saxlanılır. Həmçinin 1963-ci ildən elmin müxtəlif sahələri üzrə elek tron mətn arxivi vardır. ■ M edline. Biologiya və tibbə aid ən məşhur məlumat bazasıdır. A çıq istifadə üçün nəzərdə tutulan informasiyalar elektron kitabxananın yaradıcılan-əsasən hazırlıqlı kitabxa- naçılar tərəfindən oxucu sorğusunun təhlili və mövzunun aktuallığına görə İnternetdən seçilir və istifadə üçün məs ləhət görülür. Bununla onlar bu informasiyanın cfolğun- luğuna və informasiya mənbəyinin etibarlılığına zəmanət verilir.
İnformasiya ehtiyatlarının böyük kütləsi tam mətnli elektron sənədlərdir. Hazırlanma texnologiyasına görə
elektron sənədləri iki qrupa -kağız üzərindən konversiya olunmuş sənədlər və elektron nəşrlər qruplarına bölmək
olar. Konversiya olunmuş sənədlər çap məhsullannın elek tron surəti olub, onları uzaq məsafədən oxuculara çatdır maq üç un yaradılır. Elektron nəşrlər kütləvi istifadə üçün bılavisitə xüsusi proqramlar - redaktorlar vasitəsilə yara dılmış elektron sənədlərdir. Bunlara elektron kitablar, elektron jurnal və qəzetlər, seçmələr aiddir. Elektron ki tabxanalar həmçinin elektron cədvəllərdən, qrafiki fayl- lardan, rəqəmli xəritələrdən ibarət informasiya ehtiyatına malik ola bilər. Bu ehtiyatların həcmi elektron kitabxana nın təyinatından asılıdır. Son illər elektron kitabxanalar informasiya ehtiyatla rını daha çox multimedialı sənədlər əsasında komplektləş - dirməyə üstünlük verirlər. Multimedia sənədləri özündə informasiyanın bütün tiplərinin: mətn, qrafika, audio, animasiya və video informasiyaların inteqrasiyasını təmin edir. Multimedia sənədləri informasiyanı oxucuya daha dolğun çatdırır və uzun müddət onunla tanış olan şəxsin yaddaşında qalır. Elektron kitabxana müasir W eb texnologiyası əsa sında fəaliyyət göstərir. W eb texnologiya lokal və uzaqda yerləşmiş informasiya ehtiyatlarının inteqrasiyasını təmin edir. Axtarış və naviqasiya vasitələri onun mühüm ele mentidir. M əhz onun sayəsində oxucular kitabxananın informasiya ehtiyatlarından istifadə edir. Axtarış aparatı 17»_______________________________________________________ 179 oxucu sorğusu əsasında informasiya ehtiyatının metaveri lənlər bazasında axtanş aparmağı təmin edən xüsusi moduldan ibarətdir. Naviqasiya elementləri isə konkret sənədə və ya sənədin konkret hissələrinə istinadı təmin edən hiperistinad siyahısından ibarətdir. Elektron kitabxanadan istifadə çox sadədir. Elek tron kitabxana ehtiyatlarından istifadə İnternet şəbəkəsi vasitəsilə, xüsusi proqramlar - brauzer və F T P klient proqramları ilə, müvafiq olaraq http və ftp protokolları əsasında təmin olunur. Kitabxanadan isüfadə etmək üçün oxucudan lntem et-ә qoşulmuş kompüter və İnternetin W W W , F T P xidmətindən istifadə vərdişi tələb edir. §2.8. Kitabxanada informasiya təhlükəsizliyi Kitabxananın elektron informasiya ehtiyatlarının, proqram təminatının təhlükəsizliyini təmin etmədən eti barlı informasiya xidməti göstərmək mümkün