3– amaliy mashg‘ulot optik tolalarning sonli aperturasini tajriba yo‘li bilan aniqlash

4.6. Topshiriqning 2-bandini bajarish bo’yicha ko’rsatmalar

Yutilish hisobigi ro‘y beradigan yo‘qotishlar optik tola materialining dielektrik singdiruvchanligi (tg) ga bog‘liq bo‘ladi va quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:

, dB/km (4.6.1)

bu yerda -yorug‘lik signalining to‘lqin uzunligi, tg - optik toladagi dielektrik yo‘qotishlar burchagining tangensi, n₁- optik tola o‘zagining sindirish ko‘rsatkichi.

Optik tola materialining nobirjinsliklarida sodir bo‘ladigan sochilish tufayli yuzaga keladigan yo‘qotishlarni quyidagi munosabat bilan ifodalash mumkin:


, dB/km (4.6.2)

bu yerda K_r- sochilish koeffisienti (kvars uchun reley sochilish koeffisenting son qiymati ga teng).

Optik toladagi xususiy yo‘qotishlar _yut va _soch larning yig‘indisi sifatida aniqlanadi:


, dB/km (4.6.3)

Optik tolada yorug‘lik spektrining infraqizil diapazonida beradigan yo‘qotishlar quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:

, dB/km (4.6.4)

bu yerda C va k lar - o‘zgarmas koeffisientlar (kvars uchun C=0,9 dB/km, k=0,7-0,9 mkm);

_iq-yorug‘lik uzatgichning infraqizil diapazonga mos kelgan to‘lqin uzunligi, _iq=2,3 mkm.


Topshiriqni bajarish bo‘yicha misol keltiramiz:

Sindirish ko‘rsatkichlarining taqsimoti “pog‘ona” ko‘rinishga ega bo‘lgan ko‘p modali optik tolaning quyidagi parametrlari berilgan bo‘lsin:

n₁=1,53; n₂=1,51; =1,3 mkm.

Ushbu optik tolani tafsivlovchi quyidagi parametrlarning son qiymatlarini aniqlang:

α_yut=?; α_soch=?; α_xusus=?

Yorug‘lik nurlanishining optik toladagi yutilishi hisobiga ro‘y beradigan yo‘qotishlar (4.6.1) miqdoriy munosabat bo‘yicha aniqlanadi. Bunda yorug‘lik uzatgich dielektrik yo‘qotishlarining tangensi tgδ = 0,5∙10^-10 ga teng ekanligini e’tiborga olsak, quyidagi natijaga kelamiz:

dB/km

Yorug‘lik nurlanishning optik toladagi sochilishi tufayli sodir bo‘ladigan yo‘qotishlarni (4.6.2) miqdoriy munosabat orqali hisoblaymiz:

U holda optik toladagi yig‘indi xususiy yo‘qotishlar

ga teng bo‘ladi.

Optik tolada yorug‘lik spektrining infraqizil diapazonida beradigan yo‘qotishlari (4.6.4) munosabat yordamida aniqlanadi.