olmaz. İn formasiya təhlükəsizliyi dedikdə, təbii və ya süni xarak terli, təsadüfi və ya qəsdli təsirlərdən informasiyanın və kompüter sisteminin müdafiəsi nəzərdə tutulur. İnforma siya təhlükəsizliyinin məqsədi informasiyanın tamlığına, məxfiliyinin pozulmasına, informasiya daşıyıcılarının sıra dan çıxmasına yönəlmiş təhdidləri, bu təhdidlərin mən bəyini, onların realizə üsullannı və məqsədlərini, həmçinin təhlükəsizliyi pozan digər hal və hərəkətləri müəyyən et məkdir. Məxfiliyin pozulmasına yönəlmiş təhdidlər məxfi və ya gizli informasiyanın üstünün açılmasına yönəlib. Belə təhdidlərin reallaşması nəticəsində informasiya ondan isti- t a t ______________________ ______________________________ :jcb etmək hüququ olmayan səxslərə məlum olur ki. bundan da onlar cox halda öz “ maraqlarının ödənilməsi ucun istifadə edirlər. Kompüter şəbəkəsində saxlanılan və ya rabitə kanalı ilə ötürülən informasiyanın tamlığının po- zulmasına təhdidlər onun dəyişdirilməsinə və ya təhrifinə vonəhb ki. bunlar da onun keyfiyyətinin pozulmasına və tam məhvinə səbəb ola bilər, informasiyanın tamlığı 'b ə d n iy y ə lir səxslər tərəfindən qəsdən və ya sistemi əha tə edən mühit tərəfindən obyektiv təsirlər nəticəsində po zula bilər. Bu kitabxana üçün xüsusilə aktualdır. K om püter sisteminin is qabiliyyətinin pozulması təhdidləri elə situasiyaların yaranmasına yönəlib ki. bu zaman müəyyən qəsdli hərəkətlər ya sistemin iş qabiliyyətini asağı salır, ya da
sistemin müəyyən
ehtiyatlarından istifadəni mümkünsüz edir. Təhdidlər həmçinin vurulmuş ziyanın kəmiyyətinə görə, baş vermə ehtimalına görə, meydana çıxma səbəblərinə görə (təbii fəlakətlər, qəsdli hərəkətlər), vurulmuş ziyanın xarakterinə görə (maddi, mənəvi), obyektə münasibətinə görə (daxili, xarici) də təsnif olu nur. Praktikada təhdidlərin 80 faizi daxili, yəni müəssisə nin öz işçiləri tərəfindən və ya onlann bilavasitə və ya dolayısı yolla iştirakı ilə baş verir. Yalnız təhdidlərin 20 faizi kənardan icra olunur. Xarici təhdidlər beynəlxalq, reqional və ya sahəvı
əsa» xüsusiyyəti kompüterlərin böyük ərazidə paylanma
_____________________________________________________________ nəinki konkret kompüter, həmçinin şəbəkə kanallan ilə ötürülən informasiya hücuma məruz qala bilər. , İnformasiya təhlükəsizliyinin təmin olunması problemi kompleks yanaşma tələb edir. O nun həlli üçün görülən tədbirləri aşağıdakı qruplara bölmək olar: — Qanunvericilik tədbirləri — inzibati tədbirlər —Təşkilati tədbirlər — Proqram-texniki tədbirlər. Qanunvericilik tədbirləri hər bir ölkənin, yerli idarə etmə və icra orqanlarının, qəbul etdiyi qanım, qanunve ricilik aktlarında, sərəncamlarda, müvafiq nazirlik, ko mitə, təşkilat tərəfindən qəbul edilmiş standart və norma tiv sənədlərdə öz əksini tapır. Bu tədbirlərin yerinə yeti rilməsi isə inzibati tədbirlərlə təmin olunur. İnzibati təd birlər cinayət və inzibati xətalar məcəlləsinin müvafiq maddələri əsasında prokurorluq, hüqüq-mühafizə və məh kəmə orqanlan vasitəsilə yerinə yetirilir. Təşkilati tədbirlər kitabxana və ya kitabxananın fəa liyyət göstərdiyi müəsissə tərəfindən kitabxana ehtiyatları nın müdafiəsi üçün qəbul edilmiş tədbirlər kompleksidir. Bu tədbirlər müəssisənin təhlükəsizlik siyasəti əsasında müəyyən olunur və yerinə yetirilir. Təhlükəsizlik siyasəti nin tərkibinə şəxsi heyətin, idarəetmə aparatının və texniki xidmətin ünvanına tələblər əks olunur. İnformasiya təhlü kəsizliyi siyasətinin işlənməsinin əsas istiqamətləri aşağıda kılardır: — H ansı informasiya ehtiyatlarının və hansı ciddiliklə qorunmasının zəruri olduğunu müəyyən elmək. -Infoım asiya aspektində təşkilata kimin hansı ziyanı vura büməsmı müəyyən etmək. Təhlükəsizlik siyasətinin işlənməsi təşkilatın rəhbərliyi tərəfindən təsdiq olunma və ətraflı sənədləşdirmə ilə başa çatdırılır Bundan sonra planda göstərilən bütün tədbirlə rin b a l şəkildə reallaşdınlmasma başlanılır. Təşkilatı tədbıriər əsasən kompütcr-telekommunika- sıya qurğularının elektrik və yanğın təhlükəsizliyinin, mühafizəsinin təmin olunmasına, texnikadan istifadə qay dalarına. təhlükəsizlik rejiminin, gigienik-sanitar normalara əməl olunmasına yönəlmişdir. Bu tədbirlər xüsusi təlimat şəklində hazırlanır və şəxsi heyət
bu barədə
təli matlandırılır. Proqram-texniki tədbirlər informasiya təhlükəsizliyi nin təmin olunmasında ən vacib aspektdir. Bu tədbirlər həm daxılı, həm də xarici təhdidlərə qarsı yönəlmişdir. 1 əhiukəsızlıyı təmin etmək uçun proqram-texniki vasitə lərlə aşağıdakı tədbirlər görülür: 1. İnformasiyanın elektron arxivinin yaradılması və m üntəzəm olaraq yeniləşdınlməsi. Bu tədbir bu və ya digər səbəbdən xarab və ya itirilmiş informasiyanın qis mən bərpa olunmasını təmin edir. Adətən, müasir ser verlər, lent və disk saxlayıcılan informasiyanın surətini insanın ıştrakı olmadan arxivə əlavə edir. Kitabxanada belə qurğular olmadıqda kılabxanaçı bu işi özü və mak simum dərəcədə müntəzəm olaraq görməlidir. 2.
İnformasiya chtiyatlanndan və kitabxananın kompüter sistemindən qcyn-leqal istifadənin qarşısının alınm ası. Bu tədbir kitabxananın lokal şəbəkəsinin işçi «təruıyalannın proqram-sistem təminatının, qəsdən və ya Ш səriştəsizlik üzündən xarab olmasının qarşısının alınmasını, şəbəkə serverinin İnternet vasitəsilə kənar hücumlardan qorunmasını nəzərdə tutur. Bu tədbir aşağıdakı üsullarla həyata keçirilir: a ) İdentifikasiya və autentifikasiya. İdentifikasiya özünü adlandırmağa (öz adım bildirməyə) imkan venr. Autentifikasiyamn köməyi ilə ikinci tərəf əmin oiur kı. subyekt doğrudan da özünü qələmə verdiyi şəxsdir1. Subyekt özünün əslliyini, aşağıdakı mənbələrdən ən azı birini təqdim etməklə təsdiq edə bilər: —onun bildiyi nəyisə (parolu, şəxsi identifikasiya nöm rəsini, kriptoqrafik acan və s.); —onun sahib olduğu nəyisə (şəxsi kartı və ya digər təyinatlı analoji qurğunu); —yalnız ona məxsus nəyisə (səs, barmaq izləri və s.. yəni ö/ünün biometrik xarakteristikalannı). Təəssüf ki, etibarlı identifikasiya və autentifıkasiya bir sıra prinsipial səbəblərdən çətinləşir. Birincisi, kompüter sistemi informasiyanın alındığı şəklinə əsaslanır, başqa sözlə desək, informasiya mənbəyi naməlum qalır. M əsə lən, bədniyyətli əvvəlcədən «əldə etdiyi» başqasının iden tifikasiya məlumatlarım daxil edə bilər. Deməli, identifi- kasiya və autentifikasiya məlumatının təhlükəsiz daxil edil məsi və verilməsi üçiiıı tədbirlər görmək lazımdır. Şəbəkə mühitində bu xüsusilə çətindir. İkincisi, demək olar kı, bütün autentifikasiya elementlərini oğurlamaq, öyrənmək və saxtalaşdırmaq mümkündür. Üçüncüsü, praktikada au- 1 Aulenlifilıa&ıya tozunun sinonimi kimi bazan "asJılıyın yoxlanılma sı" sozu də ışlədilıı. tentihkasıyanın etibarlılımı ilə istifadəçinin və sistem admi- rustratorunun arasında ziddiyyət yaranır. Məsələn, təhlü kəsizlik baxımından müəyyən tezliklə, autentifikasiya mə lumatlarını təkrar daxil edilməsini istifadəçidən xahis et mək olar. Bu isə yorucu olmaqla yanaşı, həm də daxil etməyə göz yetirmə ehtimalını artırır. Dördüncüsü, etibarlı müdafiə vasitələri olduqca bahadır. Xüsusilə, biometrik xarakteristikaların ölçülməsi vasitələri daha çox bahadırlar. Autentifikasiyamn ən geniş yayılmış növü paroldur. Sistem daxil edilmiş və verilən istifadəçi üçün əvvəlcədən verilmiş parolu müqayisə edir. U st-üstə düşdüyü halda istifadəçinin həqiqiliyi təsdiqlənmiş sayılır. 'I ədricən po pulyarlıq qazanan digər vasitə gizli kriptoqrafik açarlardır. Parolla autentifikasiyamn əsas üstünlüyü - sadəlikdir. Düzgün istifadə edildikdə parollar bir cox təşkilatlar üçün, o cümlədən kiçik və orta kitabxanalar ücün qəbul edilən təhlükəsizlik səviyyəsini təmin edə bilər. Buna baxmayaraq, xarakteristikalar məcmusuna görə onları ən zəif autentifikasiya vasitəsi hesab etmək lazımdır. Parolla rın ən prinsipial çatışmazlığı onlann elektron ələ keçiril məsidir ". Bu çatışmazlığı istifadəçilərin təlimi və ya ad- minstrə edilmənin təkmilləşdirilməsi ilə kompensasiya et mək mümkün deyil. Praktiki olaraq yeganə çıxış - rabitə xətləri ilə ötürülməzdən qabaq parolların kriptoqrafik şif- rələnməsidir. A ncaq hər halda aşağıdakı ölçülər parol müdafiəsinin etibarlılığını artırmağa xeyli imkan verir: 1 S 4 _________________________________________________________________________________ Xusıısi xakrr proqramları bu işin öhdəsindən asanlıqla gəlir. 185 -tex n ik i məhdudiyyətlərin qoyulması (parol çox qısa olmamalıdır, parolda hərf, rəqəm, durğu işarələri ol malıdır və s.); —parolun fəaliyyət müddətinin idarə olunması, onlann vaxtasm dəyişdirilməsi; — parollar faylma icazənin məhdudlaşdırılması; —sistemə uğursuz daxilolma cəhdlərinin sayının məh- dudlaşdınlması; — istifadəçilərin təlimi; -p a ro l generasiya edən xüsusi proqramlardan istilada. Sadalanan tədbirləri həmişə, hətta parolla yanaşı digər autentifikasiya metodları istifadə olunduğu halda da tətbiq etmək
məqsədəmüvafiqdir. Son vaxtlar autentıiikasiya üçün tokenlərdən istifadə olunur. Token əşyadır (qurğu dur). O na sahib olma istifadəçinin əsililiyini təsdiq edir. Yaddaşa malik lokenlər - passiv tokenlər' və intellektual tokenlər - aktiv lokenlər istehsal olunur. Passiv tokenlənıı ən genis yayılan növü maqnit zolaqlı kartlardır. Belə to kenlərdən istifadə etmək üçün klaviatura və prosessorla təchiz olunmuş oxuma qurğusu lazımdır. Adətən istifadəçi klaviaturada özünün şəxsi identifikasiya nömrəsini yığır, prosessor onu kartda yazılanla müqayisə edir, həmçinin kartın əsliliyini yoxlayır. Faktiki olaraq autentifikasiyamn iki üsulundan istifadə olunur ki. bu da bədniyyətliııin hə rəkətlərini xeyli çətinləşdirir. Bəzən (adətən girişə fiziki nəzarət üçün) kartlar bilavasitə, şəxsi identifikasiya nöm rəsi tələb olunmadan istifadə edilir. Şübhəsiz, üstünlükləri ilə yanaşı yaddaşı olan tokenlərin müəyyən çatışmazlıqları * ' Onlar yalnız informasiyanı saxlayır, amma rınal rlınirlar. 1*6 da var, har şeydən əvvəl onlar parollardan xeyli bahadır lar. X üsusi oxuma qurğusu tələb olunur. İstifadə üçün rahat deyil və s. İntellektual tokenlər özünün hesablama gücünün ol ması ilə xarakterizə olunur. İntellektual tokenlərin əsas üstünlüyü onlann açıq şəbəkədə autentifikasiya üçün isti fadə edilməsi imkanıdır. Generasiya olunan və cavab ola raq verilən parollar daim dəyişirlər ki, bədniyyətli hətta cari parolu ələ keçirsə belə, hiss olunacaq fayda götürə bilməz. Praktiki nöqteyi-nəzərdən intellektual tokenlər birdəfəlik parollar mexanizmini realizə edir. İntellektual tokenlərin digər üstünlüyü onlann potensial çoxfunksiyalı olmasıdır. Onları yalnız təhlükəsizlik məqsədi ilə deyil, məsələn, maliyyə əməliyyatlan üçün də istifadə etmək olar. O nlann əsas çatışmayan cəhətləri qiymətinin yüksək olması, istifadəçinin müəyyən narahatçılığıdır. İntellektual tokenlərin adminstrə edilməsi maqnit kartlan ilə müqayi sədə kriptoqrafik açarlan idarəetmə səbəbindən mürək kəbdir. Biometrik xarakteristikalara nəzarət qurğulan mürək kəb və bahadırlar, buna görə də yalnız təhlükəsizliyə yüksək tələblər olan təşkilatlarda istifadə olunurlar. K itab xanalarda bu qurğulardan az hallarda, yalnız qiymətli məxfi, informasiyaların və proqram təminatının qorunması üçün istifadə oluna bilər. Çox mühüm məsələ identifikasiya və autentifikasiya xidmətlərinin administrə olunmasıdır ki, bu bircins ol mayan şəbəkə mühitində xüsusilə asan deyil. Buna adə tən əsüliyi yoxlayan аупса serverlərin (Kerberos kimi) və ya mərkəzləşdirilmiş administrəetmə vasitələrinin tətbiqi 1*7 ilə nail olmaq olar. Q eyd edək ki, mərkəzləşdirmə nəinki sistem administratorlannın, həmçinin istifadəçilərin də isini yüngülləşdirir. İstifadəçi bir dəfə əslilik yoxiamasmdm ke çərək, öz səlahiyyətləri çərçivəsində şəbəkənin bütün eh tiyatlarına icazə əldə edir. Yüklə 1,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|